کاهش سلطه OpenAI
چندی پیش، OpenAI در اوج دنیای هوش مصنوعی قرار داشت. امروزه، اگرچه هنوز سر و صدای زیادی به پا میکند، مدلهای جدید این شرکت دیگر نمیتوانند مانند گذشته تأثیرگذار باشند. استراتژی تجاری آن نامشخص باقی مانده و رقبا به سرعت در حال کم کردن فاصله هستند. این سوال مطرح میشود: آیا یک شرکت فناوری در این موقعیت باید تمرکز خود را بر نوآوری بیشتر کند یا به دنبال مقصر جلوه دادن یک نهاد خارجی باشد؟
توسل به ناسیونالیسم
اخیراً به نظر میرسد OpenAI راه دوم را انتخاب کرده است. مقالهای که توسط این شرکت منتشر شده، از قانونگذاران ایالات متحده میخواهد تا “یک ممنوعیت جهانی هماهنگ” را برای آنچه که مدلهای هوش مصنوعی “همسو با حزب کمونیست چین” مینامد، اعمال کنند، و به طور خاص رقیب خود، DeepSeek را هدف قرار میدهد.
DeepSeek در اوایل سال جاری با رونمایی از یک مدل هوش مصنوعی قابل مقایسه با ChatGPT متعلق به OpenAI، اما با هزینهای به مراتب کمتر، توجهها را به خود جلب کرد. این پیشرفت، رویکرد توسعه پرهزینه مورد علاقه شرکتهای هوش مصنوعی آمریکایی را تضعیف کرد، که احتمالاً دلیل توسل OpenAI به لفاظیهای ملیگرایانه را توضیح میدهد.
ادعاها و حذفیات سوالبرانگیز
مقاله OpenAI ادعا میکند: “در حالی که آمریکا امروز در زمینه هوش مصنوعی پیشتاز است، DeepSeek نشان میدهد که پیشتازی ما گسترده نیست و در حال کاهش است. برنامه اقدام هوش مصنوعی باید تضمین کند که هوش مصنوعی تحت رهبری آمریکا بر هوش مصنوعی تحت رهبری حزب کمونیست چین غلبه میکند و هم رهبری آمریکا در زمینه هوش مصنوعی و هم آیندهای روشنتر را برای همه آمریکاییها تضمین میکند.”
با این حال، این “آینده روشن هوش مصنوعی” که تصور میشود، دور از دسترس به نظر میرسد. در حال حاضر، تأثیر هوش مصنوعی بر آمریکاییها عمدتاً شامل گسترش محتوای کمکیفیت آنلاین، اختلال در بازار کار، سرکوب آزادی بیان و آسیب کلی اقتصادی است.
ذکر این نکته ضروری است که DeepSeek یک شرکت خصوصی است که توسط سرمایهگذاران خطرپذیر حمایت میشود، درست مانند بسیاری از شرکتهای فناوری آمریکایی. اگرچه دولت چین اکنون از DeepSeek به عنوان یک موضوع امنیت ملی محافظت میکند، اما هیچ مدرکی دال بر اینکه این شرکت متعلق به حزب کمونیست چین است یا توسط آن کنترل میشود، وجود ندارد.
روابط دولتی و ریاکاری OpenAI
در مقابل، OpenAI از یک رابطه سودآور با دولت ایالات متحده برخوردار است. در ژانویه، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که OpenAI محور یک پروژه زیرساخت هوش مصنوعی 500 میلیارد دلاری خواهد بود که منجر به افزایش سرمایهگذاری در این شرکت شد.
پیشنهاد سیاستی OpenAI، چین را متهم میکند که از “ابزارهای هوش مصنوعی برای جمعآوری قدرت و کنترل شهروندان خود، یا تهدید یا اجبار سایر کشورها” استفاده میکند. با این حال، در مورد کنترل خود ایالات متحده بر زیرساختهای جهانی اینترنت و تلاشهای هماهنگ شرکتهای آمریکایی برای محدود کردن دسترسی شهروندان ایالات متحده به DeepSeek، سکوت معناداری اختیار کرده است.
این مقاله به طور آشکار موارد متعددی از اقدامات مشکوک فناوری ایالات متحده را حذف میکند. به عنوان مثال میتوان به استفاده آژانس امنیت ملی از فیسبوک برای نظارت بر شهروندان و اشتیاق سیلیکون ولی برای توسعه فناوری نظامی برای پنتاگون اشاره کرد – همان اقداماتی که OpenAI به DeepSeek نسبت میدهد.
فراخوانی برای سوء استفاده از دادهها
مقاله OpenAI با درخواستی از دولت برای کاهش قوانین مربوط به حریم خصوصی شخصی به پایان میرسد تا این شرکت بتواند به جمعآوری دادهها برای توسعه هوش مصنوعی ادامه دهد. این امر نگرانیهایی را در مورد همان “جمعآوری قدرت برای کنترل شهروندان” که OpenAI ادعا میکند با آن مخالف است، ایجاد میکند.
مسئله رقابتپذیری
شاید اگر بنیانگذار میلیاردر OpenAI احساس میکند که نمیتواند در یک بازار آزاد و باز رقابت کند، وقت آن رسیده باشد که جای خود را به کسانی بدهد که میتوانند. بالاخره، آیا این جوهره سرمایهداری نیست؟
کاوش عمیق در چشمانداز متغیر هوش مصنوعی
وضعیت OpenAI و DeepSeek نگاهی روشنگر به پویاییهای در حال تحول رقابت جهانی هوش مصنوعی ارائه میدهد. بیایید به جنبههای کلیدی این روایت در حال آشکار شدن بپردازیم:
1. فرسایش برتری تکنولوژیکی OpenAI:
- برتری اولیه: OpenAI در ابتدا از یک مزیت تکنولوژیکی قابل توجه برخوردار بود، که عمدتاً به دلیل کار پیشگامانه آن در مدلهای زبان بزرگ (LLM) مانند GPT-3 بود.
- ظهور رقبا: با این حال، این برتری با توسعه LLMهای رقابتی توسط شرکتهای دیگر، چه داخلی و چه بینالمللی، کاهش یافته است.
- ورود مخرب DeepSeek: ظهور DeepSeek با یک مدل مقرونبهصرفه و قابل مقایسه با ChatGPT یک لحظه محوری بود که پتانسیل استراتژیهای توسعه جایگزین را برجسته کرد.
2. پیامدهای استراتژیک موفقیت DeepSeek:
- به چالش کشیدن پارادایم هزینه: توانایی DeepSeek برای دستیابی به عملکردی قابل مقایسه با هزینه کمتر، این باور غالب را که توسعه هوش مصنوعی لزوماً به سرمایهگذاریهای مالی هنگفت نیاز دارد، به چالش کشید.
- تسریع رقابت جهانی هوش مصنوعی: موفقیت DeepSeek رقابت جهانی در هوش مصنوعی را تشدید کرده و سایر بازیگران را وادار به تسریع تلاشهای خود کرده است.
- پیامدهای ژئوپلیتیکی: ظهور یک رقیب قدرتمند هوش مصنوعی چینی پیامدهای ژئوپلیتیکی قابل توجهی دارد و نگرانیها در مورد برتری تکنولوژیکی و امنیت ملی را افزایش میدهد.
3. پاسخ OpenAI: ترکیبی از نوآوری و سیاست:
- تلاشهای توسعه مستمر: در حالی که OpenAI با رقابت فزایندهای روبرو است، همچنان به سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه ادامه میدهد و هدف آن پیشبرد مرزهای قابلیتهای هوش مصنوعی است.
- توسل به ناسیونالیسم: درخواست OpenAI برای ممنوعیت مدلهای هوش مصنوعی “همسو با حزب کمونیست چین” نشاندهنده تغییر به سمت یک استراتژی سیاسیتر است که از احساسات ملیگرایانه برای کسب مزیت استفاده میکند.
- خطرات سیاسیسازی: این رویکرد خطر سیاسیسازی بیشتر چشمانداز هوش مصنوعی را به همراه دارد و به طور بالقوه مانع همکاری و نوآوری بینالمللی میشود.
4. زمینه گستردهتر: هوش مصنوعی و منافع ملی:
- هوش مصنوعی به عنوان یک دارایی استراتژیک: دولتها در سراسر جهان به طور فزایندهای هوش مصنوعی را به عنوان یک دارایی استراتژیک حیاتی میبینند که برای رقابت اقتصادی و امنیت ملی ضروری است.
- رقابت فناوری ایالات متحده و چین: وضعیت OpenAI-DeepSeek بخشی از رقابت تکنولوژیکی گستردهتر بین ایالات متحده و چین است که بخشهای مختلفی را در بر میگیرد.
- بحث در مورد مقررات: پیشرفتهای سریع در هوش مصنوعی بحث جهانی در مورد نیاز به مقررات برای رسیدگی به نگرانیهای اخلاقی، خطرات ایمنی و تأثیرات بالقوه اجتماعی را دامن زده است.
5. آینده هوش مصنوعی: رقابت، همکاری و کنترل:
- رقابت شدید: چشمانداز جهانی هوش مصنوعی احتمالاً رقابتیتر خواهد شد و چندین بازیگر برای تسلط با یکدیگر رقابت خواهند کرد.
- پتانسیل همکاری: با وجود رقابت، ممکن است حوزههایی وجود داشته باشد که همکاری بینالمللی در آنها ضروری است، مانند ایجاد استانداردهای ایمنی و رسیدگی به نگرانیهای اخلاقی.
- مبارزه برای کنترل: دولتها احتمالاً به دنبال اعمال کنترل بیشتر بر توسعه و استقرار هوش مصنوعی خواهند بود و نیاز به نوآوری را با نگرانیهای امنیت ملی متعادل میکنند.
6. پیامدهای اخلاقی و اجتماعی:
- جابجایی شغلی: پتانسیل اتوماسیون هوش مصنوعی نگرانیهایی را در مورد جابجایی گسترده شغلی ایجاد میکند که نیازمند اقدامات پیشگیرانه برای کاهش تأثیر آن است.
- تعصب و انصاف: سیستمهای هوش مصنوعی میتوانند تعصبات موجود را تداوم بخشیده و تقویت کنند و منجر به نتایج ناعادلانه یا تبعیضآمیز شوند.
- حریم خصوصی و نظارت: استفاده از هوش مصنوعی برای نظارت، نگرانیهای جدی در مورد حریم خصوصی را ایجاد میکند که نیازمند بررسی دقیق مرزهای اخلاقی است.
- اطلاعات نادرست و دستکاری: از هوش مصنوعی میتوان برای تولید و انتشار اطلاعات نادرست استفاده کرد که تهدیدی برای فرآیندهای دموکراتیک و انسجام اجتماعی است.
7. نیاز به یک رویکرد متعادل:
- تقویت نوآوری: ایجاد محیطی که نوآوری را تقویت کند و به شرکتها اجازه دهد در یک زمین بازی برابر رقابت کنند، بسیار مهم است.
- رسیدگی به نگرانیهای امنیت ملی: نگرانیهای مشروع امنیت ملی باید مورد توجه قرار گیرد، اما بدون توسل به اقدامات حمایتگرایانه که پیشرفت را خفه میکند.
- ترویج توسعه اخلاقی: ملاحظات اخلاقی باید در خط مقدم توسعه هوش مصنوعی باشد و اطمینان حاصل شود که سیستمهای هوش مصنوعی با ارزشهای انسانی همسو هستند.
- همکاری بینالمللی: همکاری بینالمللی برای رسیدگی به چالشهای جهانی ناشی از هوش مصنوعی، تقویت درک مشترک و ترویج توسعه مسئولانه ضروری است.
حماسه OpenAI-DeepSeek چیزی بیش از یک رقابت شرکتی است. این یک تصویر کوچک از تغییرات ژئوپلیتیکی و تکنولوژیکی بزرگتری است که قرن بیست و یکم را شکل میدهد. این امر تعامل پیچیده نوآوری، رقابت، منافع ملی و ملاحظات اخلاقی را که آینده هوش مصنوعی را تعریف میکند، برجسته میکند. یک رویکرد متعادل که نوآوری را تقویت میکند، به نگرانیهای مشروع رسیدگی میکند و توسعه اخلاقی را ترویج میکند، برای مهار پتانسیل تحولآفرین هوش مصنوعی و در عین حال کاهش خطرات آن ضروری است.