ظهور ERNIE Bot: چالش برتری هوش مصنوعی چین

عرصه فناوری به میدان نبردی تبدیل شده است، به ویژه بین ایالات متحده و چین. با وجود تحریم های شدید غرب که هدف آن خفه کردن پیشرفت های فناوری چین است، شرکت های چینی نه تنها زنده مانده اند، بلکه در حال شکوفایی هستند. یک نمونه بارز از این انعطاف پذیری، ERNIE Bot بایدو است، یک مدل هوش مصنوعی که نماد مقاومت چین در برابر تلاش های ایالات متحده برای کاهش صعود فناوری این کشور است.

تحریم های غرب، به ویژه تحریم های دولت بایدن، با محدود کردن دسترسی به نیمه هادی های پیشرفته، قصد داشت بخش هوش مصنوعی چین را متوقف کند. با این حال، این محدودیت ها به طور ناخواسته باعث رشد اکوسیستم هوش مصنوعی داخلی چین شد و زیرساختی را ایجاد کرد که به طور فزاینده ای مستقل از نفوذ غرب است.

توسعه بومی تراشه

در ابتدا، هواوی با معرفی تراشه های Ascend خود، تحلیلگران جهانی را شگفت زده کرد. این تراشه ها در کاربردهای هوش مصنوعی به عملکرد سخت افزاری NVIDIA نزدیک می شوند. آزمایش های مستقل در شنژن نشان داد که تراشه های Ascend 910B در آموزش مدل های زبانی گسترده، حدود 80 درصد از عملکرد NVIDIA H100 را به دست می آورند - موفقیتی که با توجه به محدودیت های فناوری، تنها چند سال قبل غیرقابل دستیابی تلقی می شد.

بایدو بیش از 15 میلیارد یوان (تقریباً 2.1 میلیارد دلار) برای توسعه شتاب دهنده های Kunlun خود سرمایه گذاری کرده است. Kunlun II، یک تراشه نسل دوم، دارای 512 هسته و 77 میلیارد ترانزیستور است و 256 TOPS (ترا عملیات در ثانیه) ارائه می دهد در حالی که مصرف انرژی آن به طور قابل توجهی کمتر از نسل قبلی خود است. Kunlun II که به طور خاص برای عملیات ریاضی مبتنی بر بردار مورد نیاز مدل های زبانی گسترده طراحی شده است، به بایدو اجازه می دهد تا مدل های زبانی خود را به طور مستقل آموزش دهد و وابستگی به تامین کنندگان آمریکایی را کاهش دهد.

بخش نیمه هادی Alibaba، Pingtouge، تیم مهندسی خود را تنها در دو سال از 200 به بیش از 2000 نفر افزایش داده است. این شرکت اخیراً آزمایش موفقیت آمیز تراشه 5 نانومتری پیشگام خود را جشن گرفت که نشان دهنده گامی مهم در بستن شکاف فناوری است.

راهکارهایی برای دور زدن تحریم ها

نهادهای چینی از راهکارهای گوناگونی برای دور زدن تحریم ها استفاده می کنند، از جمله شبکه های پیچیده ای از شرکت های پوششی که در امارات متحده عربی، سنگاپور و مالزی فعالیت می کنند. این نهادها تراشه های پیشرفته NVIDIA A100 و H100 را تهیه کرده و آنها را به مراکز تحقیقاتی چینی ارسال می کنند. در سال 2023، وزارت بازرگانی ایالات متحده تخمین زد که بیش از 10000 تراشه هوش مصنوعی پیشرفته از طریق این کانال های مخفیانه به چین راه یافته اند.

شرکت های پوششی

بیش از 300 شرکت که به عنوان واسطه برای خرید تراشه های آمریکایی عمل می کنند، شناسایی شده اند. این شرکت ها اغلب نام و ساختار مالکیت خود را تغییر می دهند تا از شناسایی جلوگیری کنند. یک شرکت مستقر در دبی که به عنوان واردکننده تجهیزات پزشکی ثبت شده است، تراشه های NVIDIA به ارزش بیش از 200 میلیون دلار خریداری کرد و آنها را در میان استارت آپ های هوش مصنوعی چینی توزیع کرد. جالب اینجاست که Mountain Summit Technologies اندکی پس از اعمال تحریم های ایالات متحده تأسیس شد.

اصلاح تراشه

تاکتیک دیگر شامل اصلاح تراشه ها برای دور زدن رسمی تحریم ها است. NVIDIA نسخه های ویژه ای از تراشه های خود، A800 و H800 را برای مطابقت با مقررات ایالات متحده توسعه داد، هرچند با عملکرد کاهش یافته. با این حال، مهندسان چینی روش هایی را برای بازیابی جزئی قدرت محاسباتی آنها ابداع کرده اند و این را به یک بازی کلاسیک موش و گربه تبدیل کرده اند. همانطور که سازندگان عملکرد تراشه را کاهش می دهند، مهندسان نرم افزار را برای مقابله با این محدودیت ها بهینه می کنند.

بازار فروش مجدد

بازار فروش مجدد به عنوان یک منبع غیرمنتظره از قطعات پیشرفته ظاهر شده است. شرکت های چینی به طور فعال سرورها و ایستگاه های کاری مستعمل را با پردازنده ها و کارت های گرافیک با کارایی بالا خریداری می کنند، به ویژه کارت های گرافیک NVIDIA قدیمی تر مانند سری V100، که قدرت محاسباتی قابل توجهی را بدون قرار گرفتن تحت تحریم ارائه می دهند. در سال 2023، شرکت های بزرگ آمریکایی ناآگاهانه مراکز داده از رده خارج شده را به واسطه ها فروختند، که سپس کارت های گرافیک را به شرکت های چینی فروختند.

معماری های محاسباتی نوآورانه

جاه طلبانه ترین پاسخ چین به تحریم ها، توسعه معماری های محاسباتی جدید است که برای هوش مصنوعی بهینه شده اند اما بر اساس اصول متفاوتی نسبت به راه حل های غالب غربی هستند. یک آزمایشگاه هوش مصنوعی مستقر در شانگهای، با همکاری دانشگاه فودان، در حال توسعه یک پردازنده نورومورفیک است که ساختار مغز انسان را تقلید می کند. این پلتفرم محاسباتی نورومورفیک (NCP) از شبکه ای از نورون ها و سیناپس های مصنوعی استفاده می کند و در مقایسه با پردازنده های گرافیکی سنتی، راندمان انرژی بالاتری را ارائه می دهد.

ERNIE Bot: نماد موفقیت هوش مصنوعی چین

ERNIE (بازنمایی بهبود یافته از طریق ادغام دانش) Bot توسط بایدو، نمونه ای از اثربخشی استراتژی هوش مصنوعی چین است. آخرین نسخه آن، ERNIE 4.0، توجهات را در غرب به خود جلب کرده است. آزمایش های مستقل توسط دانشگاه Tsinghua در چین نشان داد که ERNIE 4.0 در کارهایی که نیاز به دانش زمینه فرهنگی چینی دارند، از GPT-4 پیشی می گیرد، در حالی که در سایر زمینه ها نتایج قابل مقایسه ای را به دست می آورد.

ERNIE 4.0 که بر اساس معماری Transformer ساخته شده است، نوآوری های قابل توجهی را در خود جای داده است. یکی از این نوآوری ها "Transformer دانش با عمق بهبود یافته" است که دانش دایره المعارفی از منابع چینی مانند Baidu Baike را در فرآیند آموزش مدل ادغام می کند. یکی دیگر از ویژگی های قابل توجه، توانایی ERNIE 4.0 برای "یادگیری مداوم" است که به آن اجازه می دهد تا با داده های جدید آموزش ببیند بدون اینکه دانش قبلی خود را از دست بدهد، پیشرفتی قابل توجه نسبت به مدل های غربی.

ERNIE Bot به دلیل توسعه متناسب با کاربران چینی، با در نظر گرفتن تفاوت های ظریف زبانی و فرهنگی محلی، از مزیت اساسی در بازار چین برخوردار است. این امر به ویژه در آزمایش های مربوط به اصطلاحات و اشارات فرهنگی چینی مشهود است، جایی که ERNIE 4.0 به دقت 95٪ دست می یابد در حالی که GPT-4 به 45٪ می رسد.

سانسور به عنوان یک کاتالیزور

به طور طعنه آمیزی، الزامات سانسور چین ممکن است به توسعه ERNIE Bot کمک کرده باشد. در حالی که مدل های غربی مانند GPT-4 با ضمانت های سختگیرانه و فیلترهایی آموزش داده می شوند که قابلیت های آنها را محدود می کنند، ERNIE، اگرچه مشمول سانسور است، اما تحت استانداردهای متفاوتی آموزش داده می شود و اجازه انعطاف پذیری بیشتری را در زمینه های خاص می دهد. مدل های چینی تعریف متفاوتی از محتوای مجاز و ممنوعه دارند و یک عدم تقارن جالب ایجاد می کنند که در آن ERNIE Bot می تواند در مورد موضوعاتی بحث کند که برای GPT-4 ممنوع است در حالی که از مسائل حساس سیاسی در داخل چین اجتناب می کند.

اکوسیستم جامع بایدو

بایدو یک اکوسیستم جامع در اطراف ERNIE ایجاد کرده است و تکرار آن را برای رقبای غربی دشوار می کند. ERNIE Bot از مزایای کلیدی برخوردار است، از جمله:

• دسترسی به مجموعه داده های وسیع زبان چینی: موتور جستجوی بایدو مجموعه ای منحصر به فرد از متون، پرس و جوها و تعاملات چینی را ارائه می دهد که بیش از 20 سال قدمت دارد.
• ادغام عمیق با اکوسیستم برنامه های بایدو: ERNIE Bot با بیش از 50 برنامه بایدو ادغام شده است و یک حلقه بسته از داده ها و تعاملات ایجاد می کند.
• درک بهتر از زمینه فرهنگی چینی: این مدل بر روی ادبیات، تاریخ و رسانه های محلی چینی آموزش داده شده است.
• حمایت دولت و سیاست های حمایتی: قوانین چین راه حل های داخلی را در بخش های استراتژیک ترجیح می دهد.
• بهینهسازی شده برای سخت افزار چینی: ERNIE Bot برای پردازنده های چینی مانند Kunlun بهینه شده است.

استراتژی بایدو فراتر از بازار داخلی از طریق مشارکت در آسیای جنوب شرقی و آفریقا گسترش می یابد. ERNIE Bot در نسخه های زبان محلی در مالزی، تایلند و نیجریه در دسترس است. بایدو به عنوان بخشی از ابتکار "جاده ابریشم دیجیتال"، شرایط دسترسی ویژه ای را به فناوری های هوش مصنوعی خود برای دولت ها و شرکت ها در کشورهای در حال توسعه ارائه می دهد. در کنیا و اتیوپی، بایدو با اپراتورهای مخابراتی محلی همکاری می کند تا دسترسی به ERNIE Bot را از طریق رابط های SMS فراهم کند.

وانگ هایفن، مدیر ارشد فناوری بایدو، توضیح می دهد که راه حل های آنها ویژگی های بازارهای نوظهور را در نظر می گیرد و مدل هایی را ارائه می دهد که به پهنای باند کمتری نیاز دارند و می توانند روی سخت افزار پایین رده اجرا شوند. در اندونزی، ERNIE Bot به دلیل ادغام با برنامه های محلی، در عرض سه ماه بیش از 8 میلیون کاربر فعال به دست آورد.

سرمایه گذاری در هوش مصنوعی

به گفته IDC، سرمایه گذاری های چین در هوش مصنوعی در سال گذشته 58 درصد افزایش یافته و به بیش از 120 میلیارد دلار رسیده است، در حالی که ایالات متحده شاهد رشد 35 درصدی بوده است. در ژوئن 2023، وزارت علوم و فناوری چین یک صندوق ویژه به ارزش 800 میلیارد یوان (تقریباً 111 میلیارد دلار) اختصاص داده شده به فناوری های هوش مصنوعی داخلی را اعلام کرد. دولت های منطقه ای و شهرداری نیز در حال ایجاد برنامه های حمایتی خود هستند، مانند تعهد شانگهای برای سرمایه گذاری 100 میلیارد یوان (14 میلیارد دلار) در اکوسیستم هوش مصنوعی محلی خود تا سال 2025.

سرمایه گذاری های خصوصی نیز قابل توجه است، به طوری که استارت آپ های هوش مصنوعی چینی در سال 2023 45 میلیارد دلار بودجه جمع آوری کرده اند که نشان دهنده افزایش 75 درصدی است. سرمایه گذاران به ویژه به محاسبات کوانتومی، تراشه های هوش مصنوعی و مدل های چندوجهی علاقه مند هستند. Sequoia China، که اکنون HongShan نامیده می شود، متعهد شده است که 8 میلیارد دلار منحصراً در استارت آپ های هوش مصنوعی چینی سرمایه گذاری کند.

تاثیر تحریم ها

کارشناسان خاطرنشان می کنند که تحریم ها به طور متناقضی توسعه اکوسیستم هوش مصنوعی را در چین تسریع کرده اند و شرکت ها را مجبور به خودکفایی و سرمایه گذاری شدیدتر در تحقیقات کرده اند. در حالی که یک شکاف فناوری همچنان وجود دارد، به سرعت در حال باریک شدن است. قبل از تحریم ها، شرکت های چینی به فناوری های غربی متکی بودند، اما محدودیت های آمریکا یک تهدید وجودی ایجاد کرد که منابع و استعدادها را بسیج کرد.

دولت چین برنامه "نوآوری های محلی" را راه اندازی کرد و مشوق های مالیاتی و وام های ترجیحی را به شرکت هایی که در فناوری های هوش مصنوعی داخلی سرمایه گذاری می کنند، ارائه داد و بیش از 5000 شرکت را جذب کرد که متعهد به بومی سازی زنجیره تامین خود بودند.

علاوه بر این، گرایشی از بازگشت متخصصان هوش مصنوعی چینی از خارج از کشور وجود دارد. در سال 2023، بیش از 3000 محقق و مهندس چینی متخصص در هوش مصنوعی به چین بازگشتند که بیش از دو برابر رقم سال 2020 است.

تحریم ها همچنین بر شرکت های آمریکایی تأثیر گذاشته است. NVIDIA دسترسی به بازار چین را از دست داد که سالانه بیش از 10 میلیارد دلار ارزش دارد و تلاش های لابی گری را برای کاهش محدودیت ها افزایش داده است. اینتل و AMD نیز از زیان های درآمدی قابل توجهی خبر دادند، به طوری که شرکت های نیمه هادی آمریکایی به طور جمعی به دلیل تحریم ها بیش از 25 میلیارد دلار ضرر کردند که منجر به کاهش بودجه تحقیق و توسعه شد.

آینده هوش مصنوعی

در حالی که جهان بر OpenAI، Anthropic و Google تمرکز دارد، چالش واقعی برای سلطه آمریکا در هوش مصنوعی ممکن است از چین سرچشمه بگیرد. ERNIE Bot و سایر مدل های چینی می توانند به جایگزین های جهانی برای راه حل های غربی تبدیل شوند.

McKinsey پیش بینی می کند که تا سال 2028، مدل های هوش مصنوعی چینی در اکثر برنامه ها در سطح جهانی رقابتی خواهند بود و در زمینه هایی مانند تشخیص تصویر و پردازش زبان های آسیایی غالب خواهند بود. دکتر سارا میلر از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی نسبت به تقسیم احتمالی به دو حوزه نفوذ هشدار می‌دهد: یک حوزه غربی تحت سلطه GPT و Claude و یک حوزه شرقی تحت سلطه ERNIE Bot. این سناریو می تواند بر فناوری، ژئوپلیتیک، تجارت و استانداردهای اخلاقی جهانی تأثیر بگذارد.

رابین لی، مدیرعامل بایدو، معتقد است که محدودیت های خارجی ممکن است توسعه را کند کنند اما نمی توانند نوآوری را متوقف کنند. او ERNIE Bot را به عنوان اثباتی می بیند که اکوسیستم هوش مصنوعی چین در برابر تحریم ها مقاوم است و می تواند آنها را به یک کاتالیزور برای توسعه خود تبدیل کند.

علیرغم بی ثباتی سیاسی، جنگ سرد فناوری بین ایالات متحده و چین در حال ورود به یک مرحله تعیین کننده است.