मेटा आणि सिंगापूर सरकारचा 'लामा इनक्यूबेटर' उपक्रम

ओपन-सोर्स AI इनोव्हेशनसाठी एक सहयोगी इकोसिस्टम

मेटाने सिंगापूर सरकारसोबत भागीदारी करून आशिया-पॅसिफिक प्रदेशात प्रथमच ‘लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम’ (Llama Incubator Program) सुरू केला आहे. हा प्रोग्राम ओपन-सोर्स आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) च्या क्षेत्रात क्षमता वाढवण्यासाठी आणि नवीन संशोधनाला चालना देण्यासाठी तयार केला आहे. सिंगापूरमधील स्टार्टअप्स, लहान आणि मध्यम आकाराचे उद्योग (SMEs) आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील संस्थांना AI च्या सामर्थ्याचा उपयोग करण्यासाठी सक्षम बनवण्यावर लक्ष केंद्रित केले आहे.

या महत्त्वाकांक्षी उपक्रमात अनेक प्रमुख भागीदार एकत्र आले आहेत, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

• डिजिटल विकास आणि माहिती मंत्रालय (MDDI)
• इन्फोकॉम मीडिया डेव्हलपमेंट अथॉरिटी (IMDA)
• सिंगापूरची सरकारी तंत्रज्ञान एजन्सी (GovTech)
• डिजिटल इंडस्ट्री सिंगापूर (DISG)
• एंटरप्राइज सिंगापूर (EnterpriseSG)
• AI सिंगापूर
• SGInnovate

याव्यतिरिक्त, e27 आणि Deloitte सारख्या प्रोग्राम आणि तांत्रिक भागीदारांच्या विशेषज्ञानाचा या कार्यक्रमाला फायदा होईल. हे बहुआयामी सहकार्य मेटाच्या इकोसिस्टम दृष्टिकोनाला अधोरेखित करते, ज्यामुळे AI विकास आणि अंमलबजावणीसाठी एक गतिशील वातावरण तयार होते.

लामाच्या सामर्थ्याचा उपयोग: नवोपक्रमाचा पाया

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्रामच्या केंद्रस्थानी मेटाचे अत्याधुनिक ओपन-सोर्स मॉडेल, लामा (Llama) आहे. हे शक्तिशाली AI मॉडेल एक आधार म्हणून काम करते, ज्यावर सहभागी संस्था नाविन्यपूर्ण उपाय तयार करतील. 100 निवडक संस्थांना सर्वसमावेशक सहाय्य प्रदान करण्यासाठी, त्यांना AI ॲप्लिकेशन्स विकसित करण्याच्या प्रक्रियेत मार्गदर्शन करण्यासाठी हा प्रोग्राम तयार केला आहे.

शिवाय, 40 सहभागींच्या निवडक गटाला सखोल इनक्युबेशन सपोर्ट मिळेल. हा केंद्रित दृष्टिकोन वास्तविक-जगातील आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी आणि व्यवसाय आणि सार्वजनिक क्षेत्रात कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी मदत करतो. लामाच्या क्षमतांचा फायदा घेऊन, या संस्था सिंगापूरची अर्थव्यवस्था आणि समाजाला थेट लाभ देणारे प्रभावी उपाय तयार करण्यास सक्षम होतील.

उद्घाटन कार्यशाळा: AI संशोधनासाठी मंच

या परिवर्तनकारी कार्यक्रमाच्या शुभारंभासाठी, मेटानं एक फाऊंडेशनल कार्यशाळा (Foundational Workshop) आयोजित केली होती. या कार्यशाळेनं लामा (Llama), मेटाचे ओपन-सोर्स AI आणि त्याची एकात्मिक विश्वास आणि सुरक्षितता साधने (integrated trust and safety tools) यामधील प्रचंड क्षमता जाणून घेण्यासाठी एक व्यासपीठ उपलब्ध करून दिले. या कार्यशाळेत 100 हून अधिक प्रतिनिधी उपस्थित होते, जे या तंत्रज्ञानाच्या शक्यतांचा शोध घेण्यासाठी उत्सुक होते.

कार्यशाळेचे खास आकर्षण म्हणजे डॉ. जनील पुथुचेरी, (Dr. Janil Puthucheary) वरिष्ठ राज्यमंत्री, डिजिटल विकास आणि माहिती व आरोग्य, यांनी केलेले विशेष बीजभाषण. त्यांची उपस्थिती सिंगापूर सरकारची AI संशोधनाला चालना देण्यासाठी आणि आर्थिक वाढ आणि सामाजिक प्रगतीसाठी असलेल्या क्षमतेवर भर देणारी ठरली.

सिंगापूरच्या AI दृष्टीकोनाशी धोरणात्मक जुळणी

मेटाचे APAC साठी सार्वजनिक धोरणाचे उपाध्यक्ष, सायमन मिलनर (Simon Milner) यांनी सिंगापूरच्या व्यवसाय आणि सार्वजनिक क्षेत्रांमध्ये AI चा अवलंब आणि नवीन उपक्रम राबवण्यासाठी लामा इनक्यूबेटर प्रोग्रामची महत्त्वपूर्ण भूमिका स्पष्ट केली. त्यांनी स्मार्ट नेशन 2.0 (Smart Nation 2.0) अंतर्गत सिंगापूर सरकारच्या AI दृष्टिकोनाशी या कार्यक्रमाची धोरणात्मक जुळणी अधोरेखित केली. या दृष्टिकोनात स्थानिक लहान व्यवसायांना सक्षम बनवणे आणि देशाच्या समृद्ध टेक इकोसिस्टममध्ये (tech ecosystem) नवीन स्टार्टअप्सना आकर्षित करून त्यांना विकसित आणि नवीन उपक्रम करण्यास प्रवृत्त करणे समाविष्ट आहे.

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम व्यवसाय आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील एजन्सींना AI च्या सामर्थ्याचा उपयोग करण्यासाठी आवश्यक संसाधने, मार्गदर्शन आणि पायाभूत सुविधा पुरवून या दृष्टिकोनाला थेट समर्थन देतो. सहयोगी वातावरणाला चालना देऊन, हा प्रोग्राम वास्तविक-जगातील आव्हानांना सामोरे जाणारे आणि सिंगापूरच्या एकूण आर्थिक स्पर्धात्मकतेला हातभार लावणारे AI उपाय विकसित आणि तैनात करण्यासाठी मदत करतो.

सहा महिन्यांचा मार्गदर्शन आणि विकासाचा प्रवास

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम सहा महिन्यांच्या सर्वसमावेशक प्रवासासाठी आखला गेला आहे, जो सहभागींना अनेक संसाधने आणि समर्थन पुरवतो. प्रत्येक सहभागी संस्थेला अनुभवी उद्योग तज्ञांच्या टीमकडून समर्पित तांत्रिक आणि व्यवसाय मार्गदर्शन मिळेल. हे मार्गदर्शन सहभागींना वैयक्तिकृत सल्ला आणि प्रतिक्रिया मिळवून देईल, ज्यामुळे ते त्यांच्या लामा (Llama) वापराच्या प्रकरणांमध्ये सुधारणा करू शकतील आणि त्यांच्या यशाची शक्यता वाढवू शकतील.

मार्गदर्शनाव्यतिरिक्त, सहभागींना विविध तांत्रिक संसाधनांचा प्रवेश मिळेल. ही संसाधने त्यांना त्यांचे AI सोल्युशन्स (AI solutions) अधिक विकसित आणि परिष्कृत करण्यास सक्षम करतील, ज्यामुळे ते AI विकासाच्या गुंतागुंतींवर मात करण्यासाठी आवश्यक साधने आणि ज्ञानाने सुसज्ज होतील. ही सर्वसमावेशक समर्थन प्रणाली नवकल्पना वाढवण्यासाठी आणि प्रभावी AI ॲप्लिकेशन्सच्या निर्मितीला गती देण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे.

सिंगापूरमध्ये AI इनोव्हेशनला प्रोत्साहन: एक राष्ट्रीय प्राधान्य

DISG चे कार्यकारी संचालक, फिलबर्ट गोमेझ (Philbert Gomez) यांनी लामा इनक्यूबेटर प्रोग्रामचे कौतुक केले, कारण यात स्टार्टअप्स आणि सिंगापूर-आधारित कॉर्पोरेशन्सना सक्षम बनवण्याची क्षमता आहे. त्यांनी या प्रोग्रामच्या क्षमतेवर भर दिला, ज्यामुळे या संस्थांना LLaMa मॉडेल्स आणि तज्ञांचे मार्गदर्शन वापरून AI सोल्युशन्स तयार करता येतील, जे वास्तविक जगात ठोस परिणाम देतील.

गोमेझ यांनी सिंगापूरमध्ये मेटाच्या उत्पादन अभियांत्रिकीच्या उपस्थितीचे महत्त्व देखील अधोरेखित केले. त्यांनी नमूद केले की लामा इनक्यूबेटर प्रोग्रामसारखे उपक्रम, मेटाच्या स्थानिक उपस्थितीसह, देशातील AI प्रतिभा आणि क्षमता विकसित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान देतात. हे सिंगापूरला या प्रदेशातील AI संशोधनाचे प्रमुख केंद्र म्हणून स्थापित करण्याच्या महत्त्वाकांक्षेला बळकटी देते.

AI सुरक्षिततेला प्राधान्य: एक मुख्य तत्त्व

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्रामचा एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे AI सुरक्षिततेवर भर देणे. सहभागींना लामाच्या (Llama) विश्वास आणि सुरक्षितता साधनांचे (trust and safety tools) सर्वसमावेशक प्रशिक्षण मिळेल, ज्यामुळे ते जबाबदारीने AI सोल्युशन्स विकसित आणि तैनात करण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि संसाधनांनी सुसज्ज होतील.

शिवाय, प्रोग्राममध्ये IMDA ची सुरक्षा चाचणी फ्रेमवर्क (safety testing framework) आणि AI Verify चे ओपन-सोर्स टेस्टिंग टूलकिट, प्रोजेक्ट मूनशॉट (Project Moonshot) समाविष्ट केले जाईल. हे एकत्रीकरण हे सुनिश्चित करते की प्रोग्राममध्ये विकसित केलेले AI सोल्युशन्स सुरक्षितता आणि नैतिक विचारांच्या सर्वोच्च मानकांचे पालन करतात. जबाबदार AI विकासावर लक्ष केंद्रित करणे हे सार्वजनिक विश्वास निर्माण करण्यासाठी आणि AI तंत्रज्ञानाचा व्यापक वापर करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.

सार्वजनिक सेवेच्या गरजांसाठी AI कस्टमायझ करणे

गव्हर्नमेंट टेक्नॉलॉजी एजन्सीचे मुख्य कार्यकारी, गोह वेई बून (Goh Wei Boon) यांनी लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम सार्वजनिक सेवेसाठी (Public Service) त्यांच्या विशिष्ट गरजांनुसार AI सोल्युशन्स तयार करण्यासाठी एक उत्कृष्ट व्यासपीठ असल्याचे सांगितले. त्यांनी सार्वजनिक अधिकार्‍यांना नाविन्यपूर्ण AI-आधारित सोल्युशन्स विकसित करण्यासाठी उद्योग भागीदारांसोबत सहयोग करण्याच्या विशेष संधीवर भर दिला.

गोह वेई बून यांनी या उपक्रमावर मेटासोबत सहयोग करण्यासाठी GovTech ची उत्सुकता व्यक्त केली, आणि सार्वजनिक सेवा वितरण सुधारण्यासाठी आणि नागरिकांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी त्याची क्षमता ओळखली. प्रोग्रामची संसाधने आणि तज्ञांचा फायदा घेऊन, सार्वजनिक सेवा विशिष्ट आव्हानांना सामोरे जाणारे आणि त्यांच्या कामकाजाला अनुकूल करणारे AI सोल्युशन्स विकसित करू शकते, ज्यामुळे अधिक कार्यक्षम आणि प्रभावी प्रशासन निर्माण होईल.

AI इनोव्हेशनसाठी मेटाची जागतिक वचनबद्धता

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम मेटाच्या AI इनोव्हेशनला जागतिक स्तरावर पाठिंबा देण्याच्या চলমান वचनबद्धतेचा पुरावा आहे. हा उपक्रम विविध क्षेत्रांतील जटिल धोरणात्मक आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी विविध भागधारकांना एकत्र आणण्यात ओपन-सोर्स AI च्या परिवर्तनीय शक्तीचे उदाहरण देतो.

अर्थपूर्ण AI वापराच्या प्रकरणांच्या विकासाला चालना देऊन, हा प्रोग्राम सिंगापूरमध्ये महत्त्वपूर्ण प्रभाव निर्माण करण्याचा आणि विस्तृत प्रदेश आणि त्यापलीकडे प्रेरणा देण्याचा उद्देश ठेवतो. मेटाचे ओपन-सोर्स AI साठीचे समर्पण हे तंत्रज्ञानाच्या प्रगती आणि सामाजिक प्रगतीसाठी सहयोग आणि ज्ञान वाटणीच्या शक्तीवरील विश्वासाचे प्रतिबिंब आहे.

AI च्या प्रवेशाचे लोकशाहीकरण: नवोन्मेषकांना सक्षम करणे

सायमन मिलनर यांनी ओपन-सोर्स AI च्या प्रवेशाचे लोकशाहीकरण करण्याच्या मेटाच्या वचनबद्धतेचा पुनरुच्चार केला. त्यांनी यावर जोर दिला की हा दृष्टिकोन एक उज्ज्वल भविष्य अनलॉक करतो, जिथे शक्तिशाली साधने प्रत्येकाच्या आवाक्यात असतील, ज्यामुळे नवोन्मेषकांना मानवतेची सेवा करणारी आणि अर्थपूर्ण प्रगती करणारी सोल्युशन्स तयार करता येतील.

AI तंत्रज्ञान अधिक सुलभ करून, मेटाचे उद्दिष्ट कमी प्रतिनिधित्व असलेल्या गट, स्टार्टअप्स आणि संशोधकांसाठी समान संधी निर्माण करणे आहे. हे सुनिश्चित करते की AI चे फायदे समानतेने वितरीत केले जातील आणि त्याची क्षमता पूर्णपणे উপলব্ধি केली जाईल. सर्वसमावेशकता आणि सुलभतेसाठी ही वचनबद्धता मेटाच्या भविष्यातील दृष्टिकोनाचा आधार आहे, जिथे AI जगभरातील व्यक्ती आणि समुदायांना सक्षम करते.

सिंगापूरला कुशल बनवणे: AI प्रवीणतेचा मार्ग

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम सिंगापूरमधील ‘अपस्किल विथ मेटा’ (‘Upskill with Meta’) उपक्रमाचा एक अविभाज्य भाग आहे. हा उपक्रम स्थानिक प्रतिभेच्या विकासासाठी आणि AI च्या विकसित होत असलेल्या लँडस्केपमध्ये (landscape) नेव्हिगेट (navigate) करण्यास सक्षम कुशल कार्यबल तयार करण्यासाठी मेटाची गुंतवणूक दर्शवतो.

विविध प्रोग्राम्स आणि उपक्रमांद्वारे, ‘अपस्किल विथ मेटा’ चे उद्दिष्ट व्यक्ती आणि व्यवसायांना डिजिटल अर्थव्यवस्थेत भरभराट करण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करणे आहे. लामा इनक्यूबेटर प्रोग्राम यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो, सहभागींना AI च्या क्षेत्रात प्रत्यक्ष अनुभव आणि तज्ञांचे मार्गदर्शन प्रदान करतो.

डेमो डे: AI इनोव्हेशनचे प्रदर्शन

लामा इनक्यूबेटर प्रोग्रामची सांगता ऑक्टोबर 2025 मध्ये नियोजित डेमो डे (Demo Day) ने होईल. हा कार्यक्रम सहभागींना त्यांचे लामा-चालित सोल्युशन्स (Llama-powered solutions) प्रदर्शित करण्यासाठी आणि व्यवसाय आणि सार्वजनिक क्षेत्रासाठी वास्तविक-जगातील आव्हानांना प्रभावीपणे सामोरे जाण्याची आणि कार्यक्षमतेत वाढ करण्याची त्यांची क्षमता दर्शविण्यासाठी एक व्यासपीठ म्हणून काम करेल.

डेमो डे सहभागींना त्यांचे नवोपक्रम संभाव्य गुंतवणूकदार, भागीदार आणि उद्योग नेते यांच्यासह व्यापक प्रेक्षकांसमोर सादर करण्याची मौल्यवान संधी प्रदान करेल. हा कार्यक्रम केवळ सहभागी संस्थांच्या यशाचा उत्सव साजरा करणार नाही तर सिंगापूरच्या AI इकोसिस्टममध्ये पुढील सहयोग आणि नवोपक्रमासाठी उत्प्रेरक म्हणूनही काम करेल. हे प्रदर्शन कार्यक्रमाच्या ठोस परिणामांवर प्रकाश टाकेल.
हे सिंगापूरच्या AI लँडस्केपच्या (landscape) सतत वाढ आणि विकासासाठी आणखी प्रेरणा देईल.