Meta ve Vietnam'dan Büyük AI Atılımı

Vietnam’da Yapay Zekayı Geliştirmek İçin İşbirlikçi Bir Çaba

14 Mart’ta Hanoi’de, Vietnam’da yapay zeka (AI) için önemli bir adım atan dönüm noktası niteliğinde bir ortaklık kuruldu. Teknoloji devi Meta, Maliye Bakanlığı’na bağlı bir kuruluş olan Ulusal İnovasyon Merkezi (NIC) ile güçlerini birleştirerek 2025 Vietnam İnovasyon Yarışması’nı başlattı. Şimdi üçüncü yılında olan bu işbirlikçi çaba, ülke içinde AI gelişimini teşvik etmeye yönelik sürekli bir taahhüdün altını çiziyor.

ViGen Projesi: AI Gelişiminin Temel Taşı

Yarışmanın 2025 edisyonu, geniş kapsamlı etkileri olan iddialı bir girişim olan ViGen projesine ışık tutuyor. ViGen, büyük ölçekli, yüksek kaliteli, açık kaynaklı bir Vietnamca veri kümesi oluşturmaya odaklanıyor. Bu veri kümesi, büyük dil modellerini (LLM’ler) eğitmek ve geliştirmek için çok önemli bir kaynak olarak hizmet etmek üzere özel olarak tasarlanmıştır.

ViGen’in temel amacı, AI modellerinin Vietnam kültürünün, bağlamının ve dilsel nüanslarının karmaşıklıklarını anlama yeteneğini önemli ölçüde geliştirmektir. Proje, bunu başararak, Vietnam’ın gelişmekte olan dijital ekonomisine özel olarak uyarlanmış çığır açan AI uygulamalarının bir dalgasını başlatmayı hedefliyor.

Roller ve Sorumluluklar: Sinerjik Bir Ortaklık

ViGen projesi, her ortağın farklı bir rol oynadığı bir uzmanlık ve kaynak sinerjisini temsil ediyor:

• NIC: Ulusal İnovasyon Merkezi, projenin Vietnam’ın daha geniş ulusal kalkınma stratejileriyle sorunsuz bir şekilde uyumlu olmasını denetleme, koordine etme ve sağlama konusunda liderliği üstleniyor.
• AI for Vietnam: Meta’nın hem teknik hem de finansal desteğine sahip bu kuruluş, girişimin belirli bileşenlerinin yürütülmesiyle görevlendirilmiştir.
• Stratejik Ortaklar: Proje ayrıca NVIDIA, Viettel ve Vietnam Bilim ve Teknoloji Akademisi dahil olmak üzere kilit stratejik ortakların katkılarından da yararlanıyor. Bu ortaklar, canlı ve sürdürülebilir bir işbirliği ekosistemine katkıda bulunuyor.

Vietnamca’yı Derinlemesine Anlayan AI’yı Güçlendirmek

ViGen, özünde, en son teknolojiye sahip AI modellerinin eğitimini ve değerlendirilmesini kolaylaştıracak kadar önemli, yüksek kaliteli, açık kaynaklı bir Vietnamca veri kümesi geliştirme misyonuyla hareket ediyor. Bu çaba, AI sistemlerinin Vietnamca dilini doğal bir şekilde işlemesini sağlamanın ötesine geçiyor. Ayrıca Vietnam’ın etik standartlarının ve kültürel değerlerinin AI gelişiminin dokusuna derinlemesine yerleştirilmesini sağlıyor.

Ulusal Bir Öncelik: Teknolojik Atılımları Yönlendirmek

NIC’in müdür yardımcısı Vo Xuan Hoai, AI’nın dönüştürücü potansiyelini vurgulayarak, “AI her gün dünyayı dönüştürüyor” dedi. Ayrıca ViGen projesinin Vietnam için kritik önemini vurguladı: “Vietnam için, yüksek kaliteli, açık kaynaklı Vietnamca veri kümeleri geliştirmek, teknolojik atılımları, inovasyonu ve ulusal dijital dönüşümü yönlendirmek için kilit bir önceliktir.”

Vietnam’ın Küresel AI Ortamındaki Rolü

Meta’nın Başkan Yardımcısı ve Baş AI Bilimcisi Profesör Yann LeCun, ViGen’in ve Vietnam İnovasyon Yarışması’nın daha geniş önemini dile getirdi. Bu girişimlerin sadece teknolojik gelişmelerin ötesine geçtiğini belirtti. Vietnam’ın küresel AI ortamında ortaya çıkan rolünün güçlü bir teyidi olarak hizmet ederken, aynı zamanda AI çağında Vietnam dilini ve kültürünü koruyor ve teşvik ediyorlar.

Yann LeCun, “Biz sadece teknoloji yaratmıyoruz,” diye vurguladı, “yerel değerlere sadık kalan kapsayıcı bir AI geleceği inşa ediyoruz.”

Meta’nın Katkısı: Topluluk Yararına Açık Veri Kümeleri

Meta’nın ViGen projesine olan bağlılığı, Topluluk Yararına AI ve Veri programı kapsamında açık veri kümeleri sağlamaya kadar uzanıyor. Bu veri kümeleri, hareketlilik, sosyal bağlantılar ve AI destekli nüfus haritaları hakkında veriler de dahil olmak üzere zengin bir bilgi yelpazesini kapsıyor. Bu katkı, AI araştırmalarını ve uygulamalarını çok çeşitli alanlarda ilerletmeye hazırlanıyor.

Küresel AI’da Vietnamca Temsilini Geliştirmek

AI for Vietnam CEO’su Tran Viet Hung, ViGen’in Vietnamca’nın küresel AI veri kümelerindeki temsiline yapacağı derin etkiyi vurguladı. Ayrıca ViGen’in, AI for Vietnam’ın hayati bir rol oynadığı Küresel AI Ortaklığı’nın önemli bir bileşeni olan Açık ve Güvenilir Veri Girişimi’ne (OTDI) aktif olarak katkıda bulunacağını belirtti.

‘Açık Kaynaklı AI ile Asya-Pasifik’te Kamu Sektörü İnovasyonu’ El Kitabının Başlatılması

ViGen projesinin ötesinde, Meta ve Deloitte, ‘Açık Kaynaklı AI ile Asya-Pasifik’te Kamu Sektörü İnovasyonu: Llama ile Dönüşümsel Potansiyelin Kilidini Açmak’ başlıklı önemli bir el kitabını başlatmak için Asya-Pasifik bölgesindeki ilk ülke olarak Vietnam’ı seçti.

Bu el kitabı, kamu kurumlarına açık kaynaklı AI’yı etkili bir şekilde benimsemeleri için paha biçilmez destek sağlamak üzere tasarlanmıştır. Yerel koşullara ve özel ihtiyaçlara göre uyarlanmış AI modellerini uygulamak için pratik bir rehber görevi görür.

AI’nın Tüm Potansiyelinden Yararlanmak

Meta’nın Kamu Politikası Direktörü Sarim Aziz, şirketin Vietnamlı kuruluşları ve işletmeleri güçlendirme taahhüdünün altını çizdi: “Meta, Llama gibi açık kaynaklı modeller aracılığıyla Vietnamlı kuruluşların ve işletmelerin AI’nın tüm potansiyelinden yararlanmasına yardımcı olmayı umuyor.”

Gerçek Dünya Uygulamaları: Devlet Operasyonlarını Dönüştürmek

Etkinlikte yayınlanan bir rapor, Llama modelinin Vietnam’da nasıl başarıyla uygulandığına dair iki çarpıcı örnek sergiledi:

1. Bilim ve Teknoloji Bakanlığı: MISA ile işbirliği içinde bakanlık, yetkililerin bilgi arama süresini önemli ölçüde azaltan sanal bir asistan geliştirdi. Bu, arama süresinde %98’lik dikkate değer bir azalmaya neden oldu ve iş verimliliğini önemli ölçüde artırdı.
2. Adalet Bakanlığı ve Viettel: Bu kuruluşlar, belge araştırması sürecini kolaylaştıran bir yasal asistan oluşturmak için Llama’yı ortaklaşa uyguladılar. Bu uygulama, belge araştırma süresinde %30’luk bir azalmaya yol açtı.

Açık Kaynaklı AI: Dijital Dönüşümün Sürücüsü

Deloitte’un Asya-Pasifik AI ve Veri Yetenekleri Başkanı Chris Lewin, açık kaynaklı AI’nın kamu sektöründe dijital dönüşümü yönlendirmedeki önemli rolünü vurguladı. “Deloitte, bu rapor aracılığıyla Vietnam’daki yönetim organlarının ve kuruluşların şeffaflık ve güvenilirlik ilkelerine dayalı yeni nesil AI uygulamaları hakkında daha derin bir anlayış kazanmalarına yardımcı olmayı amaçlıyor” dedi.

Temel Kavramların ve Girişimlerin Ayrıntılı Açıklaması:

Büyük Dil Modelleri (LLM’ler)

Birçok AI ilerlemesinin merkezinde, Büyük Dil Modelleri sofistike AI sistemleridir. Metin ve koddan oluşan devasa veri kümeleri üzerinde eğitilirler ve bu da çeşitli görevleri yerine getirmelerini sağlar, örneğin:

• Metin oluşturma: Çeşitli biçimlerde insan kalitesinde metin oluşturma.
• Çeviri: Dilleri doğru bir şekilde çevirme.
• Soru yanıtlama: Çok çeşitli sorulara kapsamlı ve bilgilendirici yanıtlar verme.
• Özetleme: Büyük miktarda metni kısa özetler halinde yoğunlaştırma.
• Kod oluşturma: Çeşitli programlama dillerinde kod yazma.

Bir LLM’nin etkinliği, büyük ölçüde üzerinde eğitildiği veri kümesinin kalitesine ve boyutuna bağlıdır. ViGen projesinin yüksek kaliteli, büyük ölçekli bir Vietnamca veri kümesi oluşturmaya odaklanması burada çok önemli hale geliyor.

Açık Kaynaklı AI

Açık kaynaklı AI kavramı, ViGen projesi ve daha geniş işbirliği için merkezi öneme sahiptir. Açık kaynaklı AI, kamuya ücretsiz olarak sunulan AI modellerini, veri kümelerini ve araçlarını ifade eder. Bu yaklaşım çeşitli avantajlar sunar:

• Şeffaflık: Temel kod ve veriler incelemeye açıktır, bu da güveni ve hesap verebilirliği teşvik eder.
• İşbirliği: Dünya çapındaki geliştiriciler ve araştırmacılar, AI modellerinin iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkıda bulunabilir.
• İnovasyon: Açık erişim, herkes mevcut modeller ve veri kümeleri üzerine inşa edebileceği için daha hızlı bir inovasyon hızını teşvik eder.
• Erişilebilirlik: Açık kaynaklı AI, kuruluşlar ve bireyler için giriş engellerini azaltır ve AI teknolojisini daha geniş çapta erişilebilir hale getirir.
• Özelleştirme: Kullanıcılar, açık kaynaklı AI modellerini özel ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine uyacak şekilde uyarlayabilir ve değiştirebilir.

Vietnam İnovasyon Yarışması

Vietnam İnovasyon Yarışması, aşağıdakileri amaçlayan yıllık bir programdır:

• Vietnam’ın karşı karşıya olduğu temel zorluklara yönelik yenilikçi çözümleri belirlemek ve desteklemek.
• İnovasyon ekosistemindeki paydaşlar arasında işbirliğini ve bilgi paylaşımını teşvik etmek.
• Özellikle AI alanında en son teknolojilerin geliştirilmesini ve benimsenmesini teşvik etmek.

Veri Kümelerinin Önemi

Veri kümeleri AI’nın can damarıdır. AI modellerinin öğrenmek ve gelişmek için kullandığı ham maddeyi sağlarlar. Bir veri kümesinin kalitesi, boyutu ve çeşitliliği, bir AI modelinin performansını ve yeteneklerini doğrudan etkiler.

• Kalite: Yüksek kaliteli bir veri kümesi, doğru, tutarlı ve yakalamayı amaçladığı gerçek dünya fenomenlerini temsil edicidir.
• Boyut: Daha büyük veri kümeleri genellikle daha iyi performans gösteren AI modellerine yol açar, çünkü modelin öğrenmesi için daha fazla örnek sağlarlar.
• Çeşitlilik: Çeşitli bir veri kümesi, AI modelinin belirli gruplara veya perspektiflere karşı önyargılı olmamasını sağlayarak çok çeşitli örnekler içerir.

Kültürel ve Dilsel Nüanslar

ViGen projesinin Vietnam kültürel ve dilsel nüanslarını yakalamaya odaklanması özellikle önemlidir. Dil sadece bir iletişim aracı değildir; kültür, bağlam ve kimlikle derinden iç içedir.

• Kültürel Bağlam: AI modellerinin, anlamı doğru bir şekilde yorumlamak ve yanlış anlamaları önlemek için dilin kullanıldığı kültürel bağlamı anlaması gerekir.
• Dilsel Nüanslar: Vietnamca, herhangi bir dil gibi, AI modellerinin kavraması gereken deyimler, ifadeler ve dilbilgisi yapıları dahil olmak üzere kendine özgü dilsel nüanslara sahiptir.

ViGen, bu nüansları veri kümesine dahil ederek, yalnızca Vietnamca’da akıcı değil, aynı zamanda kültürel olarak duyarlı ve bağlamsal olarak farkında olan AI modelleri yaratmayı amaçlamaktadır.

Etik Standartlar ve Kültürel Değerler

Vietnam’ın etik standartlarını ve kültürel değerlerini AI gelişimine yerleştirmek, ViGen projesinin çok önemli bir yönüdür. Bu, AI teknolojisinin ulusun değerleri ve öncelikleriyle uyumlu olmasını sağlar.

• Etik Hususlar: AI gelişimi, gizlilik, adalet ve hesap verebilirlik dahil olmak üzere bir dizi etik hususu gündeme getirir.
• Kültürel Değerler: AI sistemleri, konuşlandırıldıkları toplumun kültürel değerlerini yansıtmalı ve saygı duymalıdır.

ViGen, bu hususları veri kümesine dahil ederek, Vietnam’da AI’nın sorumlu ve etik gelişimini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.