Wall Street'te Suçlama: Bakan Düşüşten Tarifeleri Değil Çin AI'ını Sorumlu Tuttu

Küresel finansın karmaşık dansında, piyasa türbülansının kesin katalizörünü belirlemek genellikle fal bakmaya benzer. Ancak, son zamanlarda büyük US hisse senedi endekslerinden puanları silen düşüşlerin ortasında, Hazine Bakanı Scott Bessent oldukça spesifik ve belki de beklenmedik bir suçlu öne sürdü: Çin’den çıkan ve DeepSeek olarak bilinen, gelişmekte olan bir yapay zeka varlığı. Bu iddia, dikkatleri Başkan Donald Trump’ın küresel ticaret ve tarifeler hakkındaki son açıklamalarını çevreleyen daha yaygın olarak dile getirilen endişelerden başka yöne çeviriyor ve farklı türde bir aksamanın yatırımcıları tedirgin ettiğini öne sürüyor.

Yorumcu Tucker Carlson ile yaptığı samimi bir sohbette Bessent, piyasanın aşağı yönlü gidişatı ile Pasifik’teki gelişmeler arasında doğrudan bir bağlantı kurdu. “Bu piyasa düşüşü,” diye kesin bir dille belirtti, “Çin AI’ı DeepSeek’in duyurusuyla başladı.” Bu sadece geçiştirilen bir yorum değildi; yabancı bir teknoloji lansmanını, son piyasa istikrarının temellerinin altındaki birincil sarsıntı olarak konumlandırdı ve yerel ekonomik politika değişikliklerine odaklanan hakim anlatıya meydan okudu. Bakanın bakış açısı, piyasanın son zamanlardaki huzursuzluğunu görmek için ilgi çekici, alternatif bir mercek sunuyor ve odağı Washington D.C.’nin politika koridorlarından küresel AI rekabetinin hızla gelişen, yüksek riskli arenasına kaydırıyor. Bu, teknolojik yarışın, özellikle yapay zekanın dönüştürücü alanında, küresel piyasalarda dalgalanabilen ve potansiyel olarak daha geleneksel ekonomik göstergeleri veya politika değişikliklerini gölgede bırakabilen acil ve güçlü finansal sonuçlar taşıdığını gösteriyor.

DeepSeek’in Ortaya Çıkışı: AI Arenasına Yeni Bir Rakip Giriyor

Bessent’in vurguladığı spesifik olay, belirsiz bir teknolojik ilerleme değil, DeepSeek tarafından yılın başlarında yeni bir AI modelinin somut olarak piyasaya sürülmesiydi. Bu sadece mevcut teknolojinin başka bir tekrarı değildi; DeepSeek, yerleşik düzeni sarsmak için tasarlanmış bir teklifle sahneye çıktı. Startup, mevcut lider platformlarla yetenek açısından rekabetçi olduğu bildirilen sofistike bir AI modeli tanıttı, ancak bunu önemli ölçüde daha düşük bir fiyat noktasında sundu. Bu stratejik manevra, hizmet olarak AI (AI-as-a-service) pazarındaki baskın oyuncuların fiyatlandırma yapılarını doğrudan baltalamayı hedefliyordu.

Hesaplama gücü ve model verimliliğinin doğrudan operasyonel maliyetlere dönüştüğü, hızla ticarileşen yapay zeka dünyasında, yüksek performanslı, düşük maliyetli bir alternatifin ortaya çıkışı potansiyel olarak sismik bir değişimi temsil ediyor. Veri analizi ve müşteri hizmetlerinden ürün geliştirme ve operasyonel otomasyona kadar her şey için giderek daha fazla AI’a bağımlı hale gelen işletmeler için, güçlü araçlara daha uygun fiyatlı erişim beklentisi inanılmaz derecede çekici. Ancak, araştırma, geliştirme ve altyapıya milyarlarca dolar yatırım yapmış olan mevcut sağlayıcılar için, böyle bir rakibin gelişi, kar marjları ve pazar payı üzerinde yoğun bir baskı sinyali veriyor.

DeepSeek’in hamlesi sadece teorik değildi; etkisi neredeyse anında hissedildi, özellikle de piyasa büyümesinin motoru olan teknoloji sektöründe. Duyuru, durgun bir göle atılan bir taş gibi etki yarattı ve en belirgin şekilde yarı iletken devi Nvidia’nın gidişatını bozarak dışa doğru dalgalar gönderdi. Yılın başlarında gerçekleşen zamanlama, Bessent’in işaret edebileceği belirgin bir işaret sağladı, daha yakın tarihli tarife tartışmalarından önce geldi ve sonraki piyasa zayıflığını bu spesifik teknolojik zorlukta kökleri olduğu şeklinde çerçevelemesine olanak tanıdı. Aksamanın özü ekonomide yatıyor: Gelişmiş AI’a erişimi potansiyel olarak metalaştırarak, DeepSeek, AI ekosisteminin mevcut yapısının merkezindeki şirketler tarafından talep edilen prim değerlemelerine meydan okudu. Bu sadece tek bir şirketle ilgili değildi; AI manzarasının daha rekabetçi, potansiyel olarak ilk liderler için daha az karlı ve çok daha öngörülemez hale geldiğinin bir işaretiydi. Karmaşık modellere ve bunları çalıştırmak için gereken güçlü donanıma büyük ölçüde bağımlı olan AI pazarının mimarisi, bu yeni ekonomik baskıya karşı savunmasız görünüyordu.

Nvidia’nın Şok Dalgası ve Baskı Altındaki ‘Magnificent 7’

Bessent tarafından vurgulandığı gibi, DeepSeek’in piyasaya girişinin anlık ve en dramatik finansal yansıması, Nvidia’nın hisse senedi değerindeki ani düşüş oldu. Piyasanın gözdesi ve yüksek performanslı grafik işlem birimleri (GPU’lar) aracılığıyla AI devrimini güçlendiren altyapının temel taşı olan Nvidia, DeepSeek’in duyurusunun ardından tek bir günde yaklaşık 600 milyar US$ tutarında şaşırtıcı bir piyasa değeri kaybı yaşadı. Bu sadece küçük bir düzeltme değildi; rekor kıran bir değer buharlaşmasıydı ve yatırımcıların Nvidia’nın AI donanım pazarındaki görünüşte sarsılmaz konumu hakkındaki derin endişesini işaret ediyordu.

Nvidia neden bu kadar savunmasızdı? Şirketin baş döndürücü yükselişi, GPU’larının küresel olarak geliştirilen büyük, karmaşık AI modellerini eğitmek ve çalıştırmak için vazgeçilmez olduğu varsayımına dayanıyordu. DeepSeek’in gelişi, potansiyel olarak daha çeşitli veya verimli donanımlarda çalıştırılabilen güçlü bir model sunması veya basitçe yazılım katmanının donanım primlerini aşındıracak kadar ucuzlayabileceğini ima etmesi, Nvidia’nın değer önerisinin kalbine darbe vurdu. Sürdürülebilir marjlar ve Nvidia’nın işini çevreleyen uzun vadeli rekabet avantajı hakkında sorular ortaya çıkardı. Güçlü AI’a daha ucuza erişilebilirse, premium, yüksek maliyetli GPU’lara olan talep kesintisiz devam eder miydi? Rakipler, DeepSeek’in örneğinden cesaret alarak, AI modellerini daha az özel donanım gerektirecek şekilde optimize etmenin yollarını bulabilir miydi? Aniden spot ışıklarına çıkan bu sorular, büyük bir satış dalgasını tetiklemeye yetti.

Bu türbülans sadece Nvidia ile sınırlı kalmadı. Şok dalgaları, topluca ‘Magnificent 7’ olarak bilinen daha geniş teknoloji devleri grubuna yayıldı. Apple, Microsoft, Alphabet (Google), Amazon, Meta Platforms, Tesla ve Nvidia’nın kendisini içeren bu grup, önceki dönemlerde genel piyasa kazanımlarını orantısız bir şekilde yönlendirmekten sorumluydu. Toplu performansları genellikle S&P 500 ve Nasdaq gibi büyük endekslerin yönünü belirliyordu.

Ancak, DeepSeek’in Ocak ayındaki yıkıcı çıkışından bu yana, bu devler artan bir baskıyla karşı karşıya kaldı. Bessent’in anlatısı, güçlü, düşük maliyetli bir AI rakibinin ortaya çıkışının, teknoloji sektörünün değerleme denklemine yeni bir risk ve belirsizlik unsuru kattığını öne sürüyor. Yatırımcılar, bu hisse senetlerini baş döndürücü yüksekliklere çıkaran görünüşte sınırsız büyüme beklentilerini yeniden değerlendirmeye başladılar. DeepSeek faktörü, teknolojik liderliğin sürekli olarak çekişmeli olduğunun ve aksamanın beklenmedik yerlerden hızla ortaya çıkabileceğinin bir hatırlatıcısı olarak hizmet etti. Bu nedenle, Magnificent 7 üzerindeki baskı sadece Nvidia’nın spesifik kırılganlığıyla ilgili değildi; yoğunlaşan küresel AI rekabeti ve DeepSeek gibi yeni, agresif oyuncular tarafından yönlendirilen marj sıkıştırması potansiyeli karşısında yüksek büyüme gösteren teknoloji alanındaki beklentilerin daha geniş bir yeniden ayarlanmasını yansıtıyordu. Bu teknoloji devlerinin birbirine bağlılığı, birine, özellikle de Nvidia gibi AI anlatısının merkezinde yer alan birine indirilen bir darbenin, tüm grup genelinde duyarlılığı azaltabileceği anlamına geliyordu.

Karşı Görüş: Tarife Gölgesi ve Ekonomik Endişeler

Bakan Bessent spot ışıklarını DeepSeek’e yönlendirirken, son düşüşe yol açan ve düşüş sırasında hakim olan piyasa yorumları büyük ölçüde Başkan Trump’ın yeni bir küresel tarife rejimi duyurusuna odaklanmıştı. Ticaret korumacılığında potansiyel olarak önemli bir tırmanışı temsil eden bu politika değişikliği, ekonomistler ve piyasa analistleri arasında derhal yaygın endişelere yol açtı. US hisse senetlerinin değerinin yaklaşık %10’unu kaybettiği son piyasa düşüşü, tarife haberleriyle yakından örtüşüyordu ve bu da onu birçok gözlemci için daha sezgisel bir açıklama haline getiriyordu.

Piyasanın tarife önerilerine tepkisini inceleyen analistler öncelikle iki ana endişeyi işaretlediler: enflasyon ve potansiyel bir ekonomik yavaşlama.

1. Enflasyonist Baskılar: Tarifeler, tasarımları gereği ithal malların maliyetini artırır. Bu, ekonomi genelinde basamaklı bir etkiye sahip olabilir, tüketiciler için fiyatları yükseltebilir ve yabancı bileşenlere dayanan yerli üreticiler için girdi maliyetlerini artırabilir. Enflasyonun zaten bir endişe kaynağı olabileceği bir ortamda, geniş kapsamlı tarifelerin uygulanması fiyat artışlarını şiddetlendirebilir ve potansiyel olarak Federal Reserve’ü enflasyonu kontrol altında tutmak için daha sıkı bir para politikası sürdürmeye (hatta daha da sıkılaştırmaya) zorlayabilir. Daha yüksek faiz oranları genellikle hisse senedi piyasası değerlemeleri için bir engel teşkil eder.
2. Ekonomik Yavaşlama: Artan ticaret engelleri küresel tedarik zincirlerini bozabilir, uluslararası ticaret hacimlerini azaltabilir ve diğer ülkelerden misilleme tarifelerini kışkırtabilir. Bu kombinasyon, işletme yatırımlarını azaltabilir, ihracat büyümesini engelleyebilir ve nihayetinde daha yavaş genel ekonomik aktiviteye yol açabilir. Federal Reserve’ün kendisi de yakın zamanda ihtiyatlı davranarak ekonominin karşı karşıya olduğu potansiyel ters rüzgarları kabul etmişti. Yeni bir tarife turu olasılığı, ekonomik görünüme önemli bir belirsizlik katmanı ve aşağı yönlü risk ekleyerek yatırımcıları kurumsal kazanç potansiyeli ve ekonominin genel sağlığı konusunda tedirgin etti.

Bu nedenle, Bessent’in DeepSeek’e yaptığı vurgu, bu ana akım analizle keskin bir tezat oluşturuyor. DeepSeek duyurusu şüphesiz, özellikle teknoloji sektöründe ve spesifik olarak yılın başlarında Nvidia için önemli dalgalanmalara neden olmuş olsa da, daha geniş, daha yakın tarihli %10’luk piyasa düşüşünü öncelikle bu olaya, yakın ve yaygın olarak tartışılan tarife haberlerinden ziyade atfetmek dikkate değer bir ayrışmadır. Hazine Bakanı’nın gerçek, yeterince takdir edilmeyen bir piyasa etkenini mi vurguladığı yoksa belki de yönetimin kendi ticaret politikalarının potansiyel olumsuz ekonomik sonuçlarından odağı kaydıran stratejik bir saptırma mı yaptığı sorularını gündeme getiriyor. Her iki faktörün de piyasa oynaklığına katkıda bulunması, teknolojik aksama ve politika belirsizliğinin iç içe geçtiği karmaşık bir ortam yaratması ve yatırımcı endişesi için tek bir nedeni izole etmeyi zorlaştırması da mümkündür. Tartışma, birden fazla anlatının hakimiyet için yarıştığı gerçek zamanlı piyasa hareketlerini teşhis etmenin zorluğunu vurguluyor.

Yoğunlaşan Küresel AI Silahlanma Yarışı

Bakan Bessent’in Çinli bir kuruluş olan DeepSeek’e odaklanması, kaçınılmaz olarak piyasa dalgalanmalarını US-Çin teknolojik rekabetinin daha geniş, oldukça yüklü bağlamına yerleştiriyor. Yapay zeka alanında hakimiyet mücadelesi, gelecekteki ekonomik liderliğin, ulusal güvenliğin ve küresel etkinin kritik bir belirleyicisi olarak giderek daha fazla görülüyor. DeepSeek’in rekabetçi, düşük maliyetli bir AI modeli piyasaya sürme yeteneği sadece ticari bir zorluk değil; devam eden bu jeopolitik yarışmada önemli bir veri noktasıdır.

Yıllardır, Amerika Birleşik Devletleri, özellikle Silicon Valley, AI inovasyonunun merkez üssü olarak algılanıyordu. Google, Microsoft, OpenAI (Microsoft tarafından desteklenen) ve Anthropic gibi şirketler, sofistike büyük dil modelleri (LLM’ler) ve diğer AI teknolojilerini geliştirmede başı çekti. Bu liderlik, önemli yatırımlar, canlı bir araştırma ekosistemi ve Nvidia tarafından üretilen gelişmiş yarı iletkenler gibi kilit etkinleştirici teknolojilerdeki hakimiyetle desteklendi.

Ancak Çin, AI üstünlüğünü açıkça ulusal bir stratejik öncelik olarak belirledi ve araştırma, geliştirme ve uygulamaya büyük kaynaklar akıttı. Baidu, Alibaba, Tencent gibi şirketler ve genellikle devlet girişimleriyle desteklenen çok sayıda startup, hızla arayı kapatıyor ve bazı alanlarda öne geçiyor. DeepSeek’in ortaya çıkışı, bu hırsın somut bir tezahürünü temsil ediyor. Hem performans hem de fiyat açısından yerleşik Batılı oyunculara doğrudan meydan okuyan bir ürün sunma yeteneği, Çin’in AI yeteneklerinin olgunlaştığını ve rekabet dinamiklerinde potansiyel bir değişimi işaret ediyor.

Bunun birkaç derin anlamı var:

1. Ekonomik Rekabet: Çin’den gelen uygulanabilir, düşük maliyetli bir AI alternatifi, US teknoloji devlerinin küresel pazar payını ve karlılığını aşındırabilir. Ayrıca, Çin ile daha uyumlu bölgelerde ve endüstrilerde AI benimsenmesini hızlandırabilir ve potansiyel olarak ikiye ayrılmış teknoloji ekosistemleri yaratabilir.
2. Teknolojik Standartlar: Yarış aynı zamanda AI geliştirme ve dağıtımı için temel standartları ve etik çerçeveleri belirlemekle de ilgilidir. AI’da lider olan ülke veya blok, bu küresel normları şekillendirmede orantısız bir etkiye sahip olabilir.
3. Ulusal Güvenlik: Gelişmiş AI’ın çift kullanımlı uygulamaları vardır ve otonom silah sistemleri ve istihbarat toplamadan siber güvenlik ve kritik altyapı korumasına kadar her şeyi etkiler. Çin gibi stratejik bir rakibin bu alandaki ilerlemesi, savunma ve istihbarat toplulukları tarafından yakından izlenmektedir.
4. Tedarik Zinciri Kırılganlıkları: Belirli donanımlara (Nvidia GPU’ları gibi) olan bağımlılık, potansiyel darboğazlar yaratır. Farklı veya yerli olarak üretilen donanımlarda (Çin örneğinde) verimli bir şekilde çalışabilecek rekabetçi AI’ın geliştirilmesi, US merkezli tedarik zincirlerine olan bağımlılığı azaltabilir.

Bessent, DeepSeek’i vurgulayarak, zımnen Çin’in teknolojik meydan okumasının gücünü kabul ediyor. Piyasa güçlerinin jeopolitik akımlarla giderek daha fazla iç içe geçtiğini ve AI gibi stratejik sektörlerdeki rekabetin yatırımcı duyarlılığını ve finansal piyasa istikrarını doğrudan etkileyebileceğini hatırlatıyor. AI silahlanma yarışı artık fütüristik bir kavram değil; bugün piyasa gerçeklerini aktif olarak şekillendiriyor.

Piyasa Psikolojisini Çözümlemek: Duyarlılık Değişimleri ve Algoritmik Tepkiler

Finansal piyasalar, yalnızca ekonomik verilere ve kurumsal temellere dayanan tamamen rasyonel mekanizmalar değildir. Yatırımcı psikolojisi, duyarlılık ve otomatik ticaret sistemlerinin hızlı tepkileri, özellikle yüksek belirsizlik dönemlerinde çok önemli bir rol oynar. Bakan Bessent’in DeepSeek’in düşüşü tetiklediği yönündeki önerisi, piyasa davranışının bu yönüne dokunuyor ve tek bir haber parçasının, özellikle de rekabetçi bir tehdidi simgeleyen bir haberin, algı ve konumlandırmada nasıl önemli değişimleri tetikleyebileceğini gösteriyor.

DeepSeek gibi güçlü, düşük maliyetli bir AI rakibinin duyurulması, özellikle Nvidia ve Magnificent 7 emsalleri gibi uzun süreli büyüme ve yüksek değerlemelerden yararlanan hisse senetleri söz konusu olduğunda, olumsuz duyarlılık için güçlü bir katalizör görevi görebilir. İşte bu tür haberlerin piyasa ruhuna nasıl nüfuz edebileceği:

1. Gelecekteki Büyümenin Yeniden Ayarlanması: Yüksek değerlemeler genellikle devam eden hızlı büyüme ve pazar hakimiyeti beklentileriyle haklı çıkarılır. Güvenilir yeni bir rakip bu varsayımlara meydan okur ve yatırımcıları mevcut liderlerin uzun vadeli kazanç potansiyelini ve pazar payını yeniden gözden geçirmeye zorlar. Beklentiler daha önce çok yüksekse, küçük bir algılanan tehdit bile önemli bir değerleme ayarlamasına yol açabilir.
2. Marj Sıkıştırması Korkusu: DeepSeek’in düşük maliyetli modeli, doğrudan endüstri kar marjları üzerinde potansiyel baskı anlamına gelir. Yatırımcılar, yerleşik oyuncuların rekabet etmek için fiyatlarını düşürmeleri, Ar-Ge yatırımlarını azaltmaları veya müşteri kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmaları gerekebileceğini tahmin ederler; bunların tümü karlılık tahminlerini olumsuz etkiler.
3. Bulaşma Etkisi: AI gibi önemli bir yatırım temasının merkezinde yer alan Nvidia gibi kilit bir oyuncu hakkındaki olumsuz haberler, ilgili hisse senetlerine ve bir bütün olarak sektöre korku yayabilir. Yatırımcılar, benzer rekabetçi baskılardan korkarak veya aniden daha riskli olarak algılanan bir sektöre maruz kalmayı azaltmak isteyerek diğer teknoloji hisselerini önleyici olarak satabilirler.
4. Algoritmik Ticaretin Güçlendirilmesi: Modern ticaretin önemli bir kısmı, haber akışlarına, duyarlılık analizlerine ve fiyat hareketlerine anında tepki vermek üzere programlanmış algoritmalar tarafından yürütülür. Büyük bir şirket veya sektörle ilgili olumsuz bir başlık, önceden programlanmış satış emirlerini tetikleyebilir, ilk fiyat düşüşünü güçlendirebilir ve oynaklığı artırabilir. Bu sistemler genellikle insan tüccarların haberin sonuçlarını tam olarak sindirebileceğinden daha hızlı tepki verir.
5. Anlatı Değişimi: Piyasalar genellikle ilgi çekici anlatılara tutunur. Aylarca hakim olan anlatı, kilit sağlayıcılara fayda sağlayan AI’ın durdurulamaz yükselişiydi. DeepSeek’in ortaya çıkışı güçlü bir karşı anlatı sundu: AI alanı şiddetle rekabetçi hale geliyor, potansiyel olarak metalaşıyor ve beklenmedik küresel oyunculardan gelen aksamalara maruz kalıyor. Anlatıdaki bu tür değişimler, yatırımcı güvenini ve risk iştahını temelden değiştirebilir.

Bu nedenle, DeepSeek’in doğrudan, ölçülebilir ekonomik etkisi başlangıçta geniş tarife etkilerine kıyasla sınırlı olsa bile, psikolojik etkisi önemli olabilirdi. Daha önce kendinden emin olan bir piyasa segmentine şüphe düşürdü ve zaten yüksek değerlemeler ve potansiyel ekonomik ters rüzgarlar konusunda hassas olan yatırımcılar için bir tetik noktası sağladı. Bessent’in bu olaya odaklanması, algı ve duyarlılığın kısa vadeli piyasa hareketlerini yönlendirmedeki gücünü vurguluyor; bazen daha geleneksel makroekonomik faktörlerden bağımsız olarak veya hatta onları gölgede bırakarak.

Piyasa Etkilerinin Karmaşık Ağında Gezinme

Önemli bir piyasa düşüşünü tek bir nedene bağlamak genellikle aşırı basitleştirmedir. Finansal piyasalar, makroekonomik veriler ve kurumsal kazançlardan jeopolitik olaylara ve yatırımcı duyarlılığındaki değişimlere kadar çok sayıda etkileşimli faktörden etkilenen karmaşık ekosistemlerdir. Bakan Bessent DeepSeek’in ortaya çıkışının rolünü vurgularken ve birçok analist yeni tarife önerilerinin sonuçlarına odaklanırken, kapsamlı bir görüş, son piyasa zayıflığının muhtemelen bir güçler birliğinden kaynaklandığını kabul eder.

Piyasanın, her bir ipliğin genel huzursuzluk hissine katkıda bulunduğu, birbirine dolanmış bir endişeler ağıyla boğuşuyor olması daha olasıdır:

• Teknolojik Aksama (DeepSeek): DeepSeek’in Nvidia’ya ve daha geniş AI odaklı teknoloji sektörüne yönelttiği spesifik zorluk, özellikle bu alandaki yüksek değerlemeler göz önüne alındığında güçlü olan yeni bir rekabet riski ortaya çıkardı. Bu faktör muhtemelen teknoloji endüstrisindeki oynaklığa önemli ölçüde katkıda bulundu ve potansiyel olarak ağır teknoloji yoğunluğuna sahip endeksler üzerinde baskı oluşturdu.
• Ticaret Politikası Belirsizliği (Tarifeler): Yeni küresel tarifelerin duyurulması, enflasyon, küresel ticaret akışları, tedarik zinciri istikrarı ve genel ekonomik büyüme ile ilgili önemli bir belirsizlik yarattı. Bu, tipik olarak birden fazla sektörde yatırımcı güvenini azaltan klasik bir makroekonomik risk faktörünü temsil eder.
• Enflasyon ve Para Politikası: Kalıcı enflasyon ve Federal Reserve’ün faiz oranlarını daha uzun süre yüksek tutma veya hatta politikayı daha da sıkılaştırma potansiyeli hakkındaki temel endişeler büyük ölçüde devam ediyor. Daha yüksek borçlanma maliyetleri genellikle hisse senetlerini tahviller gibi daha güvenli varlıklara kıyasla daha az çekici hale getirir.
• Ekonomik Büyüme Sinyalleri: Belki de öncü göstergeler veya Federal Reserve gibi kurumlardan gelen ihtiyatlı yorumlarla ima edilen potansiyel bir ekonomik yavaşlamanın ince işaretleri, yatırımcıları daha fazla riskten kaçınır hale getirir. Daha yavaş büyüme beklentisi, gelecekteki kurumsal kazançlar hakkında şüpheler uyandırır.
• Jeopolitik Gerilimler: DeepSeek sorunuyla vurgulanan spesifik US-Çin AI rekabetinin ötesinde, dünyanın çeşitli yerlerindeki daha geniş jeopolitik istikrarsızlık, piyasalarda genel bir “riskten kaçış” duyarlılığına katkıda bulunabilir.
• Piyasa Yoğunlaşması: Piyasa endekslerinin az sayıda büyük sermayeli teknoloji hissesinin (Magnificent 7) performansına büyük ölçüde bağımlı olması, DeepSeek gibi rekabetçi tehditler veya diğer faktörler olsun, bu belirli şirketleri etkileyen sorunların genel piyasa üzerinde orantısız bir etkiye sahip olabileceği anlamına gelir.

Bu bağlamda, Bessent’in DeepSeek’e odaklanması, bu karmaşık ağ içindeki önemli bir ipliği vurguluyor olarak görülebilir. Belki de özellikle teknoloji sektöründe, değerlemeler ve büyümenin sürdürülebilirliği hakkındaki önceden var olan endişelerle etkileşime giren bir katalizör görevi gördü. Eş zamanlı olarak, tarife haberleri sisteme daha geniş, daha makro düzeyde bir şok sağladı. Her bir faktörün kesin katkısını ayırmak doğası gereği zordur. Yatırımcılar sürekli olarak bu farklı riskleri ve potansiyel sonuçları tartıyor ve bu da piyasa fiyatlarında gözlemlenen dalgalanmalara yol açıyor. Gerçek şu ki, muhtemelen hem DeepSeek’ten kaynaklanan spesifik rekabet tehdidi hem de tarife görüşmeleriyle güçlenen daha geniş ekonomik belirsizlikler, piyasanın son çalkantılı yolunu şekillendirmede rol oynamıştır.