نگرانی‌های امنیتی، اقدامی سریع را در پی داشت
انگیزه اصلی پشت این ممنوعیت از سوی فرماندار استیت، ناشی از بررسی جامعی است که توسط دفتر مدیریت و خدمات سازمانی (OMES) در اوایل ماه مارس انجام شد. این بررسی، که توسط خود فرماندار سفارش داده شده بود، وظیفه ارزیابی خطرات احتمالی ناشی از استقرار DeepSeek در دستگاه‌های متعلق به ایالت را بر عهده داشت. یافته‌های ارزیابی OMES به چندین حوزه مهم نگرانی اشاره داشت که در نهایت منجر به تصمیم فرماندار برای ممنوعیت این نرم‌افزار شد.
یکی از نگرانی‌های اصلی که در گزارش OMES برجسته شد، شیوه‌های گسترده جمع‌آوری داده‌ها توسط DeepSeek بود. بر اساس این گزارش، این نرم‌افزار مقدار قابل توجهی از داده‌های کاربر را جمع‌آوری می‌کند که سوالاتی را در مورد حریم خصوصی و امنیت اطلاعات حساس ایالتی ایجاد می‌کند. ماهیت و وسعت این جمع‌آوری داده‌ها، همراه با منشاء این نرم‌افزار در چین، به نگرانی‌ها در مورد دسترسی احتمالی دولت چین به این داده‌ها دامن زد.
فقدان انطباق و معماری امنیتی
فراتر از جمع‌آوری داده‌ها، بررسی OMES همچنین فقدان ویژگی‌های انطباق قوی در DeepSeek را شناسایی کرد. این نقص، خطر عدم انطباق با مقررات مختلف ایالتی و فدرال حاکم بر امنیت و حریم خصوصی داده‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. فقدان این ویژگی‌ها، اطمینان از پایبندی این نرم‌افزار به استانداردهای سختگیرانه مورد نیاز برای مدیریت اطلاعات دولتی را دشوار می‌کند.
علاوه بر این، این گزارش از معماری امنیتی DeepSeek انتقاد کرد و آن را فاقد رویکرد لایه‌ای توصیف کرد. معماری امنیتی لایه‌ای برای محافظت از سیستم‌ها و داده‌های حساس ضروری تلقی می‌شود، زیرا شامل چندین سطح از کنترل‌های امنیتی برای کاهش خطر نفوذ است. فقدان چنین معماری در DeepSeek نگرانی‌هایی را در مورد آسیب‌پذیری آن در برابر حملات سایبری احتمالی و نفوذ به داده‌ها ایجاد کرد.
DeepSeek: رقیبی جدید برای ChatGPT
DeepSeek به عنوان یک شرکت‌کننده نسبتاً جدید در زمینه به سرعت در حال تحول هوش مصنوعی ظاهر شده است. این نرم‌افزار به عنوان یک رقیب بالقوه برای ChatGPT، ربات چت هوش مصنوعی محبوب که توسط OpenAI توسعه یافته است، معرفی شده است. با این حال، برخلاف ChatGPT، که تحت بررسی و آزمایش‌های گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف قرار گرفته است، تازگی نسبی DeepSeek و منشاء آن در چین، به درجه‌ای از نگرانی در میان برخی از مقامات دولتی و کارشناسان امنیت سایبری کمک کرده است.
پیامدهای بالقوه و زمینه گسترده‌تر
ممنوعیت DeepSeek توسط فرماندار استیت یک حادثه isolated نیست. این نشان دهنده روند گسترده‌تری از افزایش نظارت بر شرکت‌های فناوری چینی و محصولات آنها توسط دولت‌ها در ایالات متحده و سایر کشورهای غربی است. نگرانی‌ها در مورد امنیت ملی، حریم خصوصی داده‌ها و جاسوسی احتمالی منجر به مجموعه‌ای از محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها در مورد فناوری‌های مختلف چینی در سال‌های اخیر شده است.
این ممنوعیت DeepSeek می‌تواند به طور بالقوه چندین پیامد داشته باشد:
- افزایش نظارت بر سایر نرم‌افزارهای هوش مصنوعی: این تصمیم ممکن است سایر ایالت‌ها و نهادهای دولتی را وادار کند تا بررسی‌های مشابهی از نرم‌افزار هوش مصنوعی مورد استفاده در حوزه‌های قضایی خود انجام دهند، که به طور بالقوه منجر به محدودیت‌ها یا ممنوعیت‌های بیشتر می‌شود.
- افزایش آگاهی از خطرات امنیت سایبری: این ممنوعیت به عنوان یادآوری از خطرات بالقوه امنیت سایبری مرتبط با استفاده از نرم‌افزار از منابع بالقوه غیرقابل اعتماد، به ویژه در محیط‌های حساس دولتی، عمل می‌کند.
- تأثیر بر چشم‌انداز بازار DeepSeek: این ممنوعیت می‌تواند بر توانایی DeepSeek برای جلب توجه در بازار ایالات متحده، به ویژه در دولت و صنایع تحت نظارت، تأثیر منفی بگذارد.
- تنش بیشتر در روابط فناوری ایالات متحده و چین: این تصمیم احتمالاً به تنش‌های موجود بین ایالات متحده و چین در بخش فناوری می‌افزاید و به طور بالقوه منجر به اقدامات تلافی‌جویانه می‌شود.
بررسی عمیق‌تر نگرانی‌های امنیتی
نگرانی‌های مطرح شده توسط فرماندار استیت و گزارش OMES صرفاً گمانه‌زنی نیستند. آنها ریشه در تعامل پیچیده‌ای از عوامل فن‌آوری، سیاسی و نظارتی دارند. برای درک کامل اهمیت این وضعیت، ضروری است که به طور عمیق‌تری به نگرانی‌های امنیتی خاص مرتبط با DeepSeek بپردازیم.
جمع‌آوری داده‌ها و حریم خصوصی
میزان جمع‌آوری داده‌ها توسط نرم‌افزار هوش مصنوعی یک عامل حیاتی در ارزیابی پیامدهای امنیتی آن است. DeepSeek، مانند بسیاری از پلتفرم‌های هوش مصنوعی دیگر، برای آموزش الگوریتم‌های خود و بهبود عملکرد خود به مقادیر زیادی داده متکی است. با این حال، ماهیت و دامنه داده‌های جمع‌آوری‌شده، و همچنین نحوه ذخیره‌سازی و استفاده از آنها، ملاحظات بسیار مهمی هستند.
در مورد DeepSeek، گزارش OMES نگرانی‌هایی را در مورد وسعت داده‌های جمع‌آوری‌شده برجسته کرد و نشان داد که ممکن است فراتر از آن چیزی باشد که برای عملکرد اصلی نرم‌افزار کاملاً ضروری است. این امر سوالاتی را در مورد پتانسیل استفاده از این داده‌ها برای اهدافی فراتر از آنچه صراحتاً توسط توسعه‌دهندگان بیان شده است، ایجاد می‌کند.
علاوه بر این، این واقعیت که DeepSeek یک نرم‌افزار توسعه‌یافته چینی است، لایه دیگری از پیچیدگی را اضافه می‌کند. قوانین امنیت ملی چین به دولت اختیارات گسترده‌ای برای دسترسی به داده‌های نگهداری شده توسط شرکت‌هایی که در حوزه قضایی آن فعالیت می‌کنند، می‌دهد. این امر نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند که داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط DeepSeek، حتی اگر در خارج از چین ذخیره شوند، می‌توانند به طور بالقوه توسط دولت چین در دسترس باشند و خطری برای حریم خصوصی و امنیت داده‌های ایالت اوکلاهما ایجاد کنند.
چالش‌های انطباق
انطباق با مقررات مربوطه برای هر نرم‌افزاری که در یک زمینه دولتی استفاده می‌شود، بسیار مهم است. مقررات امنیت و حریم خصوصی داده‌ها، مانند قانون قابلیت حمل و پاسخگویی بیمه سلامت (HIPAA) و مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (GDPR)، الزامات سختگیرانه‌ای را در مورد نحوه مدیریت و محافظت از داده‌های حساس اعمال می‌کنند.
گزارش OMES نشان داد که DeepSeek فاقد ویژگی‌های انطباق لازم برای اطمینان از پایبندی به این مقررات است. این نقص، خطر عدم انطباق را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد و به طور بالقوه دولت ایالتی را در معرض مجازات‌های قانونی و مالی قرار می‌دهد. فقدان این ویژگی‌ها همچنین حسابرسی و نظارت بر شیوه‌های مدیریت داده‌های نرم‌افزار را دشوار می‌کند و خطر نفوذ یا سوء استفاده از داده‌ها را بیشتر می‌کند.
کاستی‌های معماری امنیتی
یک معماری امنیتی قوی، پایه و اساس هر سیستم نرم‌افزاری امن است. به طور خاص، یک رویکرد امنیتی لایه‌ای، بهترین روش برای محافظت از داده‌های حساس در نظر گرفته می‌شود. این رویکرد شامل چندین سطح از کنترل‌های امنیتی، مانند فایروال‌ها، سیستم‌های تشخیص نفوذ و رمزگذاری، برای کاهش خطر دسترسی غیرمجاز یا نفوذ به داده‌ها است.
انتقاد گزارش OMES از معماری امنیتی DeepSeek به عنوان فقدان رویکرد لایه‌ای، نگرانی‌های جدی را ایجاد می‌کند. بدون چندین لایه دفاعی، این نرم‌افزار در برابر حملات سایبری احتمالی آسیب‌پذیرتر است. یک نقطه ضعف واحد می‌تواند به طور بالقوه کل سیستم را به خطر بیندازد و منجر به افشای داده‌های حساس ایالتی شود.
عامل چین
این واقعیت که DeepSeek یک نرم‌افزار توسعه‌یافته چینی است، عامل مهمی در نگرانی‌های امنیتی پیرامون آن است. روابط ژئوپلیتیکی بین ایالات متحده و چین با تنش‌ها و بی‌اعتمادی فزاینده‌ای، به‌ویژه در بخش فناوری، مشخص می‌شود.
دولت ایالات متحده بارها نگرانی‌هایی را در مورد پتانسیل استفاده شرکت‌های فناوری چینی توسط دولت چین برای جاسوسی یا سایر فعالیت‌های مخرب ابراز کرده است. این نگرانی‌ها کاملاً بی‌اساس نیستند، زیرا قوانین امنیت ملی چین شرکت‌ها را ملزم به همکاری با آژانس‌های اطلاعاتی می‌کند و به دولت دسترسی گسترده‌ای به داده‌ها می‌دهد.
این زمینه بی‌اعتمادی منجر به افزایش نظارت بر محصولات و خدمات فناوری چینی، به‌ویژه آن‌هایی که در بخش‌های حساسی مانند دولت و زیرساخت‌های حیاتی استفاده می‌شوند، شده است. ممنوعیت DeepSeek توسط فرماندار استیت، بازتابی از این روند گسترده‌تر احتیاط و نگرانی است.
این ممنوعیت به عنوان یک اقدام پیشگیرانه عمل می‌کند و امنیت داده‌ها و سیستم‌های ایالتی را بر مزایای بالقوه استفاده از یک نرم‌افزار هوش مصنوعی خاص اولویت می‌دهد. این امر بر اهمیت ارزیابی دقیق پیامدهای امنیتی هر فناوری، به‌ویژه آن‌هایی که از کشورهایی با سابقه جاسوسی سایبری یا روابط خصمانه سرچشمه می‌گیرند، تأکید می‌کند.
این تصمیم یک ارزیابی ریسک حساب‌شده است که مزایای بالقوه استفاده از DeepSeek را در برابر خطرات احتمالی برای امنیت ایالتی و حریم خصوصی داده‌ها می‌سنجد. در این مورد، خطرات درک‌شده بیشتر از مزایای بالقوه بود که منجر به اقدام قاطع فرماندار استیت شد.
این اقدام پیامی روشن ارسال می‌کند که امنیت سایبری اولویت اصلی دولت ایالت اوکلاهما است.