اثر دیپ‌سیک: کدام استارتاپ‌های چینی پیشرو هستند؟

مقدمه‌ای بر موج جدید هوش مصنوعی با رهبری استارتاپ‌های چینی

معرفی مدل انقلابی R1 توسط دیپ‌سیک (DeepSeek) در ژانویه 2025، موجی از شوک را در بازار جهانی هوش مصنوعی (AI) ایجاد کرد. این استارتاپ چینی، با استفاده از تراشه‌های Nvidia قدیمی، توانست عملکردی هم‌تراز با مدل‌های پیشرو غربی را با حداقل هزینه ارائه دهد.

ظهور دیپ‌سیک، نویدبخش آغاز دورانی جدید در هوش مصنوعی بود، که در آن شرکت‌های چینی در خط مقدم قرار دارند. سؤال این است که رهبر فناوری بعدی چه کسی خواهد بود؟

مون‌شات ای‌آی: بازی در لبه‌ی امکان

مون‌شات ای‌آی (Moonshot AI)، که در سال 2023 در میان رونق فناوری تأسیس شد، به سرعت به یکی از شرکت‌های مورد علاقه در بین سرمایه‌گذاران، از جمله غول‌هایی مانند علی‌بابا (Alibaba) و تنسنت (Tencent) تبدیل شد. مون‌شات ای‌آی با مجموع سرمایه‌گذاری 3.3 میلیارد دلاری، اکنون به عنوان یک رقیب پیشرو در ایجاد هوش مصنوعی عمومی واقعی (AGI) دیده می‌شود. مدل پرچمدار آن‌ها، Kimi، قادر است دو میلیون کاراکتر چینی را در هر درخواست پردازش کند – موفقیتی که رقبای غربی فقط می‌توانند آرزوی آن را داشته باشند. علی‌رغم اختلافات داخلی در بین سرمایه‌گذاران، این شرکت به پیشروی خود ادامه می‌دهد و مدل Kimi را به نسخه 1.5 ارتقا می‌دهد و خود را به عنوان یک بازیگر مهم در بازار جهانی هوش مصنوعی معرفی می‌کند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که مون‌شات ای‌آی در صورت حفظ سرعت توسعه خود، می‌تواند در چند سال آینده به یک رهبر صنعت تبدیل شود.

صعود سریع مون‌شات ای‌آی، ناشی از تمرکز آن بر AGI است، هدفی بلندمدت که نیاز به سرمایه‌گذاری و نوآوری قابل توجهی دارد. توانایی این شرکت در جذب بودجه از بازیگران بزرگی مانند علی‌بابا و تنسنت، بر اعتماد به چشم‌انداز و قابلیت‌های فن‌آوری آن تأکید دارد. قدرت پردازش چشمگیر مدل Kimi، گواهی بر مهارت‌های مهندسی مون‌شات ای‌آی و تعهد آن به پیشبرد مرزهای فناوری هوش مصنوعی است.

اختلافات داخلی این شرکت در بین سرمایه‌گذاران، در حالی که یک چالش بالقوه است، همچنین بر ریسک‌های بالایی که در مسابقه هوش مصنوعی دخیل هستند، تأکید دارد. توانایی مون‌شات ای‌آی در غلبه بر این چالش‌ها و حفظ تمرکز خود بر نوآوری، برای موفقیت بلندمدت آن بسیار مهم خواهد بود. توسعه AGI یک تلاش پیچیده و نامشخص است، اما پیشرفت اولیه و پشتیبانی قوی مون‌شات ای‌آی، آن را به عنوان یک رقیب پیشرو در این زمینه قرار می‌دهد.

مانوس: خودمختاری به عنوان هنجار جدید

مانوس (Manus)، محصول استارتاپ مونیکا (Monica)، فقط یک دستیار هوش مصنوعی دیگر نیست، بلکه یک عامل مستقل است که قادر به حل خودکار وظایفی است که قبلاً نیاز به مداخله انسانی داشتند. ایجاد وب‌سایت‌ها، انجام تجزیه و تحلیل عمیق سهام، خودکارسازی امور شخصی – مانوس با موفقیت از پس این وظایف برمی‌آید. نتایج آن در بنچمارک GAIA (86.5٪) به طور قابل توجهی از رقبای غربی بهتر است. با این حال، مانوس در حال حاضر به دلیل پایداری و در دسترس بودن انبوه خود محدود شده است، که ممکن است مانع از توسعه آن شود. اگر این مشکلات فنی برطرف شوند، مانوس این شانس را دارد که به استاندارد جدیدی برای دستیاران هوش مصنوعی مستقل تبدیل شود. در صورت حل موفقیت‌آمیز مشکلات پایداری، مانوس می‌تواند به استاندارد طلایی جدیدی برای راهکارهای خودمختار تبدیل شود و یک مدل کاملاً جدید از تعامل انسان و فناوری را به بازار ارائه دهد.

توانایی مانوس در عمل به صورت خودمختار، آن را از دستیاران هوش مصنوعی سنتی که نیاز به راهنمایی و نظارت انسانی دارند، متمایز می‌کند. این خودمختاری به مانوس اجازه می‌دهد تا وظایف را کارآمدتر و مؤثرتر انجام دهد و کاربران انسانی را آزاد کند تا روی اولویت‌های دیگر تمرکز کنند. نتایج بنچمارک GAIA عملکرد برتر مانوس را در مقایسه با رقبای غربی نشان می‌دهد و قابلیت‌های پیشرفته آن را در زمینه‌هایی مانند استدلال، حل مسئله و تصمیم‌گیری برجسته می‌کند.

محدودیت‌ها در پایداری و در دسترس بودن انبوه، چالشی برای پذیرش گسترده مانوس ایجاد می‌کند. رفع این مشکلات فنی برای باز کردن پتانسیل کامل مانوس و دسترسی آن به پایگاه کاربری گسترده‌تر بسیار مهم خواهد بود. پتانسیل مانوس برای متحول کردن نحوه تعامل انسان با فناوری بسیار زیاد است و موفقیت آن می‌تواند راه را برای عصر جدیدی از راهکارهای هوش مصنوعی خودمختار هموار کند.

علی‌بابا Qwen: چندوجهی برای همه

علی‌بابا (Alibaba) شرط‌بندی جسورانه‌ای روی مدل Qwen2.5-Omni-7B انجام داده است که قادر است با متون، تصاویر، صدا و مواد ویدیویی در زمان واقعی کار کند. این مدل که برای استفاده روزمره در دستگاه‌های معمولی مانند تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها توسعه یافته است، می‌تواند به طور قابل توجهی بازار را گسترش دهد و میلیاردها کاربر را درگیر کند. علی‌بابا در مواجهه با تحریم‌ها و محدودیت‌های شدید در تأمین تراشه‌ها، نه تنها توانسته است خود را تطبیق دهد، بلکه با موفقیت فناوری خود را به عنوان یک راهکار مقرون به صرفه و کاربردی قرار داده است و انعطاف‌پذیری و ابتکار عمل توسعه‌دهندگان چینی را در شرایط دشوار نشان می‌دهد. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که به لطف این دسترسی، مدل Qwen می‌تواند در چند سال آینده سهم قابل توجهی از بازار جهانی را به دست آورد.

تمرکز علی‌بابا بر چندوجهی، منعکس‌کننده اهمیت روزافزون سیستم‌های هوش مصنوعی است که می‌توانند انواع مختلف داده را پردازش و درک کنند. توانایی مدل Qwen2.5-Omni-7B در مدیریت متن، تصاویر، صدا و ویدیو در زمان واقعی، آن را به ابزاری همه‌کاره برای طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها، از تولید محتوا گرفته تا خدمات مشتری تبدیل می‌کند. دسترسی این مدل در تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها تضمین می‌کند که می‌تواند به مخاطبان گسترده‌ای برسد، از جمله کاربرانی در کشورهای در حال توسعه که ممکن است به منابع محاسباتی گران‌قیمت‌تر دسترسی نداشته باشند.

توانایی علی‌بابا در غلبه بر تحریم‌ها و کمبود تراشه، انعطاف‌پذیری و سازگاری آن را در مواجهه با ناملایمات نشان می‌دهد. موفقیت این شرکت در قرار دادن مدل Qwen به عنوان یک راهکار مقرون به صرفه و کاربردی، درک آن از بازار و تعهد آن به ارائه فناوری هوش مصنوعی در دسترس به کاربران در سراسر جهان را برجسته می‌کند. پتانسیل مدل Qwen برای تصاحب سهم قابل توجهی از بازار جهانی بسیار زیاد است و موفقیت آن می‌تواند موقعیت علی‌بابا را به عنوان یک نوآور پیشرو در زمینه هوش مصنوعی تثبیت کند.

Zhipu AI و MiniMax: مسابقه برای پذیرش گسترده

Zhipu AI و MiniMax به نمایندگان برجسته‌ای از موج جدید استارتاپ‌های چینی تبدیل شده‌اند، که ‘ببرهای هوش مصنوعی’ لقب گرفته‌اند. Zhipu AI، AutoGLM Rumination را معرفی کرد، یک عامل هوش مصنوعی رایگان که وظایف را در سطح محققان و تحلیلگران حرفه‌ای انجام می‌دهد. MiniMax با اپلیکیشن Talkie بازار غرب را تسخیر کرد، که به دلیل رابط کاربری آسان و عملکرد چشمگیر، در بین کاربران محبوبیت پیدا کرد. هر دو استارتاپ به سرمایه‌ای بیش از 1 میلیارد دلار دست یافته‌اند، که نشان می‌دهد چین نه تنها می‌تواند فن‌آوری‌های نوآورانه ایجاد کند، بلکه می‌تواند روندهای جهانی را نیز شکل دهد. این شرکت‌ها با موفقیت ثابت کرده‌اند که پذیرش انبوه محصولات هوش مصنوعی امروزه امکان‌پذیر است و به طور قابل توجهی تحول دیجیتال بسیاری از صنایع را تسریع می‌کند.

موفقیت Zhipu AI و MiniMax، بر تقاضای روزافزون برای ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی که می‌توانند وظایف را خودکار کنند و بهره‌وری را افزایش دهند، تأکید می‌کند. عامل AutoGLM Rumination شرکت Zhipu AI، دسترسی کاربران به قابلیت‌های پیشرفته تحقیق و تجزیه و تحلیل را فراهم می‌کند، در حالی که اپلیکیشن Talkie شرکت MiniMax، یک پلتفرم کاربرپسند برای ارتباط و سرگرمی ارائه می‌دهد. این واقعیت که هر دو استارتاپ به ارزش‌گذاری میلیارد دلاری دست یافته‌اند، گواهی بر اعتماد بازار به محصولات آن‌ها و پتانسیل آن‌ها برای رشد در آینده است.

پذیرش انبوه محصولات هوش مصنوعی، صنایع را در سراسر جهان متحول می‌کند، از مراقبت‌های بهداشتی گرفته تا امور مالی و آموزش. Zhipu AI و MiniMax در خط مقدم این تحول هستند و ابزارهای نوآورانه‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهند که می‌توانند زندگی و کار آن‌ها را بهبود بخشند. موفقیت این شرکت‌ها پتانسیل هوش مصنوعی را برای پیشبرد رشد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی نشان می‌دهد.

Baichuan و 01.AI: بازیکنان جدید در افق

استارتاپ‌های Baichuan و 01.AI، در حالی که هنوز در خارج از چین به طور گسترده شناخته نشده‌اند، به سرعت توجه صندوق‌های سرمایه‌گذاری و کارشناسان صنعت را به خود جلب می‌کنند. این شرکت‌ها روی یادگیری عمیق و مقیاس‌پذیری مدل‌های هوش مصنوعی خود شرط می‌بندند، که می‌تواند به آن‌ها اجازه دهد رقابت‌پذیری خود را به طور قابل توجهی افزایش دهند و به بازیکنان جدی در صحنه بین‌المللی تبدیل شوند. رشد و جاه‌طلبی‌های سریع آن‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های آینده، توازن قدرت جهانی در زمینه هوش مصنوعی ممکن است به طور قابل توجهی به نفع بازیکنان جدید از چین تغییر کند. انتظار می‌رود که این استارتاپ‌ها بتوانند به پیشرفت مهم بعدی دست یابند و مسیر جدیدی را برای توسعه صنعت تعیین کنند.

تمرکز Baichuan و 01.AI بر یادگیری عمیق و مقیاس‌پذیری، منعکس‌کننده اهمیت روزافزون این فناوری‌ها در زمینه هوش مصنوعی است. الگوریتم‌های یادگیری عمیق قادر به یادگیری الگوهای پیچیده از مجموعه‌های داده بزرگ هستند، در حالی که مقیاس‌پذیری به مدل‌های هوش مصنوعی اجازه می‌دهد تا مقادیر فزاینده‌ای از داده‌ها و ترافیک کاربران را مدیریت کنند. این قابلیت‌ها برای ساخت سیستم‌های هوش مصنوعی که می‌توانند به طور مؤثر در سناریوهای دنیای واقعی عمل کنند، ضروری هستند.

رشد و جاه‌طلبی‌های سریع Baichuan و 01.AI نشان می‌دهد که صنعت هوش مصنوعی چین برای نوآوری و اختلال بیشتر آماده است. این استارتاپ‌ها این پتانسیل را دارند که سلطه بازیکنان تثبیت‌شده را به چالش بکشند و آینده فناوری هوش مصنوعی را شکل دهند. توازن قدرت جهانی در زمینه هوش مصنوعی در حال تغییر است و Baichuan و 01.AI در موقعیتی قرار دارند که در سال‌های آینده به بازیکنان اصلی تبدیل شوند.

روی آوردن به شرق: تغییر قدرت هوش مصنوعی

موفقیت دیپ‌سیک (DeepSeek) فقط نوک کوه یخ است. امروزه، چین با اطمینان توانایی خود را برای تعیین سرعت توسعه فن‌آوری‌های هوش مصنوعی نشان می‌دهد و استانداردهای و رویکردهای جدیدی را شکل می‌دهد. همانطور که راسل والد (Russell Wald)، مدیر اجرایی مؤسسه هوش مصنوعی انسان‌محور (HAI) در دانشگاه استنفورد، تأکید می‌کند، آینده این صنعت ممکن است در دست چنین بازیکنانی باشد. او می‌گوید: ‘چیزی که بسیار جالب‌تر است، این نیست که چه چیزی از قبل بر سر زبان همه است، بلکه شرکت‌هایی هستند که تعداد کمی از مردم امروز در مورد آن‌ها می‌دانند، اما ممکن است در یک یا دو سال آینده در صفحات اول باشند.’

شرکت‌های غربی مجبورند خود را با این واقعیت تطبیق دهند و با رقابتی روبرو شوند که می‌تواند بازار جهانی را به طور کامل تغییر دهد. استارتاپ‌های چینی نه تنها از روندهای جهانی پیروی نمی‌کنند، بلکه خود به خالقان آن‌ها تبدیل می‌شوند و آینده هوش مصنوعی را تعریف می‌کنند. توانایی شرکت‌های چینی در نوآوری و سازگاری، چشم‌انداز هوش مصنوعی را تغییر می‌دهد و فرصت‌های جدیدی را برای رشد و توسعه ایجاد می‌کند. تغییر قدرت هوش مصنوعی به سمت شرق انکارناپذیر است و شرکت‌های غربی اگر می‌خواهند در سال‌های آینده رقابتی باقی بمانند، باید این واقعیت را بپذیرند. ظهور استارتاپ‌های هوش مصنوعی چینی نه تنها یک پدیده فن‌آوری، بلکه بازتابی از روندهای گسترده‌تر اقتصادی و ژئوپلیتیکی است. قدرت اقتصادی رو به رشد چین و تعهد آن به نوآوری فن‌آوری، توسعه صنعت هوش مصنوعی آن را هدایت می‌کند و آن را به عنوان یک رهبر جهانی در این زمینه معرفی می‌کند. آینده هوش مصنوعی در چین شکل می‌گیرد و جهان از نزدیک نظاره‌گر است.