Dakwaan Pelanggaran Hak Cipta
Meta Platforms Inc., gergasi teknologi, kini terjerat dalam pertempuran undang-undang dengan penerbit dan pengarang Perancis. Inti pertikaian ini terletak pada tuduhan pelanggaran hak cipta. Pihak plaintif mendakwa bahawa Meta telah menggunakan karya sastera mereka secara haram untuk melatih model kecerdasan buatan (AI) generatifnya, tanpa mendapatkan kebenaran yang diperlukan.
Pihak Plaintif dan Keluhan Mereka
Tuntutan mahkamah itu difailkan di mahkamah Paris, tempat yang khusus untuk menangani hal-hal harta intelek. Tindakan undang-undang ini dimulakan oleh gabungan yang terdiri daripada SNE, persatuan perdagangan yang mewakili penerbit terkemuka Perancis seperti Hachette dan Editis, bersama dengan persatuan pengarang SGDL dan kesatuan penulis SNAC. Organisasi-organisasi ini secara kolektif mewakili sebahagian besar landskap sastera Perancis.
Semasa sidang akhbar, kumpulan itu mendedahkan bahawa mereka telah mengumpulkan bukti kukuh yang menunjukkan pelanggaran hak cipta secara “besar-besaran”. Vincent Montagne, presiden SNE, menyatakan bahawa mereka sebelum ini telah cuba untuk berbincang dengan Meta mengenai isu ini, tetapi usaha mereka terbukti sia-sia. Tambahan pula, Suruhanjaya Eropah telah dimaklumkan, dengan pihak plaintif menegaskan bahawa tindakan Meta adalah bertentangan secara langsung dengan peraturan EU yang mengawal AI.
Inti Pertikaian: Latihan AI dan Undang-Undang Hak Cipta
Di tengah-tengah konfrontasi undang-undang ini terletak amalan melatih model bahasa AI generatif. Model seperti Llama Meta dan ChatGPT OpenAI dilatih menggunakan sejumlah besar data teks, merangkumi pelbagai sumber, termasuk buku dan artikel. Amalan ini telah mencetuskan gelombang tindakan undang-undang global, kerana penerbit kandungan menegaskan bahawa menggunakan harta intelek mereka untuk melatih model AI adalah sama dengan pencurian.
Syarikat-syarikat yang membangunkan model AI ini secara amnya enggan mendedahkan sumber tepat data latihan mereka. Walau bagaimanapun, mereka sering menggunakan doktrin ‘penggunaan wajar’ di bawah undang-undang hak cipta AS sebagai pembelaan.
Trend Global Cabaran Undang-Undang
Tuntutan mahkamah terhadap Meta bukanlah kejadian terpencil. Ia merupakan sebahagian daripada trend cabaran undang-undang yang lebih luas terhadap syarikat AI berhubung penggunaan bahan berhak cipta untuk tujuan latihan. Berikut adalah beberapa kes penting lain:
- Pada Disember 2023, The New York Times memulakan prosiding undang-undang terhadap OpenAI dan Microsoft Corp., mendakwa penggunaan artikelnya tanpa kebenaran untuk melatih model bahasa besar.
- Pada April 2024, sekumpulan pengarang mengemukakan tuntutan mahkamah tindakan kelas terhadap Anthropic, sebuah syarikat yang disokong oleh Amazon.com Inc. Pengarang mendakwa bahawa buku mereka digunakan untuk melatih model AI Anthropic tanpa persetujuan mereka.
- Penerbit buku India memfailkan tuntutan mahkamah serupa terhadap OpenAI pada bulan Januari, menyerlahkan sifat global isu undang-undang ini.
Menyelami Lebih Dalam Hujah Undang-Undang
Hujah undang-undang dalam kes ini sering bergantung pada tafsiran undang-undang hak cipta dan kebolehgunaan doktrin ‘penggunaan wajar’. Undang-undang hak cipta memberikan hak eksklusif kepada pencipta karya asli, termasuk hak untuk menghasilkan semula, mengedar, dan mencipta karya terbitan. Doktrin ‘penggunaan wajar’, bagaimanapun, menyediakan pengecualian tertentu kepada hak eksklusif ini, membenarkan penggunaan terhad bahan berhak cipta untuk tujuan seperti kritikan, ulasan, pelaporan berita, pengajaran, biasiswa, atau penyelidikan.
Persoalan utama ialah sama ada penggunaan bahan berhak cipta untuk melatih model AI termasuk dalam bidang kuasa ‘penggunaan wajar’. Syarikat AI berhujah bahawa penggunaan mereka adalah transformatif, bermakna ia menambah sesuatu yang baharu dan berbeza kepada karya asal, dan ia tidak membahayakan pasaran untuk karya asal. Penerbit kandungan, sebaliknya, berhujah bahawa penggunaan itu tidak transformatif, ia bersifat komersial, dan ia berpotensi membahayakan pasaran untuk karya mereka.
Kemungkinan Kesan
Keputusan pertempuran undang-undang ini boleh memberi kesan yang ketara kepada masa depan pembangunan AI dan industri kreatif. Jika mahkamah memihak kepada penerbit kandungan, ia boleh memaksa syarikat AI untuk mendapatkan lesen bagi penggunaan bahan berhak cipta, yang berpotensi meningkatkan kos pembangunan model AI. Ia juga boleh membawa kepada ketelusan yang lebih besar mengenai sumber data latihan.
Sebaliknya, jika mahkamah memihak kepada syarikat AI, ia boleh menggalakkan mereka untuk terus menggunakan bahan berhak cipta tanpa kebenaran yang jelas, yang berpotensi membawa kepada cabaran undang-undang dan perdebatan etika yang lebih lanjut.
Konteks yang Lebih Luas: AI, Etika, dan Harta Intelek
Pertikaian undang-undang ini bukan sahaja mengenai undang-undang hak cipta; ia juga menyentuh pertimbangan etika yang lebih luas mengenai pembangunan AI. Persoalan sedang dibangkitkan mengenai keadilan menggunakan bahan berhak cipta tanpa pampasan untuk melatih model AI yang berpotensi menjana keuntungan yang ketara bagi syarikat yang membangunkannya.
Terdapat juga kebimbangan mengenai potensi kandungan yang dijana AI untuk menggantikan pencipta manusia, yang membawa kepada kehilangan pekerjaan dan penurunan kualiti dan kepelbagaian karya kreatif.
Memperluas Pembelaan ‘Penggunaan Wajar’
Pembelaan ‘penggunaan wajar’, yang sering digunakan oleh syarikat AI, adalah doktrin undang-undang yang kompleks dengan ujian empat faktor yang digunakan oleh mahkamah AS untuk menentukan kebolehgunaannya:
Tujuan dan Sifat Penggunaan: Faktor ini mempertimbangkan sama ada penggunaan itu komersial atau bukan komersial, transformatif atau terbitan. Penggunaan transformatif, yang menambah sesuatu yang baharu dan berbeza kepada karya asal, lebih berkemungkinan dianggap sebagai penggunaan wajar.
Sifat Karya Berhak Cipta: Faktor ini mempertimbangkan sama ada karya berhak cipta itu fakta atau kreatif. Karya fakta, seperti artikel berita, secara amnya diberikan perlindungan yang kurang daripada karya kreatif, seperti novel.
Jumlah dan Kepentingan Bahagian yang Digunakan: Faktor ini mempertimbangkan berapa banyak karya berhak cipta yang digunakan dan sama ada bahagian yang digunakan itu adalah ‘inti’ karya tersebut. Menggunakan sebahagian kecil daripada sesuatu karya lebih berkemungkinan dianggap sebagai penggunaan wajar daripada menggunakan sebahagian besar atau bahagian yang paling penting daripada karya tersebut.
Kesan Penggunaan Terhadap Potensi Pasaran atau Nilai Karya Berhak Cipta: Faktor ini mempertimbangkan sama ada penggunaan karya berhak cipta membahayakan pasaran untuk karya asal atau mengurangkan nilainya. Penggunaan yang tidak membahayakan pasaran untuk karya asal lebih berkemungkinan dianggap sebagai penggunaan wajar.
Penggunaan faktor-faktor ini untuk latihan AI adalah isu undang-undang yang baharu, dan mahkamah masih bergelut dengan cara mentafsirkannya dalam konteks ini.
Perspektif Eropah
Tuntutan mahkamah di Perancis juga menyerlahkan perbezaan dalam undang-undang hak cipta dan peraturan AI antara Amerika Syarikat dan Kesatuan Eropah. EU telah mengambil pendekatan yang lebih proaktif untuk mengawal selia AI, dengan tujuan untuk memastikan bahawa sistem AI dibangunkan dan digunakan dengan cara yang menghormati hak asasi, termasuk hak cipta.
Akta AI EU, yang sedang dimuktamadkan, termasuk peruntukan yang boleh memberi kesan kepada penggunaan bahan berhak cipta untuk latihan AI. Peruntukan ini boleh menghendaki syarikat AI untuk mendapatkan persetujuan daripada pemegang hak sebelum menggunakan karya mereka untuk tujuan latihan, atau mereka boleh mewujudkan sistem imbuhan untuk penggunaan bahan berhak cipta.
Perspektif Pihak Berkepentingan yang Berbeza
Isu ini melibatkan pelbagai pihak berkepentingan, masing-masing dengan perspektif dan kepentingan mereka sendiri:
- Pencipta Kandungan: Pengarang, penerbit, dan pencipta kandungan lain bimbang tentang melindungi hak harta intelek mereka dan memastikan bahawa mereka diberi pampasan yang adil untuk penggunaan karya mereka.
- Syarikat AI: Syarikat AI sedang berusaha untuk membangunkan model AI yang inovatif dan berhujah bahawa akses kepada sejumlah besar data, termasuk bahan berhak cipta, adalah penting untuk tujuan ini.
- Orang Awam: Orang awam mempunyai kepentingan dalam kedua-dua pembangunan teknologi AI yang bermanfaat dan perlindungan karya kreatif.
- Profesional Undang-Undang: Peguam dan sarjana undang-undang sedang bergelut dengan isu undang-undang yang kompleks yang dibangkitkan oleh AI dan undang-undang hak cipta.
- Pengawal Selia: Kerajaan dan badan kawal selia sedang berusaha untuk mencapai keseimbangan antara memupuk inovasi dan melindungi hak pencipta.
Potensi Perkembangan Masa Depan
Landskap undang-undang yang mengelilingi AI dan hak cipta berkembang pesat. Kemungkinan besar kita akan melihat cabaran undang-undang dan perkembangan kawal selia yang lebih lanjut pada tahun-tahun akan datang. Beberapa kemungkinan perkembangan masa depan termasuk:
- Perundangan Baharu: Kerajaan boleh menggubal undang-undang baharu yang khusus menangani penggunaan bahan berhak cipta untuk latihan AI.
- Keputusan Mahkamah: Mahkamah akan terus mengeluarkan keputusan dalam kes yang melibatkan AI dan hak cipta, memberikan panduan lanjut mengenai tafsiran undang-undang sedia ada.
- Piawaian Industri: Syarikat AI dan pencipta kandungan boleh membangunkan piawaian industri atau amalan terbaik untuk penggunaan bahan berhak cipta dalam latihan AI.
- Penyelesaian Teknologi: Penyelesaian teknologi, seperti tera air atau pengurusan hak digital, boleh dibangunkan untuk membantu menjejak dan mengurus penggunaan bahan berhak cipta dalam latihan AI.
- Perjanjian Pelesenan: Syarikat AI mungkin mula mendapatkan perjanjian pelesenan daripada pencipta kandungan sebelum menggunakan kandungan untuk melatih model mereka.
Pertempuran undang-undang antara Meta dan penerbit Perancis adalah perkembangan penting dalam perdebatan berterusan mengenai AI dan hak cipta. Keputusan kes ini, dan kes lain yang serupa, akan membentuk masa depan pembangunan AI dan industri kreatif untuk tahun-tahun akan datang. Kerumitan ‘penggunaan wajar’, perbezaan undang-undang antarabangsa, dan implikasi etika yang lebih luas akan terus diperdebatkan dan diperhalusi apabila teknologi AI berkembang.