Nvidia, de halfgeleidergigant onder leiding van Jensen Huang, vaak de ‘Taylor Swift van de Tech’ genoemd, raakt steeds meer verstrikt in de escalerende technologische en handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China. De cruciale rol van het bedrijf in het kunstmatige intelligentie (AI) landschap heeft het in het hart van de concurrentie om wereldwijde AI-dominantie geplaatst.
Medio april viel het bezoek van Jensen Huang aan Beijing samen met de implementatie van nieuwe Amerikaanse exportcontroles op geavanceerde halfgeleiders. Deze beperkingen schrijven voor dat Nvidia exportvergunningen moet verkrijgen voor zijn H20 AI-chips voordat ze naar China worden verzonden. Het Amerikaanse ministerie van Handel rechtvaardigde deze maatregelen als waarborgen voor de nationale en economische veiligheid, terwijl Nvidia onthulde dat Amerikaanse functionarissen hebben aangegeven dat de regelgeving voor onbepaalde tijd zou worden gehandhaafd.
Maar waarom is Nvidia zo’n cruciale speler geworden in de AI-rivaliteit tussen deze twee wereldmachten?
Wat is Nvidia?
Nvidia is gespecialiseerd in het ontwerpen van geavanceerde chips, of halfgeleiders, die fundamenteel zijn voor de ontwikkeling en implementatie van generatieve AI. Generatieve AI verwijst naar AI-systemen die in staat zijn nieuwe content te produceren op basis van gebruikersinput, bijvoorbeeld modellen zoals ChatGPT. De explosieve vraag naar AI-chips in de afgelopen jaren heeft Nvidia naar de voorgrond van de techindustrie gebracht, waardoor het een van ‘s werelds meest waardevolle bedrijven is geworden. In november van het voorgaande jaar overtrof de marktkapitalisatie van Nvidia kortstondig die van Apple, wat het belang ervan onderstreept.
Gezien de cruciale rol die Nvidia’s chips spelen in het bevorderen van generatieve AI, hebben opeenvolgende Amerikaanse regeringen een scherpe focus gehouden op de omgang van het bedrijf met China. Washington wil de voortgang van China in high-end AI-chiptechnologie vertragen, met name voor militaire toepassingen, door middel van exportbeperkingen, waardoor het zijn concurrentievoordeel in de AI-race behoudt.
Waarom is de H20-chip het doelwit?
Dit is niet de eerste keer dat de Amerikaanse overheid de chipverkoop van Nvidia aan China beperkt. Al in 2022 legde de regering-Biden beperkingen op aan de export van geavanceerde halfgeleiders naar China. Nvidia reageerde door de H20-chip specifiek te ontwerpen om aan deze regelgeving te voldoen. De nog geavanceerdere H100-chip was al verboden voor export naar China.
De recente opkomst van Chinese generatieve AI-bedrijven zoals DeepSeek heeft echter de Amerikaanse zorgen doen oplaaien dat zelfs chips van een lagere orde mogelijk aanzienlijke technologische vooruitgang kunnen faciliteren. DeepSeek heeft beweerd dat het ChatGPT-achtige rekenprestaties kan bereiken met behulp van deze minder krachtige chips. Momenteel staan Chinese techreuzen, waaronder Tencent, Alibaba en ByteDance (het moederbedrijf van TikTok), te popelen om H20-chips te verwerven en hebben ze substantiële orders geplaatst.
De nieuwe beperkingen kennen geen respijtperiode en Nvidia anticipeert op een potentieel verlies van 5,5 miljard dollar doordat het deze orders niet kan uitvoeren. Chim Lee, een senior analist bij de Economist Intelligence Unit (EIU) in Beijing, vertelde de BBC dat Chinese bedrijven, waaronder Huawei, investeren in de ontwikkeling van AI-chips als alternatieven voor de producten van Nvidia.
Hoewel deze binnenlandse chips nog niet de prestaties van Nvidia’s aanbod evenaren, suggereert Lee dat Amerikaanse beperkingen paradoxaal genoeg de inspanningen van China zouden kunnen versnellen om superieure chips te ontwikkelen. Hij voegde eraan toe: “Dit vormt zeker uitdagingen voor de Chinese AI-industrie, maar het is onwaarschijnlijk dat het de AI-ontwikkeling en -toepassingen van China aanzienlijk zal vertragen.”
De betekenis van Huangs bezoek aan China
China vertegenwoordigt een cruciale markt voor Nvidia. Hoewel de VS bijna de helft van de omzet voor zijn rekening neemt, droeg China, de op een na grootste economie ter wereld, vorig jaar 13% bij aan de omzet van Nvidia. Het bezoek van Huang werd algemeen geïnterpreteerd als een poging om de belangen van Nvidia in China te beschermen te midden van de nieuwe beperkingen.
Volgens berichten in Chinese staatsmedia ontmoette Huang Ren Hongbin, voorzitter van de China Council for the Promotion of International Trade, en sprak hij de wens uit om ‘te blijven samenwerken met China’. De Financial Times meldde dat Huang ook Liang Wenfeng, de oprichter van DeepSeek, ontmoette. Chinese media The Paper citeerde echter bronnen die bekend zijn met de details van de reis en verklaarde dat Huang Liang niet persoonlijk heeft ontmoet.
Verder meldde Xinhua News Agency dat de Chinese vice-premier He Lifeng Huang ontmoette en de ‘enorme potentie voor investeringen en consumptie op de Chinese markt’ benadrukte. Tijdens een ontmoeting met de burgemeester van Shanghai herhaalde Huang zijn toewijding aan de Chinese markt.
Impact op de concurrentie tussen de VS en China
Deze exportbeperkingen maken deel uit van een bredere strategie van Washington om geavanceerde technologie-supply chains van China los te koppelen, de afhankelijkheid van het land te verminderen en de productie van halfgeleiders naar de VS terug te halen.
Nvidia heeft onlangs plannen aangekondigd om AI-serverfaciliteiten in de Verenigde Staten te bouwen, mogelijk ter waarde van wel 500 miljard dollar. Voormalig Amerikaans president Donald Trump beweerde vervolgens dat deze investeringsbeslissing werd ingegeven door zijn campagne voor herverkiezing. In maart kondigde Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), dat chips voor Nvidia produceert, een extra investering van 100 miljard dollar aan in geavanceerde productiefaciliteiten in Arizona.
Gary Ng, een senior econoom bij Natixis, suggereerde dat deze ontwikkelingen wijzen op een groeiende verdeling van de wereldwijde technologie in ‘twee afzonderlijke systemen’ - de ene geleid door de VS en de andere door China. Hij verklaarde: “Technologie zal niet langer een wereldwijd gedeelde ruimte zijn en zal te maken krijgen met toenemende beperkingen.”
Een diepere duik in het halfgeleiderlandschap en de positie van Nvidia
Om de complexe situatie van Nvidia volledig te kunnen inschatten, is het essentieel om de complexiteit van de halfgeleiderindustrie en de bredere geopolitieke context waarin deze opereert, te begrijpen. Halfgeleiders, vaak chips genoemd, zijn de hersenen achter moderne elektronica en drijven alles aan, van smartphones en laptops tot auto’s en geavanceerde wapensystemen. Het ontwerp en de fabricage van deze chips vereist zeer gespecialiseerde kennis, geavanceerde apparatuur en aanzienlijke kapitaalinvesteringen.
Nvidia heeft een unieke niche in dit landschap gecreëerd door zich te richten op het ontwerp van high-performance graphics processing units (GPU’s). Aanvankelijk ontwikkeld voor gaming, zijn deze GPU’s uitzonderlijk geschikt gebleken voor AI-workloads, met name deep learning. Deep learning-algoritmen vereisen enorme hoeveelheden data en complexe berekeningen, taken die GPU’s efficiënter kunnen uitvoeren dan traditionele central processing units (CPU’s). Dit voordeel heeft de GPU’s van Nvidia tot de gouden standaard gemaakt voor het trainen en implementeren van AI-modellen.
Het succes van het bedrijf is niet alleen te danken aan de superieure technologie. Nvidia heeft ook een sterk ecosysteem van software en tools gecultiveerd, waardoor het voor ontwikkelaars gemakkelijker is om zijn GPU’s te gebruiken voor AI-toepassingen. Dit ecosysteem, in combinatie met zijn hardwarecapaciteiten, heeft een krachtig netwerkeffect gecreëerd, waardoor het voor concurrenten moeilijk is om de dominantie van Nvidia uit te dagen.
De geopolitieke implicaties van chipdominantie
De concentratie van het ontwerp en de fabricage van halfgeleiders in een paar belangrijke regio’s heeft aanzienlijke geopolitieke implicaties. De VS, Taiwan en Zuid-Korea zijn de thuisbasis van ‘s werelds toonaangevende chipbedrijven, terwijl China achterblijft in zowel ontwerp- als fabricagemogelijkheden. Deze afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers is een groeiende zorg geworden voor China, met name in het licht van de escalerende spanningen met de VS.
De Amerikaanse overheid heeft stappen ondernomen om de binnenlandse halfgeleiderindustrie te versterken, waaronder de CHIPS Act, die miljarden dollars aan subsidies en belastingvoordelen biedt aan chipfabrikanten om fabrieken in de VS te bouwen. Het doel is de afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers te verminderen en ervoor te zorgen dat de VS zijn technologische voorsprong behoudt.
Deze inspanningen zullen echter waarschijnlijk niet de afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers volledig wegnemen, althans niet op de korte termijn. Taiwan, in het bijzonder, blijft een cruciale speler in de supply chain van halfgeleiders, waarbij TSMC een aanzienlijk deel van de wereldwijde chipfabricagecapaciteit controleert. De geopolitieke risico’s die samenhangen met de status van Taiwan hebben de situatie verder gecompliceerd.
Navigeren door de uitdagingen
Nvidia bevindt zich in een precaire positie, gevangen tussen de tegenstrijdige belangen van de VS en China. Het bedrijf moet voldoen aan de Amerikaanse exportcontroles en tegelijkertijd zijn aanwezigheid op de lucratieve Chinese markt behouden. Dit vereist een delicate evenwichtsoefening en de bereidheid om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Een strategie die Nvidia heeft toegepast, is het ontwikkelen van chips die specifiek zijn ontworpen voor de Chinese markt en die voldoen aan de Amerikaanse exportvoorschriften, zoals te zien is bij de H20. Zelfs deze inspanningen zijn mogelijk niet voldoende om de Amerikaanse zorgen weg te nemen, aangezien de overheid de beperkingen op de export van chips naar China blijft aanscherpen.
Een andere uitdaging voor Nvidia is de groeiende concurrentie van binnenlandse Chinese chipfabrikanten. Bedrijven als Huawei investeren zwaar in de ontwikkeling van hun eigen AI-chips, en hoewel ze de prestaties van Nvidia misschien nog niet kunnen evenaren, boeken ze snelle vooruitgang. Als Chinese bedrijven erin slagen concurrerende AI-chips te ontwikkelen, zou dit het marktaandeel van Nvidia in China aanzienlijk kunnen verminderen.
De toekomst van AI en de halfgeleiderindustrie
De toekomst van AI is onlosmakelijk verbonden met de halfgeleiderindustrie. Vooruitgang in chiptechnologie zal krachtigere AI-modellen mogelijk maken, die op hun beurt de innovatie in een breed scala van industrieën zullen stimuleren. De concurrentie tussen de VS en China om AI-dominantie zal het halfgeleiderlandschap blijven vormgeven, waarbij beide landen zwaar investeren in onderzoek en ontwikkeling.
Nvidia zal waarschijnlijk een belangrijke speler blijven in deze concurrentie, maar zal te maken krijgen met toenemende uitdagingen van zowel Amerikaanse als Chinese concurrenten. Het vermogen van het bedrijf om deze uitdagingen het hoofd te bieden, zal het succes op lange termijn bepalen. Naarmate het geopolitieke landschap zich blijft ontwikkelen, zal Nvidia zijn strategieën moeten aanpassen en zijn technologische voorsprong moeten behouden om aan de voorhoede van de AI-revolutie te blijven. De reis van het bedrijf benadrukt het ingewikkelde samenspel van technologie, economie en geopolitiek in de 21e eeuw.