تلاشی مشترک برای پیشرفت هوش مصنوعی در ویتنام
در ۱۴ مارس، یک مشارکت برجسته در هانوی شکل گرفت که نشان‌دهنده گامی مهم به جلو برای هوش مصنوعی (AI) در ویتنام است. متا، غول فناوری، با مرکز ملی نوآوری (NIC)، نهادی زیر نظر وزارت دارایی، برای راه‌اندازی چالش نوآوری ویتنام ۲۰۲۵، همکاری کرد. این تلاش مشترک، که اکنون در سومین سال خود قرار دارد، بر تعهد پایدار به تقویت توسعه هوش مصنوعی در این کشور تاکید می‌کند.
پروژه ViGen: سنگ بنای توسعه هوش مصنوعی
نسخه ۲۰۲۵ این چالش، تمرکز ویژه‌ای بر پروژه ViGen دارد، یک ابتکار بلندپروازانه با پیامدهای گسترده. ViGen بر ایجاد یک مجموعه داده ویتنامی متن‌باز، در مقیاس بزرگ و با کیفیت بالا متمرکز است. این مجموعه داده به طور خاص برای خدمت به عنوان یک منبع حیاتی برای آموزش و توسعه مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) طراحی شده است.
هدف اصلی ViGen، افزایش قابل توجه توانایی مدل‌های هوش مصنوعی برای درک پیچیدگی‌های فرهنگ، زمینه و تفاوت‌های ظریف زبانی ویتنامی است. با دستیابی به این هدف، این پروژه قصد دارد موجی از کاربردهای پیشگامانه هوش مصنوعی را که به طور خاص برای اقتصاد دیجیتال رو به رشد ویتنام طراحی شده‌اند، ایجاد کند.
نقش‌ها و مسئولیت‌ها: یک مشارکت هم‌افزا
پروژه ViGen نمایانگر هم‌افزایی تخصص و منابع است که هر یک از شرکا نقش مشخصی را ایفا می‌کنند:
- NIC: مرکز ملی نوآوری، رهبری نظارت، هماهنگی و اطمینان از همسویی پروژه با استراتژی‌های توسعه ملی گسترده‌تر ویتنام را بر عهده دارد.
- AI for Vietnam: این سازمان، با حمایت فنی و مالی متا، مسئولیت اجرای اجزای خاصی از این ابتکار را بر عهده دارد.
- شرکای استراتژیک: این پروژه همچنین از مشارکت شرکای استراتژیک کلیدی، از جمله NVIDIA، Viettel و آکادمی علوم و فناوری ویتنام بهره می‌برد. این شرکا به یک اکوسیستم مشارکتی پویا و پایدار کمک می‌کنند.
توانمندسازی هوش مصنوعی با درک عمیق ویتنامی
در قلب ViGen، ماموریتی برای توسعه یک مجموعه داده ویتنامی متن‌باز با کیفیت بالا وجود دارد که به اندازه کافی بزرگ باشد تا آموزش و ارزیابی مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته را تسهیل کند. این تلاش فراتر از صرفاً قادر ساختن سیستم‌های هوش مصنوعی برای پردازش زبان ویتنامی به روشی طبیعی است. همچنین تضمین می‌کند که استانداردهای اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی ویتنام عمیقاً در تار و پود توسعه هوش مصنوعی تعبیه شده‌اند.
یک اولویت ملی: پیشبرد پیشرفت‌های تکنولوژیکی
وو ژوان هوآی، معاون NIC، بر پتانسیل تحول‌آفرین هوش مصنوعی تاکید کرد و گفت: “هوش مصنوعی هر روز جهان را متحول می‌کند.” او همچنین بر اهمیت حیاتی پروژه ViGen برای ویتنام تاکید کرد: “برای ویتنام، توسعه مجموعه داده‌های ویتنامی متن‌باز با کیفیت بالا، یک اولویت کلیدی برای پیشبرد پیشرفت‌های تکنولوژیکی، نوآوری و تحول دیجیتال ملی است.”
نقش ویتنام در چشم‌انداز جهانی هوش مصنوعی
پروفسور یان لکون، معاون و دانشمند ارشد هوش مصنوعی در متا، اهمیت گسترده‌تر ViGen و چالش نوآوری ویتنام را بیان کرد. او خاطرنشان کرد که این ابتکارات فراتر از پیشرفت‌های صرفاً تکنولوژیکی هستند. آنها به عنوان تاییدی قدرتمند بر نقش نوظهور ویتنام در چشم‌انداز جهانی هوش مصنوعی عمل می‌کنند، در حالی که همزمان زبان و فرهنگ ویتنامی را در عصر هوش مصنوعی حفظ و ترویج می‌کنند.
یان لکون تاکید کرد: “ما فقط فناوری ایجاد نمی‌کنیم، ما در حال ساختن یک آینده هوش مصنوعی فراگیر هستیم که به ارزش‌های محلی وفادار می‌ماند.”
مشارکت متا: مجموعه داده‌های باز برای سود جامعه
تعهد متا بهپروژه ViGen به ارائه مجموعه داده‌های باز تحت برنامه ‘هوش مصنوعی و داده برای سود جامعه’ گسترش می‌یابد. این مجموعه داده‌ها شامل اطلاعات فراوانی از جمله داده‌های مربوط به تحرک، ارتباطات اجتماعی و نقشه‌های جمعیتی مبتنی بر هوش مصنوعی است. این مشارکت قرار است تحقیقات و کاربردهای هوش مصنوعی را در طیف وسیعی از زمینه‌ها پیش ببرد.
افزایش نمایندگی ویتنامی در هوش مصنوعی جهانی
تران ویت هونگ، مدیر عامل AI for Vietnam، بر تاثیر عمیقی که ViGen بر نمایندگی ویتنامی در مجموعه داده‌های جهانی هوش مصنوعی خواهد داشت، تاکید کرد. او همچنین اشاره کرد که ViGen به طور فعال در ‘ابتکار داده‌های باز و قابل اعتماد’ (OTDI)، یکی از اجزای کلیدی ‘مشارکت جهانی در هوش مصنوعی’، که AI for Vietnam نقش حیاتی در آن ایفا می‌کند، مشارکت خواهد کرد.
راه‌اندازی کتابچه راهنمای ‘نوآوری بخش عمومی در آسیا-اقیانوسیه با هوش مصنوعی متن‌باز’
فراتر از پروژه ViGen، متا و Deloitte، ویتنام را به عنوان اولین کشور در منطقه آسیا-اقیانوسیه برای راه‌اندازی یک کتابچه راهنمای مهم با عنوان ‘نوآوری بخش عمومی در آسیا-اقیانوسیه با هوش مصنوعی متن‌باز: باز کردن پتانسیل تحول‌آفرین با Llama’ انتخاب کرده‌اند.
این کتابچه راهنما برای ارائه پشتیبانی ارزشمند به سازمان‌های دولتی طراحی شده است و آنها را قادر می‌سازد تا به طور موثر هوش مصنوعی متن‌باز را بپذیرند. این کتابچه به عنوان یک راهنمای عملی برای پیاده‌سازی مدل‌های هوش مصنوعی که دقیقاً با شرایط محلی و نیازهای خاص طراحی شده‌اند، عمل می‌کند.
بهره‌برداری از پتانسیل کامل هوش مصنوعی
سارم عزیز، مدیر سیاست عمومی در متا، بر تعهد این شرکت به توانمندسازی سازمان‌ها و کسب‌وکارهای ویتنامی تاکید کرد: “از طریق مدل‌های متن‌باز مانند Llama، متا امیدوار است به سازمان‌ها و کسب‌وکارهای ویتنامی کمک کند تا از پتانسیل کامل هوش مصنوعی بهره‌مند شوند.”
کاربردهای دنیای واقعی: تحول عملیات دولتی
گزارشی که در این رویداد منتشر شد، دو نمونه قانع‌کننده از نحوه پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز مدل Llama در ویتنام را نشان داد:
- وزارت علوم و فناوری: با همکاری MISA، این وزارتخانه یک دستیار مجازی توسعه داده است که به طور چشمگیری زمان مورد نیاز مقامات برای جستجوی اطلاعات را کاهش می‌دهد. این امر منجر به کاهش 98 درصدی زمان جستجو شده و به طور قابل توجهی کارایی کار را افزایش داده است.
- وزارت دادگستری و Viettel: این نهادها به طور مشترک Llama را برای ایجاد یک دستیار حقوقی به کار برده‌اند که فرآیند تحقیق اسناد را ساده می‌کند. این برنامه منجر به کاهش 30 درصدی زمان تحقیق اسناد شده است.
هوش مصنوعی متن‌باز: محرک تحول دیجیتال
کریس لوین، رئیس قابلیت‌های هوش مصنوعی و داده برای آسیا-اقیانوسیه در Deloitte، بر نقش محوری هوش مصنوعی متن‌باز در پیشبرد تحول دیجیتال در بخش عمومی تاکید کرد. او اظهار داشت: “از طریق این گزارش، Deloitte قصد دارد به نهادهای مدیریتی و سازمان‌ها در ویتنام کمک کند تا درک عمیق‌تری از کاربردهای نسل بعدی هوش مصنوعی مبتنی بر اصول شفافیت و اعتمادپذیری به دست آورند.”
توضیح مفصل مفاهیم و ابتکارات کلیدی:
مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs)
در قلب بسیاری از پیشرفت‌های هوش مصنوعی، مدل‌های زبانی بزرگ، سیستم‌های هوش مصنوعی پیچیده‌ای هستند. آنها بر روی مجموعه داده‌های عظیمی از متن و کد آموزش داده می‌شوند که به آنها اجازه می‌دهد تا وظایف مختلفی را انجام دهند، از جمله:
- تولید متن: ایجاد متن با کیفیت انسانی در قالب‌های متنوع.
- ترجمه: ترجمه دقیق زبان‌ها.
- پاسخ به سوال: ارائه پاسخ‌های جامع و آموزنده به طیف گسترده‌ای از سوالات.
- خلاصه‌سازی: فشرده‌سازی مقادیر زیادی از متن به خلاصه‌های مختصر.
- تولید کد: نوشتن کد در زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف.
اثربخشی یک LLM به شدت به کیفیت و اندازه مجموعه داده‌ای که بر روی آن آموزش داده شده است، بستگی دارد. اینجاست که تمرکز پروژه ViGen بر ایجاد یک مجموعه داده ویتنامی با کیفیت بالا و در مقیاس بزرگ، حیاتی می‌شود.
هوش مصنوعی متن‌باز
مفهوم هوش مصنوعی متن‌باز برای پروژه ViGen و همکاری گسترده‌تر، محوری است. هوش مصنوعی متن‌باز به مدل‌های هوش مصنوعی، مجموعه داده‌ها و ابزارهایی اشاره دارد که به صورت رایگان در دسترس عموم قرار می‌گیرند. این رویکرد چندین مزیت دارد:
- شفافیت: کد و داده‌های زیربنایی برای بررسی باز هستند و باعث ارتقای اعتماد و پاسخگویی می‌شوند.
- همکاری: توسعه‌دهندگان و محققان در سراسر جهان می‌توانند در بهبود و اصلاح مدل‌های هوش مصنوعی مشارکت کنند.
- نوآوری: دسترسی باز، سرعت نوآوری را تسریع می‌کند، زیرا هر کسی می‌تواند بر اساس مدل‌ها و مجموعه داده‌های موجود، بسازد.
- دسترسی‌پذیری: هوش مصنوعی متن‌باز موانع ورود سازمان‌ها و افراد را کاهش می‌دهد و فناوری هوش مصنوعی را به طور گسترده‌تری در دسترس قرار می‌دهد.
- سفارشی‌سازی: کاربران می‌توانند مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز را برای برآورده کردن نیازها و الزامات خاص خود، تطبیق داده و اصلاح کنند.
چالش نوآوری ویتنام
چالش نوآوری ویتنام یک برنامه سالانه است که هدف آن:
- شناسایی و حمایت از راه‌حل‌های نوآورانه برای چالش‌های کلیدی پیش روی ویتنام.
- تقویت همکاری و به اشتراک‌گذاری دانش بین ذینفعان در اکوسیستم نوآوری.
- ترویج توسعه و پذیرش فناوری‌های پیشرفته، به ویژه در زمینه هوش مصنوعی.
اهمیت مجموعه داده‌ها
مجموعه داده‌ها، خون حیات هوش مصنوعی هستند. آنها مواد خامی را فراهم می‌کنند که مدل‌های هوش مصنوعی برای یادگیری و بهبود از آنها استفاده می‌کنند. کیفیت، اندازه و تنوع یک مجموعه داده به طور مستقیم بر عملکرد و قابلیت‌های یک مدل هوش مصنوعی تاثیر می‌گذارد.
- کیفیت: یک مجموعه داده با کیفیت بالا، دقیق، سازگار و نماینده پدیده‌های دنیای واقعی است که قرار است آن را ثبت کند.
- اندازه: مجموعه داده‌های بزرگتر عموماً منجر به مدل‌های هوش مصنوعی با عملکرد بهتر می‌شوند، زیرا نمونه‌های بیشتری را برای یادگیری مدل فراهم می‌کنند.
- تنوع: یک مجموعه داده متنوع شامل طیف گسترده‌ای از نمونه‌ها است و تضمین می‌کند که مدل هوش مصنوعی نسبت به گروه‌ها یا دیدگاه‌های خاص، سوگیری ندارد.
تفاوت‌های ظریف فرهنگی و زبانی
تمرکز پروژه ViGen بر ثبت تفاوت‌های ظریف فرهنگی و زبانی ویتنامی، به ویژه قابل توجه است. زبان صرفاً ابزاری برای ارتباط نیست. بلکه عمیقاً با فرهنگ، زمینه و هویت در هم آمیخته است.
- زمینه فرهنگی: مدل‌های هوش مصنوعی برای تفسیر دقیق معنا و جلوگیری از سوء تفاهم، باید زمینه فرهنگی را که زبان در آن استفاده می‌شود، درک کنند.
- تفاوت‌های ظریف زبانی: ویتنامی، مانند هر زبان دیگری، مجموعه منحصر به فرد خود را از تفاوت‌های ظریف زبانی، از جمله اصطلاحات، عبارات و ساختارهای دستوری دارد که مدل‌های هوش مصنوعی باید بتوانند آنها را درک کنند.
با گنجاندن این تفاوت‌های ظریف در مجموعه داده، ViGen قصد دارد مدل‌های هوش مصنوعی را ایجاد کند که نه تنها به زبان ویتنامی مسلط هستند، بلکه از نظر فرهنگی حساس و از نظر متنی آگاه هستند.
استانداردهای اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی
تعبیه استانداردهای اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی ویتنام در توسعه هوش مصنوعی، جنبه‌ای حیاتی از پروژه ViGen است. این امر تضمین می‌کند که فناوری هوش مصنوعی با ارزش‌ها و اولویت‌های کشور همسو باشد.
- ملاحظات اخلاقی: توسعه هوش مصنوعی طیف وسیعی از ملاحظات اخلاقی، از جمله حریم خصوصی، انصاف و پاسخگویی را مطرح می‌کند.
- ارزش‌های فرهنگی: سیستم‌های هوش مصنوعی باید ارزش‌های فرهنگی جامعه‌ای را که در آن مستقر می‌شوند، منعکس کرده و به آنها احترام بگذارند.
با گنجاندن این ملاحظات در مجموعه داده، ViGen قصد دارد توسعه مسئولانه و اخلاقی هوش مصنوعی را در ویتنام ترویج کند.