یک گام به جلو، نه یک جهش بزرگ
GPT-4.5 به عنوان یک پیش‌نمایش تحقیقاتی در اختیار کاربران ChatGPT Pro قرار گرفته است. OpenAI آن را ‘دانشمندترین مدل’ خود می‌نامد، اما در ارتباطات اولیه هشدار داده شده بود که ممکن است عملکرد آن با مدل‌هایی مانند o1 یا o3-mini مطابقت نداشته باشد. این نشان می‌دهد که تمرکز بر پالایش و کارایی است تا پیشرفت‌های پیشگامانه.
قابلیت‌های بهبود یافته، تعامل پالایش شده
کاربران چه انتظاری از GPT-4.5 می‌توانند داشته باشند؟ OpenAI پیشرفت‌هایی را در چندین زمینه کلیدی برجسته می‌کند:
- توانایی نگارش: این مدل به عنوان یک دستیار نوشتاری توانمندتر طراحی شده است.
- دانش گسترده‌تر از جهان: GPT-4.5 درک گسترده‌تری از مفاهیم و اطلاعات دنیای واقعی دارد.
- ‘شخصیت پالایش شده’: OpenAI ادعا می‌کند که تعامل با این مدل طبیعی‌تر و شهودی‌تر خواهد بود.
این شرکت بر توانایی GPT-4.5 در تشخیص الگوها و ایجاد ارتباطات تأکید می‌کند، که آن را به ویژه برای کارهایی مانند نوشتن، برنامه‌نویسی و حل مسائل عملی مناسب می‌سازد.
مدل پیشگام نیست: درک تمایز
با وجود این پیشرفت‌ها، OpenAI روشن می‌کند که GPT-4.5 جهشی به قابلیت‌های کاملاً جدید را نشان نمی‌دهد. یک سند فاش شده، که بعداً اصلاح شد، زمینه بیشتری را ارائه داد:
‘GPT-4.5 یک مدل پیشگام نیست، اما بزرگترین LLM شرکت OpenAI است که کارایی محاسباتی GPT-4 را بیش از 10 برابر بهبود می‌بخشد.’ این سند بیان کرد. ‘این 7 قابلیت پیشگام خالص جدید را در مقایسه با نسخه‌های استدلال قبلی معرفی نمی‌کند و عملکرد آن در اکثر ارزیابی‌های آمادگی، پایین‌تر از o1، o3-mini و تحقیقات عمیق است.’
این تمایز مهم است. این نشان می‌دهد که در حالی که GPT-4.5 یک ارتقاء قابل توجه از نظر مقیاس و کارایی است، مرزهای قابلیت‌های هوش مصنوعی را به همان روشی که یک مدل ‘پیشگام’ انجام می‌دهد، پیش نمی‌برد.
آموزش و توسعه
گزارش‌ها نشان می‌دهند که OpenAI از مدل استدلال o1 خود (با نام رمز Strawberry) و داده‌های مصنوعی برای آموزش GPT-4.5 استفاده کرده است. این شرکت ترکیبی از تکنیک‌های نظارت جدید و روش‌های تثبیت شده را تأیید می‌کند:
- تنظیم دقیق تحت نظارت (SFT)
- یادگیری تقویتی از بازخورد انسانی (RLHF)
اینها مشابه رویکردهای مورد استفاده در توسعه GPT-4o هستند.
پرداختن به توهمات و بهبود همکاری
یکی از پیشرفت‌های قابل توجه، کاهش توهمات است. به گفته OpenAI، GPT-4.5 کمتر از GPT-4o و حتی کمی کمتر از مدل o1 دچار توهم می‌شود.
رافائل گونتیجو لوپس، محقق OpenAI، بر تمرکز بر همکاری تأکید کرد: ‘ما GPT-4.5 را طوری تنظیم کردیم که یک همکار بهتر باشد، و باعث می‌شود مکالمات گرم‌تر، شهودی‌تر و از نظر احساسی ظریف‌تر شوند.’ وی خاطرنشان کرد که آزمایش‌کنندگان انسانی GPT-4.5 را در دسته‌های مختلف بالاتر از GPT-4o رتبه‌بندی کردند.
دیدگاه مدیر عامل: اذعان به محدودیت‌ها
سام آلتمن، مدیر عامل OpenAI، در پستی در X، ماهیت GPT-4.5 را تأیید کرد: ‘مدل بزرگ و گران‌قیمت’ که ‘معیارها را در هم نخواهد شکست.’ این ارزیابی صریح این ایده را تقویت می‌کند که این نسخه در مورد پیشرفت تدریجی است تا پیشرفت‌های انقلابی.
برنامه عرضه
عرضه GPT-4.5 از یک رویکرد طبقه‌بندی شده پیروی می‌کند:
- کاربران Pro: دسترسی فوری به عنوان یک پیش‌نمایش تحقیقاتی.
- کاربران Plus و Team: انتظار می‌رود در هفته آینده در دسترس قرار گیرد.
- کاربران Enterprise و Edu: دسترسی پس از کاربران Plus و Team دنبال می‌شود.
این مدل همچنین از طریق پلتفرم Azure AI Foundry مایکروسافت، در کنار پیشنهادات Stability، Cohere و خود مایکروسافت در دسترس است.
دقت و کاهش توهمات
OpenAI دقت بهبود یافته GPT-4.5 را برجسته می‌کند و ادعا می‌کند که پاسخ‌های دقیق‌تری تولید می‌کند و در مقایسه با سایر مدل‌های خود کمتر دچار توهم می‌شود. این یک گام مهم به جلو است، زیرا توهمات (تولید اطلاعات نادرست یا بی‌معنی) یک چالش مداوم در مدل‌های زبانی بزرگ بوده است.
نگاهی به آینده: GPT-5 و مسیر AGI
گزارش‌های قبلی جدول زمانی برای نسخه‌های OpenAI را پیشنهاد می‌کرد: GPT-4.5 تا پایان فوریه و GPT-5 در اوایل اواخر ماه مه. آلتمن GPT-5 را به عنوان ‘سیستمی که بسیاری از فناوری‌های ما را ادغام می‌کند’ توصیف کرده است. انتظار می‌رود که مدل استدلال جدید o3 OpenAI را که در طول اعلامیه‌های ‘12 روز کریسمس’ این شرکت در دسامبر به نمایش درآمد، در خود جای دهد.
در حالی که o3-mini زودتر منتشر شد، مدل کامل o3 برای سیستم GPT-5 رزرو شده است. این با چشم‌انداز گسترده‌تر OpenAI برای ترکیب مدل‌های زبانی بزرگ خود برای ایجاد یک سیستم توانمندتر، که به طور بالقوه به قلمرو هوش عمومی مصنوعی (AGI) نزدیک می‌شود، همسو است.
کاوش عمیق‌تر در معماری GPT-4.5
در حالی که OpenAI جزئیات فنی کاملی را منتشر نکرده است، می‌توان چندین استنباط در مورد معماری GPT-4.5 بر اساس اطلاعات موجود انجام داد:
تعداد پارامترهای بیشتر: به عنوان ‘بزرگترین LLM’ OpenAI توصیف شده است، منطقی است که فرض کنیم GPT-4.5 دارای تعداد پارامترهای به طور قابل توجهی بالاتر از مدل‌های قبلی خود است. این ظرفیت افزایش یافته احتمالاً به بهبود پایگاه دانش و توانایی‌های استدلال آن کمک می‌کند.
کارایی محاسباتی بهینه شده: سند فاش شده به بهبود ‘بیش از 10 برابر’ در کارایی محاسباتی در مقایسه با GPT-4 اشاره کرد. این نشان‌دهنده اصلاحات معماری است که به مدل اجازه می‌دهد اطلاعات را به طور موثرتری پردازش کند، که به طور بالقوه منجر به زمان پاسخ سریع‌تر و کاهش مصرف انرژی می‌شود.
مکانیزم‌های توجه پیشرفته: با توجه به تأکید بر تشخیص الگو و ایجاد ارتباطات، احتمالاً GPT-4.5 پیشرفت‌هایی را در مکانیزم‌های توجه در خود جای داده است. این مکانیزم‌ها به مدل اجازه می‌دهند تا بر مرتبط‌ترین بخش‌های متن ورودی تمرکز کند، که منجر به پاسخ‌های منسجم‌تر و متناسب با زمینه می‌شود.
داده‌های آموزشی پالایش شده: استفاده از ‘تکنیک‌های نظارت جدید’ به پیشرفت‌هایی در کیفیت و تنوع داده‌های آموزشی اشاره دارد. این می‌تواند شامل ترکیب مجموعه داده‌های تخصصی‌تر، استفاده از تولید داده‌های مصنوعی یا استفاده از روش‌های پیچیده‌تر برای فیلتر کردن و پاکسازی داده‌های موجود باشد.
نقش داده‌های مصنوعی
استفاده گزارش شده از داده‌های مصنوعی در آموزش GPT-4.5 به ویژه قابل توجه است. داده‌های مصنوعی، که توسط خود مدل‌های هوش مصنوعی تولید می‌شوند، چندین مزیت بالقوه را ارائه می‌دهند:
غلبه بر کمبود داده: می‌توان از آن برای تکمیل مجموعه داده‌های موجود، به ویژه در حوزه‌هایی که داده‌های دنیای واقعی محدود یا دشوار است، استفاده کرد.
پرداختن به سوگیری: داده‌های مصنوعی را می‌توان با دقت طراحی کرد تا سوگیری‌های موجود در مجموعه داده‌های دنیای واقعی را کاهش دهد، که منجر به مدل‌های هوش مصنوعی منصفانه‌تر و عادلانه‌تر می‌شود.
کاوش سناریوهای فرضی: به محققان اجازه می‌دهد تا مدل‌ها را در سناریوهایی آموزش دهند که ممکن است در دنیای واقعی نادر یا غیرممکن باشد، و توانایی آنها را برای رسیدگی به موقعیت‌های غیرمنتظره افزایش می‌دهد.
با این حال، استفاده از داده‌های مصنوعی نگرانی‌هایی را نیز ایجاد می‌کند:
پتانسیل تقویت سوگیری‌ها: اگر به دقت کنترل نشود، داده‌های مصنوعی می‌توانند به طور ناخواسته سوگیری‌های موجود را تقویت کنند یا موارد جدیدی را معرفی کنند.
خطر بیش‌برازش: مدل‌هایی که عمدتاً بر روی داده‌های مصنوعی آموزش داده می‌شوند، ممکن است در داده‌های مصنوعی مشابه عملکرد خوبی داشته باشند، اما برای تعمیم به ورودی‌های دنیای واقعی با مشکل مواجه شوند.
رویکرد OpenAI برای استفاده از داده‌های مصنوعی احتمالاً شامل اعتبارسنجی و آزمایش دقیق برای کاهش این خطرات است.
‘شخصیت پالایش شده’: نگاهی دقیق‌تر
ادعای OpenAI مبنی بر اینکه GPT-4.5 دارای ‘شخصیت پالایش شده’ است، جالب است. این نشان‌دهنده تلاش‌هایی برای جذاب‌تر، طبیعی‌تر و هوشمندانه‌تر کردن تعاملات مدل است. این می‌تواند شامل چندین تکنیک باشد:
تنظیم دقیق بر روی داده‌های مکالمه: آموزش مدل بر روی مجموعه داده‌های بزرگی از مکالمات انسانی برای درک بهتر ظرافت‌های زبان، لحن و نشانه‌های اجتماعی.
ترکیب مدل‌های هوش هیجانی: ادغام مدل‌های تخصصی طراحی شده برای تشخیص و پاسخ به احساسات انسانی، به GPT-4.5 اجازه می‌دهد تا سبک ارتباطی خود را بر این اساس تطبیق دهد.
یادگیری تقویتی با بازخورد انسانی: استفاده از بازخورد انسانی برای پاداش دادن به پاسخ‌هایی که طبیعی‌تر، جذاب‌تر و همدلانه‌تر تلقی می‌شوند.
هدف ایجاد یک تجربه مکالمه‌ای شبیه‌تر به انسان است، فراتر از تعاملات صرفاً کاربردی برای ایجاد حس ارتباط و صمیمیت.
پیامدها برای گروه‌های مختلف کاربری
عرضه طبقه‌بندی شده GPT-4.5 پیامدهای متفاوتی را برای گروه‌های مختلف کاربری نشان می‌دهد:
کاربران Pro: به عنوان پذیرندگان اولیه، کاربران Pro این فرصت را خواهند داشت که قابلیت‌های مدل را آزمایش کنند و بازخورد خود را به OpenAI ارائه دهند. این بازخورد در شکل‌دهی به توسعه بیشتر مدل بسیار مهم خواهد بود.
کاربران Plus و Team: این کاربران احتمالاً از عملکرد بهبود یافته و سبک تعامل پالایش شده GPT-4.5 در کارهای روزمره خود، مانند نوشتن، کدنویسی و تحقیق بهره‌مند خواهند شد.
کاربران Enterprise و Edu: برای این کاربران، دقت افزایش یافته و کاهش توهمات می‌تواند به ویژه ارزشمند باشد، و نتایج قابل اعتمادتر و مطمئن‌تری را در محیط‌های حرفه‌ای و آموزشی تضمین کند.
کاربران Microsoft Azure AI Foundry: در دسترس بودن GPT-4.5 در این پلتفرم، دسترسی به مدل را برای توسعه‌دهندگان و محققان گسترش می‌دهد، نوآوری و ایجاد برنامه‌های کاربردی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی را تقویت می‌کند.
زمینه گسترده‌تر: استراتژی OpenAI
انتشار GPT-4.5، در حالی که یک مدل پیشگام نیست، در استراتژی گسترده‌تر OpenAI برای توسعه تکراری و پیشرفت تدریجی به سمت AGI قرار می‌گیرد. با انتشار پیشرفت‌های تدریجی، OpenAI می‌تواند:
جمع‌آوری بازخورد کاربر: به طور مداوم مدل‌های خود را بر اساس استفاده و بازخورد دنیای واقعی پالایش کند.
مدیریت انتظارات: از اغراق بیش از حد خودداری کنید و انتظارات واقع‌بینانه‌ای را برای هر نسخه تعیین کنید.
حفظ مزیت رقابتی: در زمینه به سرعت در حال تحول هوش مصنوعی پیشتاز باشید.
آماده شدن برای پیشرفت‌های آینده: زمینه را برای پیشرفت‌های مهم‌تر، مانند GPT-5، فراهم کنید.
این رویکرد با نسخه‌های ‘انفجار بزرگ’ برخی دیگر از شرکت‌های هوش مصنوعی در تضاد است، که نشان‌دهنده یک رویکرد محتاطانه‌تر و سنجیده‌تر برای توسعه و استقرار سیستم‌های هوش مصنوعی به طور فزاینده قدرتمند است. تمرکز نه تنها بر پیشبرد مرزهای آنچه ممکن است، بلکه بر تضمین ایمنی، قابلیت اطمینان و رضایت کاربر نیز هست.
توسعه و استقرار مدل‌هایی مانند GPT-4.5 سوالات زیادی را ایجاد می‌کند:
- چگونه می‌توانیم اندازه‌گیری کنیم که آیا این مدل دارای ‘شخصیت پالایش شده’ است؟
- پیامدهای مدلی که کمتر دچار توهم می‌شود چیست؟
- اهمیت انتشار مدلی که پیشگام نیست چیست؟
اینها همه سوالات خوبی هستند و پاسخ قطعی برای آنها وجود ندارد.