خیزش هوش مصنوعی چین: متن‌باز در کانون توجه

ظهور هوش مصنوعی متن‌باز در چین

تصمیم شرکت‌های هوش مصنوعی چینی برای انتشار مدل‌های خود به صورت متن‌باز، صرفاً یک روند فناورانه نیست؛ بلکه یک استراتژی حساب‌شده با هدف تضمین موقعیت رهبری در بازار شدیداً رقابتی هوش مصنوعی جهانی است. این رویکرد از مزایای ذاتی توسعه متن‌باز، از جمله کاهش چشمگیر هزینه‌ها و افزایش دسترسی، بهره می‌برد. این شرکت‌ها با در دسترس قرار دادن رایگان مدل‌های هوش مصنوعی خود، همکاری را تقویت می‌کنند، نوآوری را تسریع می‌بخشند و دامنه نفوذ خود را به مخاطبان گسترده‌تری می‌رسانند.

در خط مقدم این انقلاب متن‌باز، شرکت‌هایی مانند DeepSeek و Alibaba، دو غول فناوری چین، قرار دارند. برای مثال، DeepSeek در ابتدای سال با معرفی مدل‌های ‘R1’ و ‘V3’ خود که هر دو برای به حداکثر رساندن صرفه‌جویی در هزینه‌ها طراحی شده‌اند، توجهات زیادی را به خود جلب کرد. این تاکید بر مقرون‌به‌صرفه بودن، یکی از عناصر کلیدی استراتژی متن‌باز چین است که فناوری هوش مصنوعی را برای طیف وسیع‌تری از کاربران و توسعه‌دهندگان در دسترس قرار می‌دهد.

از سوی دیگر، Alibaba در حال ساخت یک اکوسیستم متن‌باز جامع حول محور سری “Qwen” خود است، مجموعه‌ای از مدل‌های زبان بزرگ (LLMs). تعهد این شرکت به متن‌باز در انتشار مداوم مدل‌های جدید، از جمله مدل هوش مصنوعی تولیدکننده ویدئو ‘Wan 2.1’ در ماه گذشته و مدل استنتاج هوش مصنوعی ‘QwQ-32B’ که اخیراً راه‌اندازی شده است، مشهود است. Alibaba ادعا می‌کند که ‘QwQ-32B’ با تنها 5 درصد از پارامترها، به عملکردی مشابه ‘R1’ دست می‌یابد که نشان‌دهنده کارایی فوق‌العاده آن از نظر هزینه است.

فراتر از غول‌ها: یک اکوسیستم شکوفا

جنبش متن‌باز در بخش هوش مصنوعی چین بسیار فراتر از بازیگران اصلی است. یک اکوسیستم پر جنب و جوش از استارت‌آپ‌ها و موسسات تحقیقاتی به طور فعال در تکثیر مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز مشارکت دارند. این روحیه همکاری، نوآوری سریع و تنوع را در چشم‌انداز هوش مصنوعی چین تقویت می‌کند.

ByteDance، شرکت مادر TikTok که در سطح جهانی محبوب است، با دانشگاه هنگ کنگ برای رونمایی از مدل هوش مصنوعی تولیدکننده ویدئوی خود، “Goku”، به صورت متن‌باز همکاری کرده است. مشابه “Sora” متعلق به OpenAI، Goku ورودی‌های متنی را به تصاویر یا ویدیو تبدیل می‌کند. تیم توسعه‌دهنده Goku با افتخار ادعا می‌کند که این مدل در معیار ارزیابی مدل هوش مصنوعی ویدئویی Vbench، از سایر مدل‌های هوش مصنوعی ویدئویی، از جمله مدل‌های Luma AI در ایالات متحده و Kuaishou در چین، عملکرد بهتری دارد.

Baidu، رقیب دیرینه Alibaba در عرصه هوش مصنوعی، برنامه‌های خود را برای انتشار “Earnie 4.5”، LLM در حال توسعه خود، به صورت متن‌باز در ماه ژوئن اعلام کرده است. این اقدام، پذیرش گسترده رویکرد متن‌باز را در میان شرکت‌های پیشرو هوش مصنوعی چین بیشتر نشان می‌دهد.

استارت‌آپ‌های چینی نیز سهم قابل توجهی در رقابت متن‌باز دارند. Jifu AI، که با حمایت دانشگاه Tsinghua تأسیس شده است، اخیراً “Cagview-4” را منتشر کرد، آخرین مدل متن و تصویر متن‌باز خود که قادر به تولید کاراکترهای چینی است. Stepfun، یک نهاد سابق Microsoft (MS)، ماه گذشته دو مدل چندوجهی متن‌باز را راه‌اندازی کرد: “Step-Video-T2V” برای تبدیل متن و ویدئو و “Step-Audio” برای تعامل صوتی.

Minimax، که به خاطر برنامه ‘talkie’ خود که مکالمه با شخصیت‌های هوش مصنوعی را تسهیل می‌کند، شناخته شده است، همچنین با راه‌اندازی LLM خود ‘Minimax-Text-01’ و ‘Minimax-VL-01’ چندوجهی در سال جاری، به صفوف متن‌باز پیوسته است. Moonshot AI، که به خاطر ربات گفتگوی خود “Kimi” مشهور است، در ژانویه از یک مدل استنتاج چندوجهی به نام “K1.5” رونمایی کرد. حتی Agibot، یک شرکت رباتیک، با انتشار داده‌هایی برای یادگیری هوش مصنوعی ربات‌های انسان‌نما، متن‌باز را پذیرفته است.

جاه‌طلبی‌های جهانی چین

تعداد زیاد مدل‌های متن‌باز با کارایی بالا که از چین سرچشمه می‌گیرند، گواهی بر نفوذ فزاینده این کشور در چشم‌انداز جهانی هوش مصنوعی است. بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط Toters Media بریتانیا در سال گذشته، چین 41 مدل از 100 مدل برتر هوش مصنوعی در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است که پس از ایالات متحده در رتبه دوم قرار دارد. این آمار بر تعهد چین به توسعه متن‌باز و جاه‌طلبی آن برای تبدیل شدن به یک بازیگر اصلی در عرصه جهانی هوش مصنوعی تاکید می‌کند.

Boston Consulting Group (BCG) استفاده استراتژیک Alibaba از متن‌باز را برای افزایش نرخ نفوذ مدل خود برجسته می‌کند. این مشاهده منعکس‌کننده یک روند گسترده‌تر در میان شرکت‌های هوش مصنوعی چینی است که از متن‌باز برای گسترش دامنه و نفوذ جهانی خود استفاده می‌کنند.

DeepSeek، به طور خاص، به طور فعال در حال پیگیری گسترش به بازارهای خارج از کشور است و کره جنوبی و ژاپن به عنوان اهداف اولیه شناسایی شده‌اند. گزارش شده است که این شرکت با شرکت داده‌های هوش مصنوعی Crowdworks در کره و Baidu Japan در ژاپن برای توسعه مدل‌های زبانی متناسب با نیازهای خاص هر کشور همکاری می‌کند. این تمرکز بین‌المللی نشان‌دهنده جاه‌طلبی چین نه تنها برای رقابت، بلکه برای پیشی گرفتن بالقوه از بازیگران تثبیت‌شده در بازار جهانی هوش مصنوعی است.

به چالش کشیدن وضع موجود

از لحاظ تاریخی، مدل هوش مصنوعی Meta، “Rama”، سنگ بنای اردوگاه متن‌باز بوده است که به دلیل عملکرد استثنایی خود مشهور است. با این حال، پیشرفت‌های سریع در اکوسیستم هوش مصنوعی متن‌باز چین نشان می‌دهد که مدل‌های چینی آماده‌اند تا سلطه Rama را به چالش بکشند و نقش محوری مشابهی را در آینده توسعه هوش مصنوعی متن‌باز ایفا کنند.

رقابت بین ایالات متحده و چین دیگر به حوزه‌های فناوری سنتی محدود نمی‌شود. این رقابت به قلمرو هوش مصنوعی متن‌باز گسترش یافته است. این رقابت، نوآوری را هدایت می‌کند و سرعت توسعه را تسریع می‌بخشد، اما در عین حال نگرانی‌هایی را در مورد چندپارگی بالقوه و ظهور اکوسیستم‌های هوش مصنوعی جداگانه ایجاد می‌کند.

برجستگی فزاینده مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز از چین، یک روند تعیین‌کننده در چشم‌انداز جهانی هوش مصنوعی است. این تغییر استراتژیک، که با ترکیبی از ملاحظات هزینه، اهداف دسترسی و تمایل به رهبری جهانی هدایت می‌شود، در حال تغییر شکل صنعت و تقویت دوران جدیدی از همکاری و نوآوری است. ظهور هوش مصنوعی متن‌باز چینی فقط یک توسعه فناورانه نیست. این یک بیانیه ژئوپلیتیکی است که نشان‌دهنده جاه‌طلبی چین برای تبدیل شدن به یک نیروی مسلط در آینده هوش مصنوعی است. پیامدهای بلندمدت این روند بسیار گسترده است و به طور بالقوه بر همه چیز، از استانداردهای فناوری گرفته تا پویایی قدرت جهانی، تأثیر می‌گذارد. همانطور که شرکت‌های چینی همچنان متن‌باز را می‌پذیرند، جهان با انتظار تماشا می‌کند و می‌داند که آینده هوش مصنوعی، تا حدی، توسط این رویکرد جسورانه و تحول‌آفرین شکل می‌گیرد.