जपान एअरलाइन्ससाठी (JAL) केबिन क्रू सदस्यांसाठी हँडोव्हर (Handover) अहवाल निर्मिती सुलभ करण्यासाठी आणि कार्यक्षमतेत वाढ करण्यासाठी फुजित्सु लिमिटेड (Fujitsu Limited) आणि हेडवॉटर कंपनी लिमिटेड (Headwaters Co., Ltd.) या आघाडीच्या एआय सोल्यूशन्स (AI Solutions) प्रदात्याने एकत्रितपणे एक अभिनव जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) सोल्यूशन तयार केले आहे. या तंत्रज्ञानामुळे केबिन क्रू सदस्यांच्या कामाच्या पद्धतीत मोठा बदल घडून येणार आहे. 27 जानेवारी ते 26 मार्च 2025 या काळात झालेल्या चाचण्यांमध्ये वेळेची बचत झाल्याचे दिसून आले आहे.
हँडोव्हर अहवालांचे आव्हान
सध्या, जपान एअरलाइन्सच्या (JAL) केबिन क्रू सदस्यांना हँडोव्हर अहवाल तयार करण्यासाठी बराच वेळ आणि श्रम खर्च करावे लागतात. हे अहवाल इनकमिंग (Incoming) आणि आउटगोइंग (Outgoing) केबिन क्रू तसेच ग्राउंड स्टाफ (Ground staff) यांच्यात माहितीची देवाणघेवाण सुरळीतपणे व्हावी यासाठी आवश्यक आहेत. या अहवालांमध्ये प्रवाशांच्या गरजा, सुरक्षा चिंता, उपकरणांची स्थिती आणि इतर संबंधित माहितीचा समावेश असतो, जी देणे आवश्यक आहे. या अहवालांचे स्वरूप अत्यंत काटेकोर असते, जे ऑपरेशनल कार्यक्षमतेसाठी आणि प्रवाशांच्या सुरक्षिततेसाठी महत्त्वाचे आहे. मात्र, यामुळे क्रू सदस्यांचा बराच वेळ वाया जातो, जो थेट प्रवाशांशी संवाद साधण्यात आणि इतर आवश्यक कामांमध्ये वापरला जाऊ शकतो.
फुजित्सु आणि हेडवॉटरने हे आव्हान ओळखले आणि एक असे सोल्यूशन (Solution) विकसित करण्याचा प्रयत्न केला, ज्यामुळे केबिन क्रू सदस्यांवरील कामाचा ताण कमी होईल आणि अहवालांची अचूकता आणि पूर्णता राखली जाईल. त्यांचे सोल्यूशन जनरेटिव्ह एआयच्या (Generative AI) मदतीने अहवाल निर्मितीची प्रक्रिया स्वयंचलित (Automate) आणि सुव्यवस्थित करते. यामुळे केबिन क्रू सदस्यांना प्रवाशांना चांगली सेवा देण्यावर आणि त्यांची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यावर लक्ष केंद्रित करता येते.
अभिनव एआय सोल्यूशन
अहवाल तयार करण्यासाठी लागणारा वेळ कमी करण्याच्या उद्देशाने, फुजित्सु आणि हेडवॉटरने मायक्रोसॉफ्टच्या (Microsoft) Phi-4 ची क्षमता वापरली, जे ऑफलाइन वातावरणासाठी (Offline environment) ऑप्टिमाइज केलेले (Optimize) एक कॉम्पॅक्ट (Compact) आणि शक्तिशाली भाषा मॉडेल (Language Model) (एसएलएम) आहे. क्लाउड कनेक्टिव्हिटीची (Cloud connectivity) आवश्यकता टाळण्यासाठी त्यांनी हा धोरणात्मक पर्याय निवडला. त्याऐवजी, त्यांनी टॅब्लेट (Tablet) उपकरणांवर आधारित चॅट-आधारित (Chat based) प्रणाली तयार केली, जी केबिन क्रू सदस्यांना इंटरनेट कनेक्शन (Internet connection) नसतानाही विमानादरम्यान आणि नंतर अहवाल तयार करण्यास मदत करते.
हे सोल्यूशन (Solution) डिव्हाइसवर (Device) आधारित असल्याने त्याचे अनेक फायदे आहेत. सर्वप्रथम, ते डेटा गोपनीयता आणि सुरक्षा सुनिश्चित करते, कारण संवेदनशील माहिती डिव्हाइसमध्येच सुरक्षित राहते आणि नेटवर्कवर (Network) पाठवण्याची आवश्यकता नसते. विमान वाहतूक उद्योगात डेटा सुरक्षा अत्यंत महत्त्वाची आहे. दुसरे म्हणजे, ऑफलाइन कार्यक्षमतेमुळे (Offline functionality) इंटरनेटची उपलब्धता नसतानाही हे सोल्यूशन (Solution) नेहमी उपलब्ध असते. केबिन क्रू सदस्यांसाठी हे खूप महत्त्वाचे आहे, कारण ते अनेकदा अशा ठिकाणी काम करतात जिथे नेटवर्क कव्हरेज (Network coverage) मर्यादित असते किंवा नसतेच. तिसरे म्हणजे, स्मॉल लँग्वेज मॉडेलचा (Small Language Model) (एसएलएम) वापर एआय (AI) चालवण्यासाठी आवश्यक असलेल्या संगणकीय संसाधनांना कमी करतो, ज्यामुळे ते मर्यादित प्रोसेसिंग पॉवर (Processing power) आणि बॅटरी लाईफ (Battery life) असलेल्या टॅब्लेट उपकरणांवर वापरण्यासाठी योग्य ठरते.
चाचण्यांमध्ये असे दिसून आले की, हे सोल्यूशन (Solution) केवळ उच्च-गुणवत्तेचे अहवाल तयार करण्यास मदत करते, तर अहवाल तयार करण्यासाठी लागणारा वेळ देखील मोठ्या प्रमाणात कमी करते. यामुळे केबिन क्रू सदस्यांची कार्यक्षमता वाढते आणि त्यांना प्रवाशांची काळजी घेण्यासाठी आणि इतर आवश्यक कामांसाठी अधिक वेळ मिळतो.
भूमिका आणि जबाबदाऱ्या
या अभिनव सोल्यूशनची यशस्वी अंमलबजावणी फुजित्सु आणि हेडवॉटर यांच्यातील सहकार्याचा परिणाम आहे. दोन्ही कंपन्यांनी आपापले कौशल्य आणि संसाधने वापरली. फुजित्सुने (Fujitsu) आपल्या फुजित्सु कोझुची एआय (Fujitsu Kozuchi AI) सेवेचा उपयोग करून जपान एअरलाइन्सच्या (JAL) ऐतिहासिक अहवाल डेटाचा वापर करून मायक्रोसॉफ्ट (Microsoft) Phi-4 ला फाइन-ट्यून (Fine-tune) करण्याची जबाबदारी घेतली. यात जपान एअरलाइन्सच्या (JAL) हँडोव्हर (Handover) अहवालांमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या विशिष्ट भाषेनुसार, शब्दांनुसार आणि फॉरमॅटिंग (Formatting) नियमांनुसार एआय (AI) मॉडेलला प्रशिक्षण देणे समाविष्ट होते. फुजित्सुने (Fujitsu) एआय (AI) मॉडेलला जपान एअरलाइन्सच्या (JAL) केबिन क्रूच्या विशिष्ट गरजेनुसार तयार केले. त्यामुळे तयार झालेले अहवाल अचूक, संबंधित आणि समजण्यास सोपे असतील याची खात्री झाली.
दुसरीकडे, हेडवॉटरने (Headwaters) Phi-4 वापरून व्यवसाय-विशिष्ट जनरेटिव्ह एआय ऍप्लिकेशन (Generative AI application) विकसित करण्यावर लक्ष केंद्रित केले. यात ऑफलाइन वातावरणात टॅब्लेट (Tablet) उपकरणांवर कार्यक्षम कार्यप्रदर्शनासाठी एआय (AI) मॉडेलला ऑप्टिमाइझ (Optimize) करण्यासाठी क्वांटायझेशन (Quantization) तंत्रज्ञानाचा वापर करणे समाविष्ट होते. हेडवॉटरच्या (Headwaters) एआय (AI) सल्लागारांनी सध्याच्या वर्कफ्लोचे (Workflow) विश्लेषण (Analysis) करण्यात, सुधारणांसाठी क्षेत्र निश्चित करण्यात आणि चॅट-आधारित (Chat based) प्रणालीसाठी युजर इंटरफेस (User interface) डिझाइन (Design) करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांनी एआय (AI) अंमलबजावणीवर मार्गदर्शन केले, चाचण्यांचे संपूर्ण मूल्यांकन केले आणि एजाइल डेव्हलपमेंट (Agile development) प्रक्रियेचे व्यवस्थापन केले. याव्यतिरिक्त, हेडवॉटरच्या (Headwaters) एआय (AI) अभियंत्यांनी फुजित्सु कोझुचीसाठी (Fujitsu Kozuchi) एक फाइन-ट्यूनिंग (Fine-tuning) वातावरण तयार केले आणि जपान एअरलाइन्सच्या (JAL) विशिष्ट वापरानुसार ऑप्टिमायझेशनसाठी (Optimization) तांत्रिक सहाय्य प्रदान केले.
तज्ञांचे मत
शिनीची मियाता, क्रॉस-इंडस्ट्री सोल्यूशन्स बिझनेस युनिटचे प्रमुख, ग्लोबल सोल्यूशन्स बिझनेस ग्रुप, फुजित्सु लिमिटेड
शिनीची मियाता (Shinichi Miyata) यांनी जपान एअरलाइन्सच्या (Japan Airlines) केबिन ऑपरेशनमध्ये (Cabin operation) जनरेटिव्ह एआयचा (Generative AI) यशस्वी वापर केल्याबद्दल आनंद व्यक्त केला. त्यांनी ऑफलाइन वातावरणात जनरेटिव्ह एआयचा (Generative AI) वापर वाढवण्यासाठी संयुक्त प्रूफ-ऑफ-संकल्पना (Proof-of-concept) हे एक महत्त्वपूर्ण पाऊल असल्याचे सांगितले. मियाता (Miyata) यांनी हे तंत्रज्ञान विविध उद्योग आणि भूमिकांमध्ये बदल घडवून आणण्याची क्षमता असल्याचे सांगितले, जिथे नेटवर्क ऍक्सेस (Network access) मर्यादित आहे. हेडवॉटरच्या (Headwaters) उत्कृष्ट प्रस्तावामुळे आणि फुजित्सुच्या (Fujitsu) तांत्रिक कौशल्यामुळे हे सहकार्य यशस्वी झाले, असेही ते म्हणाले. पुढे बोलताना, मियाता (Miyata) यांनी ग्राहकांच्या व्यवसायाचा विस्तार आणि सामाजिक समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी हेडवॉटरसोबतची (Headwaters) भागीदारी अधिक दृढ करण्यासाठी फुजित्सुची (Fujitsu) बांधिलकी दर्शविली.
योसुके शिनोडा, सीईओ, हेडवॉटर कंपनी लिमिटेड
योसुके शिनोडा (Yosuke Shinoda) यांनी फुजित्सु (Fujitsu) आणि जपान एअरलाइन्ससोबत (Japan Airlines) (JAL) केबिन क्रू रिपोर्टिंगसाठी (Crew reporting) जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) वापरण्याची कार्यक्षमता दर्शविण्याच्या उपक्रमात सहभागी झाल्याबद्दल आनंद व्यक्त केला. हँडोव्हर (Handover) अहवाल तयार करण्यासाठी आणि दुरुस्त करण्यासाठी लागणारा वेळ कमी करण्याची या तंत्रज्ञानाची क्षमता असून, भविष्यातही याचा वापर वाढत जाईल, असेही ते म्हणाले. शिनोडा (Shinoda) यांनी मायक्रोसॉफ्ट जपानचे (Microsoft Japan) त्यांच्या उत्कृष्ट तांत्रिक क्षमता आणि समर्थनाबद्दल आभार मानले. जनरेटिव्ह एआयच्या (Generative AI) प्रत्यक्ष उपयोगात जपान एअरलाइन्सला (Japan Airlines) मदत करण्यासाठी फुजित्सुसोबत (Fujitsu) काम करत राहण्यास ते उत्सुक आहेत, असेही त्यांनी सांगितले.
केसुक सुझुकी, कार्यकारी अधिकारी, डिजिटल टेक्नॉलॉजी विभागाचे प्रमुख, जपान एअरलाइन्स कंपनी लिमिटेड
केसुक सुझुकी (Keisuke Suzuki) यांनी फुजित्सु (Fujitsu) आणि हेडवॉटरच्या (Headwaters) सहकार्याने केबिन क्रू ऑपरेशनची (Cabin crew operation) कार्यक्षमता वाढवण्याच्या उद्देशाने जनरेटिव्ह एआय सोल्यूशनसाठी (Generative AI solution) प्रूफ-ऑफ-संकल्पना (Proof-of-concept) आयोजित केल्याबद्दल आनंद व्यक्त केला. जनरेटिव्ह एआयचा (Generative AI) उपयोग करून, जपान एअरलाइन्सचा (JAL) उद्देश हँडोव्हर (Handover) अहवाल निर्मिती प्रक्रिया सुलभ करणे आणि केबिन क्रू सदस्यांवरील कामाचा ताण कमी करणे आहे. यामुळे त्यांना प्रत्येक प्रवाशांना अधिक वैयक्तिक आणि लक्षपूर्वक सेवा देता येईल, असेही ते म्हणाले. या उपक्रमाद्वारे ग्राहक सेवा अधिक सुधारण्याची अपेक्षा सुझुकी (Suzuki) यांनी व्यक्त केली.
तदाशी ओकाझाकी, कॉर्पोरेट कार्यकारी अधिकारी, वरिष्ठ व्यवस्थापकीय संचालक, क्लाउड आणि एआय सोल्यूशन्स बिझनेस विभाग, मायक्रोसॉफ्ट जपान कंपनी लिमिटेड
तदाशी ओकाझाकी (Tadashi Okazaki) यांनी जपान एअरलाइन्ससाठी (Japan Airlines) फुजित्सु कोझुचीचा (Fujitsu Kozuchi) वापर करून विमानामध्ये (ऑफलाइन) एसएलएम (SLM) वापराचे उदाहरण सादर करण्याची संधी मिळाल्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. हा प्रकल्प मायक्रोसॉफ्ट जपानमधील (Microsoft Japan) एक अभिनव उपक्रम आहे. फुजित्सु (Fujitsu) आणि हेडवॉटर (Headwaters) यांच्यातील उच्च तांत्रिक क्षमता आणि मजबूत भागीदारीचा तो पुरावा आहे, असेही ते म्हणाले. यामुळे जपान एअरलाइन्सच्या (Japan Airlines) एआय (AI) उपक्रमांच्या विकासास, विमान सुरक्षिततेस आणि जपानी आदरातिथ्यास प्रोत्साहन मिळेल, असा विश्वास ओकाझाकी (Okazaki) यांनी व्यक्त केला.
भविष्यकालीन योजना
या चाचणीच्या यशानंतर, फुजित्सु (Fujitsu) आणि हेडवॉटर (Headwaters) जपान एअरलाइन्ससाठी (Japan Airlines) उत्पादन तैनात करण्याच्या दिशेने प्रयत्न सुरू ठेवण्यास वचनबद्ध आहेत. जनरेटिव्ह एआय सोल्यूशनला (Generative AI solution) जपान एअरलाइन्सच्या (Japan Airlines) विद्यमान जनरेटिव्ह एआय प्लॅटफॉर्ममध्ये (Generative AI platform) एकत्रित करणे, हे त्यांचे अंतिम ध्येय आहे.
याव्यतिरिक्त, फुजित्सुने (Fujitsu) विशिष्ट प्रकारच्या कामांसाठी तयार केलेले एसएलएम (SLM) समाविष्ट करून फुजित्सु कोझुचीची (Fujitsu Kozuchi) क्षमता वाढवण्याची योजना आखली आहे. यामुळे संस्थांना ग्राहक सेवेपासून ते डेटा विश्लेषणापर्यंत (Data analysis) विविध कार्यांसाठी जनरेटिव्ह एआयची (Generative AI) शक्ती वापरता येईल.
दोन्ही कंपन्या एआयच्या (AI) माध्यमातून जपान एअरलाइन्सच्या (Japan Airlines) कार्यात्मक बदलांना मदत करण्यासाठी, समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी, ग्राहक सेवा सुधारण्यासाठी आणि उद्योगातील आव्हानांना सामोरे जाण्यास समर्पित आहेत. एआयमध्ये (AI) विमान वाहतूक उद्योगात क्रांती घडवण्याची क्षमता आहे, ज्यामुळे तो अधिक कार्यक्षम, सुरक्षित आणि ग्राहक-केंद्रित होईल, असा विश्वास त्यांना आहे.
फुजित्सु (Fujitsu), हेडवॉटर (Headwaters) आणि जपान एअरलाइन्स (Japan Airlines) यांच्यातील हे सहकार्य विमान वाहतूक उद्योगात जनरेटिव्ह एआयच्या (Generative AI) उपयोजनात एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. एआयच्या (AI) मदतीने केबिन क्रूच्या (Cabin crew) कामाच्या पद्धतीला सुव्यवस्थित करून, या कंपन्या कर्मचाऱ्यांना उत्कृष्ट सेवा देण्यासाठी आणि प्रवाशांचा अनुभव वाढवण्यासाठी सक्षम करत आहेत. या चाचणीमध्ये ऑन-डिव्हाइस जनरेटिव्ह एआय सोल्यूशन्समध्ये (On-device Generative AI solutions) विविध उद्योगांमध्ये कार्यप्रणाली बदलण्याची क्षमता दिसून आली आहे, जिथे नेटवर्क ऍक्सेस (Network access) मर्यादित आहे. यामुळे कार्यक्षमता, उत्पादकता आणि नवकल्पनांसाठी नवीन शक्यता उघडल्या आहेत. फुजित्सु (Fujitsu) आणि हेडवॉटर (Headwaters) त्यांची एआय (AI) उत्पादने सुधारणे आणि विस्तारित करणे सुरू ठेवतात. त्यामुळे ते भविष्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावण्यास सज्ज आहेत.
जनरेटिव्ह एआयचे फायदे
जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) हे कृत्रिम बुद्धिमत्तेचे (Artificial intelligence) एक असे क्षेत्र आहे, जे डेटा वापरून नवीन आणि मूळ सामग्री तयार करण्यास सक्षम आहे. हे तंत्रज्ञान विविध उद्योगांमध्ये अनेक फायदे प्रदान करते, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत:
स्वयंचलित अहवाल निर्मिती: जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) केबिन क्रू सदस्यांसाठी हँडोव्हर अहवाल (Handover reports) तयार करण्याची प्रक्रिया स्वयंचलित करू शकते, ज्यामुळे त्यांचा prezioso वेळ वाचतो. हे तंत्रज्ञान मागील अहवालांमधील डेटाचे विश्लेषण (Analysis) करून अचूक आणि तपशीलवार अहवाल तयार करू शकते, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांची कार्यक्षमता वाढते.
सुधारित ग्राहक सेवा: जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) प्रवाशांच्या प्रश्नांची उत्तरे देण्यासाठी आणि त्यांच्या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी चॅटबॉट्स (Chatbots) आणि व्हर्च्युअल असिस्टंट्सना (Virtual assistants) सक्षम करते. हे तंत्रज्ञान नैसर्गिक भाषेचे (Natural language) विश्लेषण (Analysis) करू शकते आणि मानवी संभाषणाचे अनुकरण (Simulate) करू शकते, ज्यामुळे प्रवाशांना जलद आणि प्रभावी मदत मिळते.
वैयक्तिकृत अनुभव: जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) प्रवाशांच्या मागील अनुभवांवर आधारित वैयक्तिकृत शिफारसी (Personalized recommendations) आणि ऑफर (Offer) तयार करू शकते. हे तंत्रज्ञान प्रवाशांच्या आवडीनिवडी आणि गरजा समजून घेऊन त्यांना अनुरूप सेवा प्रदान करते, ज्यामुळे त्यांचा अनुभव अधिक आनंददायी होतो.
नवीन उत्पादने आणि सेवांचा विकास: जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) कंपन्यांना नवीन उत्पादने आणि सेवा (Product and service) विकसित करण्यास मदत करते. हे तंत्रज्ञान डेटाचे विश्लेषण (Analysis) करून नवनवीन कल्पना (Idea) आणि डिझाइन (Design) तयार करू शकते, ज्यामुळे कंपन्या बाजारात (Market) स्पर्धात्मक राहू शकतात.
जोखीम व्यवस्थापन: जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) विमान कंपन्यांना संभाव्य धोके (Potential threat) आणि समस्या ओळखण्यास मदत करते. हे तंत्रज्ञान हवामानाचा अंदाज (Weather forecasting), विमानातील उपकरणांचे निरीक्षण (Equipment monitoring) आणि इतर डेटाचे विश्लेषण (Analysis) करून धोक्याची पूर्वसूचना (Early warning) देते, ज्यामुळे कंपन्यांना त्वरित उपाययोजना करता येतात.
निष्कर्ष
फुजित्सु (Fujitsu) आणि हेडवॉटर (Headwaters) यांनी जपान एअरलाइन्ससोबत (Japan Airlines) केलेले हे सहकार्य जनरेटिव्ह एआयच्या (Generative AI) क्षमतेचे उत्तम उदाहरण आहे. या तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर करून विमान वाहतूक उद्योग (Aviation industry) अधिक कार्यक्षम, सुरक्षित आणि ग्राहक-केंद्रित बनू शकतो. भविष्यात जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) इतर उद्योगांमध्येही मोठ्या प्रमाणात वापरला जाईल, ज्यामुळे अनेक समस्यांचे निराकरण करणे शक्य होईल.