व्हर्टिकल एआय फायनान्समध्ये क्रांती घडवणार, तज्ञांचे मत

फायनान्स: व्हर्टिकल AI चा प्रारंभिक स्वीकारकर्ता

वित्तीय क्षेत्रात अशी वैशिष्ट्ये आहेत जी AI मुळे होणाऱ्या बदलांसाठी योग्य आहेत. शांघायमधील AI स्टार्टअप स्टेपफनचे उपाध्यक्ष ली जिंग यांच्या मते, “वित्तीय क्षेत्राचे उच्च डिजिटलीकरण, नवीन तंत्रज्ञानाचा स्वीकार आणि नावीन्यपूर्ण गोष्टींमध्ये गुंतवणूक करण्याची तयारी, यामुळे AI चा स्वीकार करण्यासाठी हे क्षेत्र योग्य आहे.”

याचा अर्थ असा की, वित्तीय संस्थांकडे आधीच मोठ्या प्रमाणात डेटा उपलब्ध आहे. त्यांच्याकडे व्यवहार प्रक्रिया, जोखीम व्यवस्थापन आणि बाजारातील ट्रेंडचे विश्लेषण करण्यासाठी मजबूत प्रणाली आहेत. AI, विशेषत: व्हर्टिकल AI, या विद्यमान पायाभूत सुविधांवर एक शक्तिशाली स्तर म्हणून कार्य करू शकते, ज्यामुळे कार्यक्षमता, अचूकता आणि निर्णयक्षमता वाढते.

व्हर्टिकल AI ॲप्लिकेशन्सचा उदय

सर्वसाधारण AI मॉडेल्सनी लक्ष वेधून घेतले असले तरी, अनेक तज्ञांच्या मते, उद्योगासाठी विशिष्ट असलेले, म्हणजेच व्हर्टिकल AI, खरे बदल घडवणारे आहेत. शांघायमधील मेटाएक्स इंटिग्रेटेड सर्किट्सचे बोर्ड सेक्रेटरी वेई झोंगवेई यांनी फायनान्स, वाहतूक, शिक्षण आणि वैज्ञानिक संशोधन यांसारख्या विविध क्षेत्रांमध्ये व्हर्टिकल AI ॲप्लिकेशन्सची वाढती मागणी अधोरेखित केली.

वित्त क्षेत्र वेगळे का आहे?
कामाचे स्वरूप वेगळे आहे. सामान्य AI मॉडेल्सना मोठ्या आणि विविध डेटासेटवर प्रशिक्षित केले जाते, तर व्हर्टिकल AI मॉडेल्स विशिष्ट उद्योगाच्या गरजा आणि आवश्यकतांनुसार तयार केले जातात. वित्त क्षेत्रात, याचा अर्थ जटिल नियम, क्लिष्ट आर्थिक साधने आणि बाजारातील वर्तणुकीतील सूक्ष्म बदल समजून घेणे असा होतो. एक सामान्य AI मॉडेल शेअर बाजाराबद्दल चांगला लेख लिहू शकते, परंतु व्हर्टिकल AI मॉडेल बाजारातील हालचालींचा अंदाज लावू शकते, फसवणूक व्यवहार ओळखू शकते किंवा गुंतवणुकीचा सल्ला अधिक अचूकपणे देऊ शकते.

नावीन्यपूर्णतेचे चालक: ऑटोमोबाईल्स आणि स्मार्टफोन्स

फायनान्स व्यतिरिक्त, लुजियाझुई फायनान्शियल सॅलॉनमधील चर्चेत AI मधील नावीन्यपूर्णतेच्या इतर प्रमुख चालकांवरही लक्ष केंद्रित केले गेले. ली जिंग यांनी सांगितले की ऑटोमोटिव्ह आणि स्मार्टफोन उद्योग AI ॲप्लिकेशन्स आणि उपकरणांच्या प्रगतीच्या केंद्रस्थानी असतील.

याचा संबंध काय आहे?
हे उद्योग, वित्त क्षेत्राप्रमाणेच, मोठ्या प्रमाणात डेटा तयार करत आहेत. उदाहरणार्थ, सेल्फ-ड्रायव्हिंग कार सेन्सर्स, कॅमेरे आणि मॅपिंग सिस्टममधून मिळणाऱ्या माहितीवर अवलंबून असतात. स्मार्टफोन वापरकर्त्याचे वर्तन, प्राधान्ये आणि संवाद याबद्दल डेटा गोळा करत आहेत. हा डेटा AI अल्गोरिदमला शिकण्यासाठी, जुळवून घेण्यासाठी आणि सुधारण्यासाठी मदत करतो.

जनरेटिव्ह AI, जो AI चा एक उपसंच आहे, नवीन सामग्री तयार करण्यावर लक्ष केंद्रित करतो. विशेषतः व्यावसायिक सामग्री उत्पादनात वाढ करण्यासाठी जनरेटिव्ह AI महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावेल, असा अंदाज आहे. कल्पना करा, AI साधने आर्थिक अहवाल तयार करण्यात, बाजाराचे विश्लेषण करण्यात किंवा ग्राहकांसाठी वैयक्तिकृत संवाद तयार करण्यात मदत करू शकतात.

पुढील काही वर्षे: AI एकत्रीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण काळ

पुढील दोन ते तीन वर्षे AI साठी विविध उद्योगांमध्ये एकत्रीकरण करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण मानली जात आहेत. वेई झोंगवेई यांनी या काळात AI तंत्रज्ञानासाठी बहुमुखी प्रतिभा, स्थिरता आणि विश्वासार्हता यासारख्या महत्त्वाच्या गोष्टींवर भर दिला. याचा अर्थ असा की, पायाभूत सुविधा पुरवठादारांना उच्च-गुणवत्तेची उत्पादने आणि सेवा पुरवाव्या लागतील, ज्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करू शकतील.

हे केवळ सर्वात शक्तिशाली AI अल्गोरिदम असण्याबद्दल नाही, तर हे अल्गोरिदम मजबूत, विश्वासार्ह आणि विविध वापरासाठी योग्य आहेत याची खात्री करणे देखील महत्त्वाचे आहे. AI-चालित ट्रेडिंग सिस्टममध्ये बिघाड झाल्यास किंवा चुकीचे अंदाज लावल्यास काय होऊ शकते याचा विचार करा. जोखीम जास्त आहे आणि विश्वासार्हता खूप महत्त्वाची आहे.

फायनान्समध्ये स्पर्धा

गुओताई जुनान सिक्युरिटीजचे मुख्य माहिती अधिकारी यू फेंग यांनी वित्तीय क्षेत्राच्या व्हर्टिकल AI मॉडेल्सच्या पसंतीबद्दल सांगितले. ते म्हणाले की, ‘मालकीचा डेटा, उत्तम रणनीती आणि प्रशिक्षणाची उद्दिष्टे समायोजित करून, वित्तीय कंपन्या स्पर्धात्मक फायदा मिळवू शकतात.’

दुसऱ्या शब्दांत, व्हर्टिकल AI संस्थांना त्यांच्या प्रतिस्पर्धकांपेक्षा वेगळे बनण्यास मदत करते. सामान्य AI मॉडेल्सवर अवलंबून राहण्याऐवजी, ते त्यांच्या विशिष्ट गरजा आणि रणनीतींनुसार सानुकूलित केलेले उपाय तयार करू शकतात. हे त्यांना समान गुंतवणूक दृष्टिकोन टाळण्यास मदत करते. तसेच, समान AI मॉडेल्सच्या व्यापक वापरामुळे बाजारात वाढणारी अस्थिरता आणि जोखीम कमी होते.

AI एकत्रीकरणाच्या आव्हानांवर मात करणे

AI चे फायनान्स आणि इतर कोणत्याही उद्योगात एकत्रीकरण करणे आव्हानांशिवाय नाही. स्टेपफनच्या ली जिंग यांनी कबूल केले की, ‘यासाठी मोठे बदल आवश्यक आहेत.’

एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे ॲक्सेस. उदाहरणार्थ, डिव्हाइस निर्मात्यांना AI क्षमतांचे सखोल एकत्रीकरण सक्षम करण्यासाठी त्यांच्या सिस्टममध्ये अधिक ॲक्सेस देणे आवश्यक आहे. याचा अर्थ API उघडणे आणि AI डेव्हलपर्सना हार्डवेअर आणि सॉफ्टवेअरमध्ये प्रवेश करण्याची परवानगी देणे.

दुसरे आव्हान थर्ड-पार्टी सेवा पुरवठादारांच्या क्षेत्रात आहे. या पुरवठादारांना एजंट आर्किटेक्चर अंतर्गत त्यांच्या फ्रेमवर्कची पुनर्रचना करणे आवश्यक आहे. हे पारंपरिक सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंटपासून AI-केंद्रित दृष्टिकोनाकडे वळणे आहे, जिथे सॉफ्टवेअर एजंट स्वतंत्रपणे आणि बुद्धिमत्तेने कार्य करतात.

धोरणात्मक समर्थनाची भूमिका

तांत्रिक अडथळ्यांव्यतिरिक्त, ली जिंग यांनी AI चा स्वीकार करण्यासाठी धोरणात्मक समर्थनाच्या भूमिकेवर जोर दिला. सरकार आणि नियामक संस्थांनी नावीन्यपूर्णतेला प्रोत्साहन देणारे वातावरण तयार करणे आवश्यक आहे, तसेच संभाव्य धोके आणि नैतिक चिंतांकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे.

यामध्ये डेटा गोपनीयतेसाठी स्पष्ट मार्गदर्शक तत्त्वे विकसित करणे, AI सुरक्षितता आणि विश्वासार्हतेसाठी मानके स्थापित करणे आणि कंपन्यांना AI संशोधन आणि विकासामध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी प्रोत्साहन देणे समाविष्ट असू शकते.

डेटा गोपनीयता चिंता

AI च्या युगात डेटा गोपनीयता ही एक मोठी चिंता आहे, विशेषत: वित्तीय क्षेत्रात, जिथे ग्राहकांची संवेदनशील माहिती सतत हाताळली जाते. ली जिंग यांनी या चिंतेवर लक्ष केंद्रित केले आणि सांगितले की, ‘गोपनीयता संरक्षण हे एक मोठे आव्हान नाही.’

‘तांत्रिकदृष्ट्या, आम्ही आधीच याचा अभ्यास करण्यासाठी आशादायक दिशा ओळखल्या आहेत,’ ली यांनी सांगितले.
याचा अर्थ काय आहे?
याचा अर्थ असा की, AI शी संबंधित गोपनीयतेच्या धोक्यांना कमी करण्यासाठी आधीच तांत्रिक उपाय विकसित केले जात आहेत. यामध्ये फेडरेटेड लर्निंग (federated learning) सारख्या तंत्रांचा समावेश असू शकतो, जिथे AI मॉडेल्सना डेटासेटवर थेट प्रवेश न करता विकेंद्रित डेटासेटवर प्रशिक्षित केले जाते. किंवा डिफरेंशियल प्रायव्हसी (differential privacy), जी वैयक्तिक गोपनीयता जपण्यासाठी डेटामध्ये नॉइज (noise) टाकते, पण अर्थपूर्ण विश्लेषणासही परवानगी देते.

पुढे जाण्याचा मार्ग: सहयोग आणि नावीन्यता

लुजियाझुई फायनान्शियल सॅलॉनमधील मुख्य संदेश स्पष्ट आहे: AI, विशेषत: व्हर्टिकल AI, वित्तीय उद्योगात बदल घडवण्यासाठी सज्ज आहे. पुढील काही वर्षे महत्त्वाची असतील, ज्यामध्ये तंत्रज्ञान पुरवठादार, वित्तीय संस्था आणि धोरणकर्ते यांच्यात जवळचे सहकार्य आवश्यक असेल. मजबूत, विश्वासार्ह आणि सुरक्षित AI उपाय विकसित करण्यावर लक्ष केंद्रित केले जाईल, जे नवीन संधी निर्माण करू शकतील आणि संभाव्य आव्हानांना तोंड देत नावीन्यपूर्णतेला चालना देतील. हा प्रवास निश्चितच क्लिष्ट असेल, परंतु त्याचे फायदे खूप मोठे आहेत.