फ्रेंच तंत्रज्ञान कंपनी थेल्सने सिंगापूरमध्ये नवीन कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) केंद्र स्थापन करून आपल्या AI क्षमतेत वाढ करण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. या धोरणात्मक गुंतवणुकीचा उद्देश गंभीर वातावरणासाठी तयार केलेले अत्याधुनिक AI सोल्यूशन्स विकसित करणे आहे आणि त्याच वेळी कंपनीच्या एकूण संशोधन आणि विकास क्षमतेला बळकटी देणे आहे.
येत्या काही काळात हे केंद्र ‘कॉर्टेक्स’ (cortAIx) या नावाने ओळखले जाईल. फ्रान्स, कॅनडा आणि युनायटेड किंगडममधील केंद्रांच्या मालिकेत हे थेल्सचे चौथे केंद्र असेल. 2024 मध्ये कॉर्टेक्सची घोषणा करण्यात आली होती. फ्रान्सच्या या कंपनीने विमान, सशस्त्र दल आणि महत्त्वपूर्ण पायाभूत सुविधांसारख्या विविध क्षेत्रांतील ऍप्लिकेशन्समध्ये AI च्या विकासाला गती देण्यासाठी हे पाऊल उचलले आहे. हा उपक्रम AI नवोपक्रमाच्या सीमा ओलांडण्यासाठी विविध तज्ञांना एकत्र आणतो.
थेल्स कॉर्टेक्स फॅक्टरीचे उपाध्यक्ष मिकेल ब्रोसार्ड यांच्या मते, सिंगापूर केंद्रातून मिळणारे सोल्यूशन्स कंपनीच्या जागतिक नेटवर्कमध्ये समाविष्ट केले जातील, ज्यामुळे त्यांचा प्रभाव आणि पोहोच वाढेल.
सिंगापूरची AI नवोपक्रमाचे केंद्र म्हणून स्थिती मजबूत
थेल्सच्या नवीन AI केंद्राची घोषणा फ्रान्स-सिंगापूर फ्रंटियर टेक्नॉलॉजीज फोरममध्ये करण्यात आली. डिजिटल डेव्हलपमेंट आणि माहिती मंत्री जोसेफिन तेओ यांनी सिंगापूरच्या तंत्रज्ञान क्षेत्रासाठी या गुंतवणुकीचे महत्त्व सांगितले.
AI केंद्राच्या स्थापनेव्यतिरिक्त, थेल्सने सिंगापूरच्या नागरी उड्डयन प्राधिकरणाशी 2026 मध्ये आंतरराष्ट्रीय एव्हिएशन लॅब (International Avionics Lab) तयार करण्यासाठी भागीदारी केली आहे. हा सहकार्याचा प्रयत्न हवाई वाहतूक व्यवस्थापन आणि विमानतळ operations साठी नाविन्यपूर्ण सोल्यूशन्स विकसित आणि त्यांची चाचणी करण्यावर लक्ष केंद्रित करेल, ज्यामुळे सिंगापूरची विमान तंत्रज्ञानातील भूमिका अधिक मजबूत होईल.
हे करार फोरममध्ये अनावरण केलेल्या सहकार्याच्या मालिकेपैकी काही आहेत, जे तंत्रज्ञान आणि नवोपक्रम क्षेत्रात फ्रान्स आणि सिंगापूरच्या संस्थांमधील संबंध अधिक दृढ करतात.
फ्रान्स आणि सिंगापूरदरम्यान मजबूत सहयोग
फ्रान्सचे राष्ट्रीय वैज्ञानिक संशोधन केंद्र (National Centre for Scientific Research) सिंगापूरच्या राष्ट्रीय विद्यापीठाच्या (National University of Singapore) क्रिएट सुविधेतील केंद्राद्वारे, एम्बोडीड AI (embodied AI) मधील संशोधन अधिक दृढ करण्यासाठी सिंगापूरच्या राष्ट्रीय रोबोटिक्स कार्यक्रमात (National Robotics Programme) सहभागी होईल. या सहकार्याला $20 दशलक्ष निधी दिला जाईल.
- फ्रेंच स्टार्ट-अप मिस्ट्रल एआय (Mistral AI) एसटी इंजीनियरिंग (ST Engineering) सोबत ऍप्लाईड एआय इंजीनियरिंगवर (applied AI engineering) भागीदारी करेल.
- मिस्ट्रल एआय, होम टीम सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी एजन्सी (Home Team Science and Technology Agency) (HTX) आणि मायक्रोसॉफ्ट (Microsoft) होम टीम operations सुधारण्यासाठी सहकार्य करतील.
याव्यतिरिक्त, एरोस्पेस कंपनी एअरबस (Airbus) सिंगापूरच्या आर्थिक विकास मंडळासोबत (Economic Development Board) आणि इन्फोकॉम मीडिया डेव्हलपमेंट अथॉरिटीसोबत (Infocomm Media Development Authority) 5G-नॉन-टेरेस्ट्रियल नेटवर्कसाठी (5G-non-terrestrial network) संभाव्य ऍप्लिकेशन्स (applications) शोधण्यासाठी एकत्र येत आहे. या महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पाचा उद्देश उपग्रह आणि इतर उच्च-उंचीवरील प्लॅटफॉर्मचा वापर करून 5G कव्हरेज आणि कार्यक्षमता वाढवणे, वेळेचा विलंब कमी करणे आणि विविध deployment परिस्थितींमध्ये AI प्रणालीची प्रतिसाद क्षमता सुधारणे आहे.
फ्रेंच ऊर्जा कंपनी Engie सार्वजनिक वाहतुकीचा कार्बन फूटप्रिंट (carbon footprint) कमी करण्यासाठी परिवहन ऑपरेटर एसबीएस ट्रांझिटसोबत (SBS Transit) भागीदारी करेल.
एक मजबूत द्विपक्षीय संबंध
मंत्री तेओ यांनी सिंगापूर आणि फ्रान्स यांच्यातील मजबूत संबंधांना अधोरेखित केले आणि बहुपक्षीयतेसाठी (multilateralism) वचनबद्धता दर्शविली. दोन्ही देश खुल्या आणि सर्वसमावेशक व्यापार प्रणालीचे खंबीर समर्थक आहेत, ज्यामुळे दोन्ही देशांतील व्यवसायांना फायदा होतो, असेही त्या म्हणाल्या.
कृत्रिम बुद्धिमत्ता आणि डिजिटल तंत्रज्ञान मंत्री, क्लारा चॅपाझ यांनीही (Clara Chappaz) हेच मत व्यक्त केले आणि समान भल्यासाठी तंत्रज्ञान विकसित करण्याच्या समान ध्येयावर प्रकाश टाकला.
आर्थिक संबंध दृढ करणे
ऊर्जा, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्री टॅन सी लेंग (Tan See Leng) यांनी दोन्ही देशांमधील मजबूत आर्थिक सहकार्यावर प्रकाश टाकला. फ्रान्स सध्या सिंगापूरचा दुसरा सर्वात मोठा वस्तू व्यापार भागीदार आणि EU सदस्य राष्ट्रांमध्ये तिसरा सर्वात मोठा गुंतवणूकदार आहे, ज्यांच्या 2,600 हून अधिक फ्रेंच कंपन्या सिंगापूरमध्ये कार्यरत आहेत.
2019 मध्ये EU-सिंगापूर मुक्त व्यापार करार (EUSFTA) लागू झाल्यापासून, द्विपक्षीय वस्तू व्यापारात वाढ झाली आहे आणि द्विपक्षीय सेवा व्यापार विस्तारला आहे.
पंतप्रधान लॉरेन्स वोंग (Lawrence Wong) यांनी यापूर्वी घोषणा केली होती की दोन्ही देश त्यांचे द्विपक्षीय संबंध सर्वसमावेशक धोरणात्मक भागीदारीत (Comprehensive Strategic Partnership) रूपांतरित करतील, ज्यामुळे विद्यमान क्षेत्रांमधील सहकार्य अधिक दृढ होईल तसेच decarbonisation सारख्या नवीन क्षेत्रांमध्येही सहकार्य वाढेल.
थेल्सच्या गुंतवणुकीचे महत्त्व
सिंगापूरमध्ये नवीन AI केंद्र स्थापन करण्याचा थेल्सचा निर्णय देशाच्या धोरणात्मक महत्त्वाचा आणि तांत्रिक नवोपक्रमाचे केंद्र म्हणून उदय दर्शवितो. सिंगापूरची मजबूत सरकारी मदत आणि कुशल मनुष्यबळामुळे संशोधन आणि विकासासाठी एक उत्कृष्ट वातावरण निर्माण करण्याची वचनबद्धता आहे, ज्यामुळे AI तंत्रज्ञानाच्या सीमा ओलांडू पाहणाऱ्या कंपन्यांसाठी हे एक आकर्षक ठिकाण ठरते.
सिंगापूरचे AI इकोसिस्टम
सिंगापूरने विविध उपक्रमांद्वारे आपल्या AI इकोसिस्टमला सक्रियपणे प्रोत्साहन दिले आहे, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे:
- संशोधन आणि विकास कार्यक्रमांमध्ये गुंतवणूक
- जगभरातील उच्च प्रतिभा आकर्षित करणे
- नवोपक्रमाला प्रोत्साहन देणारे नियामक वातावरण तयार करणे
या प्रयत्नांमुळे सिंगापूर आग्नेय आशियामध्ये एक अग्रगण्य AI केंद्र बनले आहे, ज्यामुळे देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांकडून महत्त्वपूर्ण गुंतवणूक आकर्षित झाली आहे.
सिंगापूरचे धोरणात्मक फायदे
सिंगापूरला AI केंद्र बनवण्यात अनेक घटकांचे योगदान आहे:
- मजबूत सरकारी पाठिंबा: सिंगापूर सरकारने AI ला राष्ट्रीय प्राधान्य दिले आहे, त्याच्या विकासाला समर्थन देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण निधी आणि संसाधने उपलब्ध करून दिली आहेत.
- कुशल मनुष्यबळ: सिंगापूरमध्ये विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित (STEM) क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित केलेले उच्च शिक्षित आणि कुशल मनुष्यबळ आहे.
- प्रगत पायाभूत सुविधा: सिंगापूरमध्ये उच्च-गती इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी (high-speed internet connectivity) आणि प्रगत डेटा सेंटर्स (advanced data centers) सह एक विकसित पायाभूत सुविधा आहे, जी AI विकासासाठी आवश्यक आहे.
- धोरणात्मक स्थान: सिंगापूरचे आग्नेय आशियातील धोरणात्मक स्थान कंपन्यांना या प्रदेशात आपली उपस्थिती वाढवण्यासाठी एक आदर्श प्रवेशद्वार बनवते.
- स्थिर राजकीय आणि आर्थिक वातावरण: सिंगापूरचे स्थिर राजकीय आणि आर्थिक वातावरण व्यवसायांसाठी predictable आणि विश्वसनीय वातावरण प्रदान करते.
थेल्सची जागतिक AI रणनीती
सिंगापूर AI केंद्राची स्थापना थेल्सच्या व्यापक जागतिक AI रणनीतीचा एक भाग आहे, ज्याचा उद्देश खालील गोष्टी साध्य करणे आहे:
- आपल्या ग्राहकांसाठी अत्याधुनिक AI सोल्यूशन्स विकसित करणे
- आपली संशोधन आणि विकास क्षमता मजबूत करणे
- उच्च AI प्रतिभा आकर्षित करणे आणि टिकवून ठेवणे
जगभरात AI केंद्रांमध्ये गुंतवणूक करून, थेल्स AI च्या क्षेत्रात एक नेता बनण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे, ज्यामुळे ते आपल्या ग्राहकांना नाविन्यपूर्ण सोल्यूशन्स वितरीत करण्यास आणि स्पर्धेत पुढे राहण्यास सक्षम असतील.
विविध क्षेत्रांवर प्रभाव
सिंगापूर केंद्रात विकसित केलेल्या AI सोल्यूशन्सचा विविध क्षेत्रांवर लक्षणीय परिणाम अपेक्षित आहे, ज्यात खालील क्षेत्रांचा समावेश आहे:
एरोस्पेस आणि संरक्षण (Aerospace and Defence)
AI चा वापर विमान आणि संरक्षण प्रणालीची सुरक्षा, कार्यक्षमता आणि कामगिरी सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो. उदाहरणार्थ, AI चा वापर खालील कामांसाठी केला जाऊ शकतो:
- फ्लाइट कंट्रोल सिस्टीम ऑटोमेट (automate flight control systems) करणे
- हवाई वाहतूक व्यवस्थापन सुधारणे
- अधिक अचूक शस्त्र प्रणाली विकसित करणे
- सायबर सुरक्षा वाढवणे
वाहतूक (Transportation)
AI चा वापर वाहतूक प्रणालीची कार्यक्षमता आणि सुरक्षितता सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो. उदाहरणार्थ, AI चा वापर खालील कामांसाठी केला जाऊ शकतो:
- Traffic flow ऑप्टिमाइझ (optimize traffic flow) करणे
- Self-driving vehicles विकसित करणे
- सार्वजनिक वाहतूक सुधारणे
- अपघात कमी करणे
गंभीर पायाभूत सुविधा (Critical Infrastructure)
AI चा वापर गंभीर पायाभूत सुविधांची reliability आणि सुरक्षा सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो, जसे की पॉवर ग्रीड, पाणीपुरवठा आणि कम्युनिकेशन नेटवर्क. उदाहरणार्थ, AI चा वापर खालील कामांसाठी केला जाऊ शकतो:
- सायबर हल्ले शोधणे आणि प्रतिबंधित करणे
- ऊर्जा Consumption ऑप्टिमाइझ करणे
- उपकरणांचे failure predict आणि prevent करणे
- Disaster response सुधारणे
आरोग्यसेवा (Healthcare)
AI चा वापर आरोग्यसेवेची गुणवत्ता आणि कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो. उदाहरणार्थ, AI चा वापर खालील कामांसाठी केला जाऊ शकतो:
- अधिक अचूकपणे रोगांचे निदान करणे
- Personalized treatments विकसित करणे
- औषध शोध improve करणे
- Administrative tasks automate करणे
वित्त (Finance)
AI चा वापर वित्तीय सेवांची कार्यक्षमता आणि सुरक्षा सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो. उदाहरणार्थ, AI चा वापर खालील कामांसाठी केला जाऊ शकतो:
- Fraud शोधणे आणि प्रतिबंधित करणे
- Trading automate करणे
- Credit risk assess करणे
- Personalized financial advice प्रदान करणे
भविष्यातील संभावना
सिंगापूरमध्ये थेल्सच्या AI केंद्राची स्थापना हा या क्षेत्रातील AI विकासातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. AI तंत्रज्ञान जसजसे विकसित होत जाईल, तसतसे त्याचा विविध क्षेत्रांवर अधिक प्रभाव पडण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे नवोपक्रम वाढेल, कार्यक्षमता सुधारेल आणि नवीन संधी निर्माण होतील.
AI मध्ये सतत गुंतवणूक
सिंगापूर AI मध्ये सतत गुंतवणूक करत राहील, ज्यामुळे AI केंद्र म्हणून त्याची स्थिती आणखी मजबूत होईल. हे गुंतवणूक खालील गोष्टींवर केंद्रित असेल:
- संशोधन आणि विकासाला समर्थन देणे
- उच्च प्रतिभा आकर्षित करणे
- अनुकूल नियामक वातावरण तयार करणे
एक मजबूत AI इकोसिस्टम तयार करून, सिंगापूरचा उद्देश AI ची पूर्ण क्षमता अनलॉक करणे आणि आर्थिक विकासाला चालना देणे आहे.
सहयोग आणि भागीदारी
सिंगापूरमध्ये AI च्या सततच्या यशासाठी सहयोग आणि भागीदारी महत्त्वपूर्ण असतील. एकत्र काम करून, सरकार, उद्योग आणि शिक्षण क्षेत्र AI नवोपक्रमाला गती देण्यासाठी आणि प्रमुख आव्हानांना तोंड देण्यासाठी आपापल्या सामर्थ्यांचा उपयोग करू शकतात. व्यावहारिक AI अभियांत्रिकीवरील मिस्ट्रल AI आणि ST इंजीनियरिंगमधील भागीदारी, तसेच होम टीम ऑपरेशन्स (Home Team operations) सुधारण्यासाठी मिस्ट्रल AI, HTX आणि मायक्रोसॉफ्ट यांच्यातील सहकार्य, धोरणात्मक युतीची शक्ती दर्शवते.
नैतिक विचार
AI जसजसे अधिक प्रचलित होत आहे, तसतसे त्याच्या वापराशी संबंधित नैतिक विचारांना संबोधित करणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:
- Fairness आणि transparency सुनिश्चित करणे
- Privacy चे संरक्षण करणे
- Accountability ला प्रोत्साहन देणे
सिंगापूर AI चा विकास जबाबदारीने आणि नैतिक पद्धतीने करण्यास वचनबद्ध आहे, जेणेकरून त्याचा समाजाला एकत्रितपणे फायदा होईल.
शेवटी, सिंगापूरमध्ये AI केंद्र सुरू करण्याचा थेल्सचा निर्णय तांत्रिक नवोपक्रमाचे केंद्र म्हणून देशाचे वाढते महत्त्व अधोरेखित करतो. ही गुंतवणूक, सिंगापूरच्या मजबूत AI इकोसिस्टमला प्रोत्साहन देण्याच्या वचनबद्धतेसह, देशाला गंभीर वातावरणासाठी आणि त्याहूनही अधिक AI सोल्यूशन्सच्या विकासात आणि उपयोजनात एक नेता बनण्यास मदत करते. एम्बोडीड AI (embodied AI) मधील संशोधनापासून ते हवाई वाहतूक व्यवस्थापनातील प्रगतीपर्यंत, फ्रेंच आणि सिंगापूर संस्थांमधील सहकार्य मजबूत द्विपक्षीय संबंध आणि समान भल्यासाठी तंत्रज्ञानाचा उपयोग करण्याच्या सामायिक दृष्टिकोनाला आणखी दृढ करते. AI जसजसे विकसित होत आहे, तसतसे सिंगापूर विविध क्षेत्रांमध्ये त्याचे भविष्य घडवण्यात आणि त्याची transformative क्षमता वापरण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावण्यासाठी सज्ज आहे.