ظهور پرداخت های دیجیتال
پرداختهای دیجیتال به سرعت از یک روند نوپا به یک نیروی غالب در تجارت آنلاین و حضوری تبدیل شدهاند و از روشهای پرداخت سنتی مانند پول نقد و کارت پیشی گرفتهاند.
در سال 2014، پرداختهای دیجیتال – شامل کیف پولهای دیجیتال، انتقالهای حساب به حساب (A2A)، خرید اکنون، پرداخت بعداً (BNPL) و ارزهای دیجیتال – 34٪ از ارزش تجارت الکترونیکی را به خود اختصاص دادند. تا سال 2024، این سهم تقریباً دو برابر شده و به 66٪ رسیده است که نشان دهنده تغییر قابل توجهی در رفتار مصرف کننده است.
این تحول به همان اندازه در تراکنشهای نقطه فروش (POS) مشهود است. در سال 2014، پرداختهای دیجیتال تنها 3٪ از ارزش POS را نشان میدادند. یک دهه بعد، این سهم تقریباً ده برابر شده و به 38٪ رسیده است که نشان دهنده پذیرش و سهولت روزافزون گزینههای پرداخت دیجیتال در فروشگاههای فیزیکی است.
پیشبینیها نشان میدهند که این روند صعودی ادامه خواهد داشت. پیشبینی میشود تا سال 2030، پرداختهای دیجیتال 79٪ از ارزش تجارت الکترونیکی جهانی را نشان دهند که معادل تخمینی 8.6 تریلیون دلار آمریکا در هزینههای آنلاین است. علاوه بر این، انتظار میرود که آنها 53٪ از هزینههای درون فروشگاهی را به خود اختصاص دهند و موقعیت خود را به عنوان روش پرداخت ترجیحی برای مصرف کنندگان در سراسر جهان تثبیت کنند.
شرکتهای فینتک: کاتالیزورهای نوآوری
شرکتهای فینتک به عنوان محرکهای محوری نوآوری در چشمانداز پرداختهای جهانی ظاهر شدهاند و اساساً نحوه تعامل مصرفکنندگان با خدمات مالی را تغییر میدهند. بازیکنان بزرگی مانند Alibaba، Apple و Google با معرفی کیف پولهای دیجیتال کاربرپسند و کارآمد، انقلابی در چشمانداز پرداخت ایجاد کردهاند.
این کیف پولهای دیجیتال به طور گسترده در سطح جهان مورد استفاده قرار گرفتهاند و 53٪ از تراکنشهای تجارت الکترونیکی و 32٪ از هزینههای POS را در سال 2024 به خود اختصاص دادهاند. ارزش کل آنها در سال گذشته به 15.7 تریلیون دلار آمریکا رسید که ده برابر افزایش نسبت به 1.6 تریلیون دلار آمریکا در سال 2014 است. این رشد چشمگیر، تأثیر دگرگونکننده کیف پولهای دیجیتال بر اکوسیستم پرداخت را برجسته میکند.
مبتکران فینتک مانند Affirm، Afterpay، Klarna و PayPal نیز با ارائه خرید اکنون، پرداخت بعداً (BNPL)، انقلابی در اعتبار مصرفکننده ایجاد کردهاند. این راه حلها در دهه گذشته شاهد رشد نمایی در محبوبیت بودهاند و از تنها 2.3 میلیارد دلار آمریکا در ارزش تراکنشهای تجارت الکترونیکی در سطح جهان در سال 2014 به 342 میلیارد دلار آمریکا تا سال 2024 افزایش یافتهاند.
با نگاهی به آینده، پیشبینی میشود که BNPL نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 9٪ را تا سال 2030 حفظ کند و تقریباً به 580 میلیارد دلار آمریکا برسد. در همین حال، انتظار میرود که کل هزینههای مصرفکنندگان از طریق کیف پولهای دیجیتال تا سال 2030 از 28 تریلیون دلار آمریکا فراتر رود و سلطه آنها را در چشمانداز پرداخت بیشتر تثبیت کند.
ظهور تراکنشهای A2A: با پشتیبانی از ریلهای پرداخت بیدرنگ
پرداختهای A2A شاهد افزایش قابل توجهی در استفاده بودهاند که ناشی از ظهور سیستمهای پرداخت فوری یا بیدرنگ است. تنها در تجارت الکترونیکی، پرداختهای A2A بین سالهای 2014 و 2024 رشد خیرهکننده 515 درصدی را تجربه کردند و از 152 میلیارد دلار آمریکا به 936 میلیارد دلار آمریکا رسیدند.
این افزایش عمدتاً ناشی از افزایش پذیرش سیستمهای پرداخت فوری یا بیدرنگ است. در سراسر 40 بازار تحت پوشش در یک گزارش پرداخت جهانی، 20 بازار با موفقیت پلتفرمهای پرداخت سریع را در دهه گذشته راهاندازی کردهاند که روند شتابدهنده به سمت تراکنشهای بیدرنگ را برجسته میکند. این سیستمها تراکنشهای فوری و ایمن را تسهیل میکنند، جریان نقدی را بهبود میبخشند، تاخیرهای پردازش را کاهش میدهند و نوآوری مالی را تقویت میکنند.
بازارهای نوظهور در این فضا پیشرو هستند، به طوری که Pix برزیل به عنوان یک نمونه برجسته عمل میکند. Pix که در نوامبر 2020 راهاندازی شد، به دلیل حمایت قوی از بانک مرکزی، تجربه کاربری ثابت و هزینههای نسبتاً کم برای بازرگانان، به سرعت مورد توجه قرار گرفته است. امروزه، سه نفر از هر چهار برزیلی از این سیستم استفاده میکنند و ارزش تراکنشهای Pix اکنون از کارتها در پرداختهای آنلاین بیشتر است. Pix همچنین تأثیر قابل توجهی بر استفاده از پول نقد داشته است، به طوری که سهم پول نقد از ارزش تراکنشهای POS در برزیل بین سالهای 2020 و 2024 از 35٪ به تنها 17٪ کاهش یافته است.
در برزیل، Pix نقش مهمی در دامن زدن به افزایش پرداختهای A2A ایفا کرده است. در سال 2024، ارزش پرداخت تجارت الکترونیکی A2A در برزیل به 35 میلیارد دلار آمریکا رسید که افزایش چشمگیر 35 برابری نسبت به تنها 1.2 میلیارد دلار آمریکا در سال 2014 است.
نقش پایدار کارتهای پرداخت
علیرغم افزایش رقابت از نوآوریهای پرداخت دیجیتال، کارتهای پرداخت همچنان موقعیت مرکزی خود را در اکوسیستم پرداخت جهانی حفظ میکنند. این امر تا حدی به دلیل ادغام فناوریها و ویژگیهای جدید توسط شبکهها و صادرکنندگان کارت با هدف همسویی با انتظارات در حال تحول مصرفکنندگان است.
به عنوان مثال، Click to Pay، یک سیستم پرداخت آنلاین استاندارد و ایمن را نشان میدهد که برای سادهسازی و یکپارچهسازی تجربه پرداخت در وبسایتها و دستگاهها طراحی شده است و عملکرد کارتهای تراشهای و پرداختهای غیر تماسی را در دنیای فیزیکی منعکس میکند. Click to Pay توسط EMVCo، یک نهاد فنی جهانی که به طور جمعی متعلق به شبکههای پرداخت بزرگ از جمله Visa، Mastercard، American Express و UnionPay است، توسعه یافته است.
نوآوری دیگر Visa Flexible Credential (VFC) است، یک نوآوری پرداخت دیجیتال از Visa که به یک کارت دیجیتال واحد اجازه میدهد تا انواع یا حسابهای پرداخت متعدد، از جمله کارتهای اعتباری و نقدی، BNPL و امتیازهای پاداش را در خود جای دهد و به آنها دسترسی داشته باشد. این امر انعطافپذیری و کنترل بیشتری را بر گزینههای پرداخت خود به مصرفکنندگان ارائه میدهد.
Paze، یک راه حل پرداخت دیجیتال، مصرف کنندگان را قادر می سازد تا خریدهای آنلاین ایمن را بدون به اشتراک گذاشتن شماره کارت واقعی خود با بازرگانان انجام دهند و امنیت و حریم خصوصی را افزایش دهند. این توسط Early Warning Services، کنسرسیومی از بانک های آمریکایی که شبکه پرداخت بین بانکی Zelle را نیز مدیریت می کند، ایجاد شده است.
در سال 2024، کارت های اعتباری، نقدی و پیش پرداخت 45 درصد از کل ارزش تراکنش های جهانی را در هر دو کانال تجارت الکترونیکی و POS به خود اختصاص دادند. با این حال، این رقم تأثیر کامل کارت ها را دست کم می گیرد، زیرا آنها همچنین به عنوان منبع مالی اساسی برای بسیاری از کیف پول های دیجیتال عمل می کنند. یک نظرسنجی جهانی نشان داد که 56 درصد از مصرف کنندگان کیف پول های دیجیتال خود را با کارت های اعتباری یا نقدی تأمین می کنند.
هنگام در نظر گرفتن هم استفاده مستقیم از کارت و هم استفاده غیرمستقیم از طریق کیف پول های دیجیتال، تخمین زده می شود که کارت ها مسئول تقریباً 65 درصد از هزینه های مصرف کننده جهانی در سال 2024 هستند که بالغ بر تخمین زده می شود 29 تریلیون دلار آمریکا باشد.
با نگاهی به آینده، پیش بینی می شود که این ارزش تا سال 2030 56 درصد از ارزش پرداخت مصرف کننده جهانی را به خود اختصاص دهد و به تخمین زده می شود 32.5 تریلیون دلار آمریکا برسد که قدرت و ارتباط پایدار کارت های پرداخت را در چشم انداز پرداخت در حال تحول نشان می دهد.
کاهش مداوم استفاده از پول نقد
تغییر جهانی به سمت پرداخت های دیجیتال به طور مستقیم بر استفاده از پول نقد تأثیر گذاشته است. در دهه گذشته، سهم پرداخت های نقدی کاهش یافته است و از 44 درصد از هزینه های درون فروشگاهی در سال 2014 (کمی بیش از 16 تریلیون دلار آمریکا) به تنها 15 درصد در سال 2024 کاهش یافته است که نشان دهنده کاهش ارزش 10.5 تریلیون دلاری است.
علیرغم این کاهش شدید، پول نقد همچنان یک روش پرداخت حیاتی در بسیاری از جوامع است. این امر به ویژه در کشورهایی مانند کلمبیا، اندونزی، ژاپن، مکزیک، نیجریه، پرو، فیلیپین، اسپانیا و ویتنام مشهود است، جایی که پول نقد در سال 2024 همچنان روش پرداخت حضوری پیشرو بود.
حتی در بازارهایی مانند کشورهای نوردیک، که اغلب به عنوان پیشرفته ترین کشورها از نظر جوامع بدون پول نقد در نظر گرفته می شوند، استفاده از پول نقد همچنان مرتبط است و بین 5 تا 7 درصد از ارزش تراکنش های POS را در سال 2024 به خود اختصاص می دهد. این امر بر تداوم پول نقد به عنوان یک گزینه پرداخت، حتی در اقتصادهای پیشرفته دیجیتالی تأکید می کند.
پیش بینی ها نشان می دهد که استفاده از پول نقد به کاهش خود ادامه خواهد داد، هرچند با سرعت کمتری. از سال 2024 تا 2030، انتظار می رود استفاده از پول نقد جهانی با CAGR 2 درصد کاهش یابد و تا آن زمان سهمی از ارزش POS جهانی 11 درصد یا کمی کمتر از 5 تریلیون دلار آمریکا برسد.
ارزهای دیجیتال و امور مالی تعبیه شده: شکل دادن به آینده پرداخت ها
با نگاهی به آینده، انتظار می رود روندهایی از جمله امور مالی تعبیه شده و فناوری های نوظهور مانند ارزهای دیجیتال، چشم انداز پرداخت را در سال های آینده شکل دهند.
پیش بینی می شود که هزینه ارزهای دیجیتال جهانی در پنج سال آینده بیش از دو برابر شود و از 16 میلیارد دلار آمریکا در سال 2024 به 38 میلیارد دلار آمریکا در سال 2030 برسد که نشان دهنده پذیرش و استفاده روزافزون از ارزهای دیجیتال برای تراکنش ها است.
امور مالی تعبیه شده نیز برای رشد قابل توجهی آماده است. McKinsey تخمین می زند که تا سال 2030، بازار امور مالی تعبیه شده در اروپا از 100 میلیارد یورو فراتر خواهد رفت که 10 تا 15 درصد از منابع درآمد بانکی را تشکیل می دهد. این نشان دهنده افزایش قابل توجهی نسبت به سال 2023 است که در طی آن بازار بین 20 میلیارد یورو تا 30 میلیارد یورو یا تقریباً 3 درصد از کل درآمدهای بانکی تولید کرد.
بر اساس گزارشی از Dealroom و ABN AMRO Ventures، انتظار می رود بازار امور مالی تعبیه شده در مقیاس جهانی تا سال 2030 به 7.2 تریلیون دلار آمریکا برسد. این امر بر پتانسیل عظیم امور مالی تعبیه شده برای متحول کردن صنعت خدمات مالی و تغییر شکل نحوه تعامل مصرف کنندگان با محصولات و خدمات مالی تأکید می کند.
همگرایی تراکنش های A2A، تکثیر کیف پول های تلفن همراه و قدرت نوآورانه غول های فناوری، در حال ایجاد انقلابی در چشم انداز پرداخت های دیجیتال است. با پیشروی، فناوری های نوظهور مانند ارزهای دیجیتال و امور مالی تعبیه شده، روش های تراکنش افراد را بیشتر اصلاح و بهبود می بخشند و جهان را به سمت آینده ای مالی دیجیتالی تر سوق می دهند. روندهای ذکر شده در بالا صرفاً مدهای زودگذر نیستند، بلکه تغییرات اساسی هستند که آینده پرداخت ها را برای سال های آینده بازتعریف خواهند کرد.