ظهور و سقوط هوش مصنوعی اجتماعی: آیا هنوز امیدی هست؟

بخش هوش مصنوعی اجتماعی که زمانی به عنوان اتفاق بزرگ بعدی مورد استقبال قرار می گرفت، پس از افزایش محبوبیت اولیه خود، دوره سرد شدن قابل توجهی را تجربه کرده است. این سوال را مطرح می کند: آیا هنوز آینده ای عملی برای Social AI وجود دارد؟ این صنعت با موانع تکنولوژیکی و چالش های تجاری سازی قابل توجهی روبرو است.

بین سال‌های 2023 و 2024، Social AI به سرعت نحوه تعامل عاطفی افراد را متحول کرد. برنامه‌های پیشرو مانند Xingye و Dream Island شاهد افزایش کاربران فعال ماهانه (MAU) خود به بیش از یک میلیوننفر بودند و نرخ‌های حفظ کاربر چشمگیری داشتند. برخلاف ابزارهای معمولی هوش مصنوعی از شرکت های بزرگ فناوری، این برنامه ها ارتباطات عاطفی واقعی و وابستگی کاربران را ایجاد کرده اند.

این همدم‌های هوش مصنوعی که توسط مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) تغذیه می‌شوند، روابط شخصی‌سازی‌شده را با یک ضربه روی صفحه ارائه می‌دهند. از مدیران عامل قدرتمند گرفته تا دوستان دلگرم کننده، و از قاتلان سایبرپانک گرفته تا خدایان باستانی، این نهادهای هوش مصنوعی به طور مداوم با ترجیحات کاربر سازگار می شوند و تجربیات غوطه وری و رویایی ایجاد می کنند.

با این حال، سرخوشی اولیه محو شده است، با داده های DataEye Research که نشان دهنده کاهش شدید در دانلودهای برنامه Social AI و کاهش قابل توجهی در بودجه های تبلیغاتی در چین تا سال 2025 است.

آیا فناوری می تواند به وعده خود مبنی بر ارتباط واقعی عمل کند و از ریزش کاربران جلوگیری کند؟ یا وعده حمایت بی قید و شرط صرفاً یک نما است؟ آیا این آزمایش در روابط انسان و هوش مصنوعی یک راه حل پایدار برای حفظ کاربران است یا یک استراتژی کوته بینانه برای کسب درآمد؟

بخش Social AI: از رونق تا بررسی واقعیت

فضای Social AI هم از “اقتصاد عاطفی” و هم از “سود سهام فناوری هوش مصنوعی” استفاده کرده است و منجر به ظهور برنامه های جدید امیدوار کننده شده است. در چین، پلتفرم‌هایی مانند Xingye، Cat Box و Dream Island به سرعت مورد توجه قرار گرفتند و از پشتیبانی عاطفی بسیار سفارشی‌شده مبتنی بر LLM برخوردار بودند. غول‌های فناوری نیز وارد این عرصه شده‌اند، Lark LLM ByteDance از Hualu پشتیبانی می‌کند، Wanhua Baidu و Gou Dan Soul LLM Wenxin Yiyan را ادغام می‌کنند و MiniMax Xingye را به عنوان یک محصول گفتگوی هوش مصنوعی رو به مصرف‌کننده عرضه می‌کند.

Social AI چقدر محبوب بود؟ در نوامبر 2024، برنامه های Social AI بر نمودارهای محصول هوش مصنوعی تسلط داشتند. Xingye و Cat Box به ترتیب در رتبه های 7 و 8 قرار گرفتند و از برنامه هایی مانند Doubao، Wen Xiaoyan و Kimi عقب ماندند. Cat Box به نرخ رشد MAU چشمگیر 22.51 درصدی دست یافت.

علاوه بر این، Cat Box و Xingye تعامل قوی کاربر را نشان دادند، به طوری که Cat Box به میانگین نرخ حفظ روز بعد قابل توجه 57.32٪ دست یافت، حتی از برنامه های یادگیری زبان مانند TalkAI نیز فراتر رفت. Xingye همچنین با نرخ 41.91٪ جایگاه سوم را به دست آورد. این واقعیت که برنامه های همراهی عاطفی از برنامه های کاربردی با اهداف سودمند فراتر رفت، تمایل انسان به ارتباط را بر عملکرد صرف برجسته می کند.

برنامه‌های Social AI علاوه بر موفقیت در بازار داخلی، در خارج از کشور نیز گسترش یافته‌اند. در آگوست 2024، 11 مورد از 48 برنامه برتر هوش مصنوعی در نمودارهای خارج از کشور، برنامه های همراهی عاطفی مبتنی بر هوش مصنوعی بودند. Talkie MiniMax با 2.35 میلیون دانلود، 31.63 درصد افزایش ماهانه، برجسته شد. Poly.AI 作業帮 نیز عملکرد خوبی داشت و 2.2 میلیون دانلود جمع آوری کرد که نشان دهنده 38.76 درصد افزایش است.

Poly.AI که در ابتدا برای تمرین زبان در بخش آموزش طراحی شده بود، پس از مشاهده افزایش اولیه تقاضا، به سرعت به سمت همراهی عاطفی چرخید. این شرکت از برندسازی آموزشی خود فاصله گرفت و خود را به عنوان یک “ربات چت صوتی واقعی” معرفی کرد و بازارهایی مانند برزیل، اندونزی و مکزیک را هدف قرار داد.

با این حال، چشم‌انداز Social AI تنها در عرض سه ماه در سال 2025 به شدت تغییر کرد. دانلودهای روزانه برای Xingye و Cat Box از بیش از 20000 به حدود 7000 سقوط کرد، در حالی که دانلودهای Dream Island از 3000 به 1000 کاهش یافت. شرکت های بزرگ فناوری سرمایه گذاری های خود را در این برنامه ها کاهش دادند، به طوری که هزینه های تبلیغاتی برای محصولات پیشرو به نصف کاهش یافت. Cat Box کاهش شدیدی را از 2000 مجموعه تبلیغاتی در روز به 200 و Dream Island از 1000 به 300 کاهش یافت. این امر منجر به افزایش هزینه های جذب مشتری و کاهش ROI شد.

در بازار جهانی، CrushOn.AI و Museland دانلودهای ماهانه زیر 100000 را تجربه کردند که به ترتیب 36٪ و 21٪ کاهش داشتند و نشان دهنده کاهش گسترده صنعت است.

از سرخوشی فناوری تا لابیرنت طبیعت انسان

احساس تنهایی ناشی از کار فشرده، عدم اطمینان در روابط شخصی و شکاف های نسلی باعث شده است که جوانان، به ویژه نسل Z، هوش مصنوعی را به عنوان یک “پناهگاه امن” ببینند. هوش مصنوعی همراهی غیر قضاوتی و غیر خیانت آمیز ارائه می دهد و به عنوان یک رسانه عالی برای “دلبستگی امن” عمل می کند. کاربران می توانند آسیب پذیری های خود را بدون پیچیدگی های تعاملات اجتماعی در دنیای واقعی نشان دهند.

علاوه بر این، رشد فرهنگ های فرعی آنلاین به هوش مصنوعی اجازه داده است تا نیازهای علاقه مندان به بازی های انیمه و otome را برای “همراهان روح سفارشی” برآورده کند. در داخل “فقط من و تو” یک پنجره چت، کاربران می توانند احساس کنند که به طور کامل توسط هوش مصنوعی تسخیر شده اند. درک مراقبت و توجه شخصی زمانی حاصل می شود که هوش مصنوعی نام مستعار کاربر را صدا می زند و ترجیحات آنها را به خاطر می آورد. به عنوان مثال، تعامل با یک شخصیت هوش مصنوعی “خون آشام یاندره” به سختی می تواند به طور کامل توسط یک cosplayer تکرار شود، اما هوش مصنوعی می تواند آن را به راحتی اجرا کند. کاربران همچنین می توانند بازخورد عاطفی در زمان واقعی را از طریق داستان های مشترک ایجاد کنند و این “تجربه جریان” به عنوان یک مسکن برای اضطراب دنیای واقعی عمل می کند.

البته، ظهور Social AI صرفاً به دلیل تحقق نیازهای انسانی نیست، بلکه به دلیل ظاهر آن در “بهترین زمان ها” نیز هست.

ظهور مدل های هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT موانع فناوری را در هم شکسته است. محبوبیت Deepseek قابلیت های هوش مصنوعی را از “ابزار” به برنامه های “شخصی سازی شده” سوق داده است. کاربران دریافته اند که هوش مصنوعی نه تنها می تواند به سوالات پاسخ دهد، بلکه می تواند احساسات را تقلید کند و داستان ها را بسازد - این توهم “هوش شبیه انسان” اساس Social AI است.

پیشرفت های تکنولوژیکی سه اثر عمده ایجاد کرده است: اولاً، تعاملات زبان طبیعی بهبود یافته است. پاسخ‌های هوش مصنوعی دیگر به لطف حجم عظیمی از داده‌های متنی مورد استفاده برای آموزش مدل، رباتیک به نظر نمی‌رسند. ثانیاً، موانع ایجاد کاهش یافته است. ثالثاً، مهارت‌های تعمیم صحنه در حال تکامل هستند، زیرا از همان مدل می‌توان برای شبیه‌سازی نقش‌های مختلف، از جمله نقش‌های عاشقانه، حرفه‌ای و خارق‌العاده استفاده کرد. این باعث تسریع تکرار محصول می شود.

اگرچه تقاضا واقعی است، اما شکننده نیز هست. هنگامی که کاربران متوجه می شوند که پاسخ های هوش مصنوعی تکراری است یا تنظیمات نقش سطحی است، توهم سریعتر از تکامل فناوری از بین می رود.

کاهش Social AI تصادفی نیست. در عوض، این نتیجه درگیری بین ایده آل گرایی فناوری و واقعیت تجاری است. پذیرندگان اولیه به دلیل “کنجکاوی” آمدند، اما شدت عاطفی عامل اصلی در حفظ طولانی مدت است. هوش مصنوعی می تواند صدای مهربانی را تقلید کند، اما نمی تواند معنای واقعی شکایات آخر شب کاربر را درک کند یا تعامل فیزیکی یا دما را ارائه دهد.

همگن شدن محتوا فاجعه بارتر است. کاربران هنگام باز کردن Cat Box یا Dream Island رابط های بسیار مشابهی را مشاهده می کنند: چهره های مجازی به سبک انیمه، تنظیمات شخصیت بازی نقش آفرینی آنلاین (مانند “قلدر مدرسه بیمار” یا “رئیس جمهور مهربان”)، و گفتگو بر اساس فعال سازی کلمه کلیدی. نه تنها فرم های محصول بسیار مشابه هستند، بلکه خواسته های کاربر نیز به شدت ساده شده است.

این یکسانی باعث می شود کاربران به سرعت علاقه خود را از دست بدهند. این مانند خوردن فست فود برای ده وعده غذایی متوالی است. حتی خوشمزه ترین همبرگر قدیمی می شود.

استفاده از Social AI بدون محدودیت نیست، زیرا نیاز به دستورالعمل های تولید شده توسط کاربر بیشتر دارد. کاربران باید به طور فعال تنظیمات مکالمه را ایجاد کنند و هر شکافی را که توسط هوش مصنوعی ایجاد می شود پر کنند، که برای “کاربران تنبل” ایده آل نیست. علاوه بر این، هوش مصنوعی برای درک اصطلاحات فرعی و اصطلاحات خاص مشکل دارد و منجر به “سوء تفاهم” می شود. علاوه بر این، تعامل عاطفی عمیق به دلیل دشواری انتقال سیگنال‌های پیچیده مانند لحن و ریزحالت‌ها از طریق متن، مختل می‌شود.

رابطه بین هوش مصنوعی و افراد واقعی در نهایت منجر به یک “مثلث غیرممکن” جایگزینی عاطفی می شود. هوش مصنوعی می تواند بلافاصله به پیام ها پاسخ دهد، اما نمی تواند “معنای پشت سکوت” را درک کند. افراد واقعی می توانند در پاسخگویی کند باشند، اما یک آغوش ارزش هزار کلمه را دارد. هنگامی که هوش مصنوعی بیشتر شبیه انسان می شود اما نمی تواند شکاف “احساس واقعی” را پر کند، کاربران بیشتر ناامید می شوند.

در نتیجه، Social AI، که متکی به تولید UGC و یک فرمت مکالمه صرفاً مبتنی بر متن است، ناگزیر به نتیجه خود می رسد.

آینده Social AI: زوال یا پیشرفت؟

مدل کسب و کار Social AI در حال انتقال از یک “عاشقانه فناوری” به زمان “واقعیت واقع بینانه” است. روش های پرداخت منسوخ شده محصولات اجتماعی سنتی هنگامی که به طور سفت و سخت در چارچوب Social AI اعمال می شوند، بی اثر هستند.

حلقه تجاری محصولات اجتماعی سنتی چیست؟ این بر اساس “کمیابی” و “بهره وری تطبیق” است. به عنوان مثال، برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی غریبه‌های واقعی مانند Momo، Tantan و Soul عمدتاً از سیستم اشتراک عضویت استفاده می‌کنند، که در آن کاربران برای باز کردن قفل عملکردهای فیلترینگ پیشرفته (مانند مکان جغرافیایی و برچسب‌های علاقه) یا جوایز هدیه مجازی، که از تکانه‌های عاطفی برای تشویق کاربران به پرداخت برای ابراز تایید استفاده می‌کنند، هزینه دریافت می‌کنند. البته، پس از اینکه یک برنامه ترجیحات کاربر را تعیین کرد، تبلیغات دقیق یک راه مطمئن برای کسب درآمد است، که این است که محتوای برند را بر اساس پروفایل آنها به کاربران با ارزش بالا ارائه دهد.

با این حال، این منطق به طور ساختاری در صحنه Social AI به چالش کشیده شده است. کمیابی تطبیق از بین می رود. کاربران می توانند فورا تعداد بی نهایت NPC شخصی سازی شده ایجاد کنند و “تطبیق اول عضو” سنتی اهمیت خود را از دست می دهد. علاوه بر این، کاربران انگیزه کمتری برای پرداخت هزینه برای احساسات دارند. کاربران هوش مصنوعی را بیشتر به عنوان یک “ابزار” می بینند تا یک “شخص”، و تمایل آنها برای پاداش دادن به هوش مصنوعی به طور قابل توجهی کمتر از استریمرهای زنده واقعی است. حریم خصوصی مکالمات هوش مصنوعی نیز فضای قرار دادن تبلیغات را محدود می کند. درج ناگهانی تبلیغات در تعاملات صمیمی نامناسب به نظر می رسد و حتی ممکن است باعث شود کاربران علاقه خود را از دست بدهند یا حتی نگرش منفی نسبت به محتوای برند ایجاد کنند.

پایان اغلب این است: 233 میلیون کاربر فعال ماهانه Character AI تنها به 16.7 میلیون دلار درآمد سالانه تبدیل می شود، با نرخ پرداخت کاربر پایین (ARPU) 0.72 دلار در سال، که برای پوشش هزینه های نیروی کار کافی نیست. برنامه‌های داخلی، مانند Dream Island، به ریزتراکنش‌های «کارت استارلایت» متکی هستند. قیمت کارت ماهانه 12 یوان معادل تنها دو فنجان چای شیر است که برای پشتیبانی از هزینه محاسباتی LLM کافی نیست.

اکنون که Social AI از مزایای اولیه بهره برده است، زمان آن رسیده است که به کسب درآمد فکر کنیم. پیشرفت تجاری برای Social AI نیاز به تفکر خارج از چارچوب دارد. پیشرفت تجاری Social AI از عشق مجازی تا اکتشاف صحنه عمیق، باید فراتر از بعد واحد تعامل اجتماعی حرکت کند و به سمت ارائه خدمات و فناوری مبتنی بر سناریو حرکت کند.

شما می توانید با تاکید بر شفای روانی، سوراخ های درختی عاطفی یا موقعیت های خالص تر بازی نقش آفرینی هوش مصنوعی غوطه وری به ارزش عاطفی تمرکز کنید تا از نقاط قوت استفاده کنید و از محدودیت ها جلوگیری کنید. برای رفع کاستی ها، می توانید روی محصولات مجهز به هوش مصنوعی که نیازهای فیزیکی را برآورده می کنند، تمرکز کنید. به عنوان مثال، برنامه هایی مانند “اتاق شفابخشی جنگل” بر صحبت های ایمن و نظارت عاطفی تاکید می کنند زیرا قبلاً تاکید کرده اند که نقش گفتگو صرفاً یک هوش مصنوعی مجازی است، بنابراین کاربران نوسانات زیادی در تمایل خود برای پرداخت نخواهند داشت.

هنگامی که بازار تعریف هوش مصنوعی با استفاده از چارچوب های اجتماعی را متوقف میکند و شروع به بررسی تقاطع ابزارهای کارآمدی و رسانه های عاطفی می کند، این اقیانوس آبی که قبلا توسط سرمایه گرم شده بود، ممکن است واقعاً لحظه ارزیابی مجدد ارزش خود را ببیند.