جهش نوآوری هوش مصنوعی چین

صنعت هوش مصنوعی در چین دستخوش تحولی چشمگیر است که ناشی از ظهور شرکت‌های نوآوری مانند DeepSeek و تشدید محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ممنوعیت‌های صادرات تراشه ایالات متحده است. این همگرایی عوامل، محیطی منحصربه‌فرد ایجاد کرده است که در آن شرکت‌های فناوری چینی در حال مسابقه برای توسعه و انتشار مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز هستند، در حالی که استارت‌آپ‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر ساخت برنامه‌های کاربردی عملی به‌جای مدل‌های بنیادی متمرکز شده‌اند.

تأثیر DeepSeek بر صنعت هوش مصنوعی چین

ظهور DeepSeek انرژی تازه‌ای را به صنعت هوش مصنوعی چین تزریق کرده و سرمایه‌گذاری قابل‌توجه دولتی را جذب کرده و حرکت به سمت خودکفایی فناوری را تسریع کرده است. موفقیت این شرکت همچنین باعث رقابت شدید بین استارت‌آپ‌ها برای توسعه محصولات و خدماتی بر اساس فناوری متن‌باز با عملکرد بالا شده است. این اتفاق حتی در حالی رخ می‌دهد که شرکت‌های بزرگ فناوری چینی مدل‌های هوش مصنوعی خود را عرضه می‌کنند.

ممنوعیت‌های تراشه ایالات متحده، همراه با دستاوردهای DeepSeek، اکوسیستم هوش مصنوعی چین را مجبور کرده است تا نوآوری را تسریع کند و موقعیت خود را در عرصه فناوری جهانی تثبیت کند. این عوامل همچنین استارت‌آپ‌ها را بر آن داشته است تا تمرکز خود را به سمت توسعه برنامه‌های کاربردی عملی‌تر معطوف کنند.

به گفته کوین شو، بنیان‌گذار Interconnected Capital، موفقیت DeepSeek نشان می‌دهد که آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی چین می‌توانند مدل‌های پیشرفته را حتی تحت محدودیت‌های کنترل صادرات تولید کنند. این موفقیت همچنین استارت‌آپ‌های بیشتری را تشویق می‌کند تا به جای اختصاص منابع به توسعه مدل‌ها، بر ساخت برنامه‌ها و خدمات تمرکز کنند.

بستن شکاف عملکرد

بر اساس گزارشی از مؤسسه هوش مصنوعی انسان‌محور استنفورد، در حالی که چین از نظر تعداد مدل‌های هوش مصنوعی تولیدشده در سال گذشته از ایالات متحده عقب‌تر بود، مدل‌های چینی از نظر عملکرد به‌سرعت در حال رسیدن به آن هستند. با این حال، شرکت‌های چینی با چالش‌های مهمی روبرو هستند، از جمله گسترش کنترل‌های صادرات ایالات متحده که دسترسی به تراشه‌های پیشرفته را محدود می‌کند.

DeepSeek ادعا می‌کند که مدل پایه V3 خود را، یک سیستم هوش مصنوعی در مقیاس بزرگ که بر روی مجموعه‌داده‌های عظیم آموزش داده شده و با وظایف مختلف سازگار است، با استفاده از تراشه‌های Nvidia کم‌تر پیشرفته با هزینه تقریبی 6 میلیون دلار آموزش داده است. این میزان به طور قابل‌توجهی کمتر از هزینه 100 میلیون دلاری+ آموزش مدل GPT-4 OpenAI است.

ملانی تنگ، تحلیلگر PitchBook، پیشنهاد می‌کند که ادعاهای کارایی DeepSeek بر احساسات سرمایه‌گذاران نسبت به شرکت‌های هوش مصنوعی خارج از چین تأثیر می‌گذارد. اگر مدل‌های با عملکرد بالا را بتوان با کسری از هزینه ساخت، پایداری بودجه‌های آموزشی میلیاردی در جاهای دیگر زیر سؤال می‌رود.

شو بر این باور است که سرمایه‌گذاران در چین اکنون در حمایت از شرکت‌های کوچک‌تر هوش مصنوعی که هنوز بر مدل‌های پایه متمرکز هستند، مردد خواهند بود، زیرا فناوری DeepSeek رقابت را برای آنها سخت‌تر می‌کند. در حالی که تعداد کمی از شرکت‌ها به پیشرفت مدل‌های هوش مصنوعی متعهد باقی می‌مانند، بیشتر آنها بر ساخت برنامه‌ها، خدمات و عامل‌ها تمرکز خواهند کرد. اینجاست که سرمایه‌گذاری به سمت آن سرازیر خواهد شد.

فشار هوش مصنوعی غول‌های فناوری

غول‌های فناوری چینی در حال عرضه مدل‌های هوش مصنوعی جدید و سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار در تحقیق و توسعه هستند که نشان‌دهنده آینده‌ای است که در آن تنها بازیکنان بزرگ در توسعه مدل هوش مصنوعی رقابت خواهند کرد. چندین شرکت در این زمینه پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند:

• Meituan: غول تحویل غذا در حال توسعه مدل هوش مصنوعی خود، معروف به LongCat، با هدف بهبود کارایی عملیاتی است.
• Baidu: Baidu Ernie Bot خود را به عنوان یک ربات چت هوش مصنوعی رایگان راه‌اندازی کرد و مشتریان سازمانی و توسعه‌دهنده برای دسترسی به ویژگی‌های پیشرفته‌تر پول پرداخت می‌کنند.
• ByteDance: مالک TikTok Doubao 1.5 را توسعه داده است، یک مدل هوش مصنوعی کم‌هزینه که برای کاربردهای مختلف طراحی شده است.
• Alibaba: غول تجارت الکترونیک اخیراً یک مدل هوش مصنوعی متن‌باز در سری Qwen خود راه‌اندازی کرده است و آن را برای طیف گسترده‌تری از توسعه‌دهندگان در دسترس قرار می‌دهد.
• Zhipu: این استارت‌آپ یک عامل هوش مصنوعی رایگان راه‌اندازی کرد که بر روی مدل خود ساخته شده است و ادعا می‌کند که در اجرای وظایف تحقیقاتی و دستیار شخصی با عملکرد DeepSeek رقابت می‌کند.

Alibaba نسخه منبع‌باز سری مدل زبان بزرگ Qwen خود را در اولین روز سال نوی قمری، اندکی پس از اعلام DeepSeek، منتشر کرد. این شرکت همچنین متعهد شده است که در سه سال آینده 53 میلیارد دلار در زیرساخت‌های محاسبات ابری و هوش مصنوعی خود سرمایه‌گذاری کند و در هفته‌های آینده نسل بعدی سری Qwen LLM را عرضه می‌کند.

Tencent Holdings، Baidu و ByteDance نیز مدل‌های هوش مصنوعی جدیدی را عرضه کرده‌اند. Baidu ربات چت خود Ernie Bot را زودتر از موعد برای عموم رایگان کرد. رابین لی، مدیرعامل Baidu، اظهار داشت که هزینه آموزش مدل ‘می‌تواند در طول 12 ماه بیش از 90٪ کاهش یابد.’ او بر نیاز به سرمایه‌گذاری مستمر برای ماندن در خط مقدم نوآوری فناوری تأکید کرد.

Meituan مدل هوش مصنوعی خود، LongCat را رونمایی کرد که در حال حاضر در حال بهبود کارایی عملیاتی است. وانگ شینگ، بنیان‌گذار Meituan، ‘میلیاردها یوان’ را برای توسعه هوش مصنوعی متعهد شد و قول داد که به طور تهاجمی با سایر شرکت‌ها رقابت کند.

روی ما، بنیان‌گذار Tech Buzz China، بر این باور است که شرکت‌های بزرگ فناوری در تحقیقات بنیادی نسبت به رقبای کوچک‌تر برتری دارند، زیرا کسب درآمد صرفاً از فروش دسترسی به مدل به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن DeepSeek در حال کاهش است. این امر سایر شرکت‌ها را مجبور می‌کند تا بیشتر بر محصول متمرکز شوند.

تغییر جهت به سمت برنامه‌های کاربردی عملی

حتی قبل از DeepSeek، استارت‌آپ‌های کوچک‌تر به عدم اشتیاق سرمایه‌گذاران برای تأمین مالی تحقیقات پاسخ می‌دادند. تعدادی از ‘شش اژدهای کوچک’ چین، برترین استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی کشور، مجبور شده‌اند با کاهش علاقه سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان، تغییر جهت دهند. به گفته رسانه فناوری چینی 36Kr، Baichuan پیش‌آموزش مدل خود را در اواسط سال 2024 متوقف کرد تا بر خدمات هوش مصنوعی پزشکی تمرکز کند. استارت‌آپ دیگری، 01.ai، DeepSeek را به عنوان ارائه‌دهنده راهکار، به‌ویژه در بخش‌های مالی، بازی‌های ویدیویی و حقوقی، در حال گذار از توسعه مدل‌های هوش مصنوعی خود، اتخاذ خواهد کرد.

Zhipu یک عامل هوش مصنوعی رایگان راه‌اندازی کرد که بر روی مدل خود ساخته شده است و ادعا می‌کند که در اجرای وظایف با عملکرد DeepSeek رقابت می‌کند. این عامل‌های هوش مصنوعی وظایف تحقیقاتی و دستیار شخصی، مانند رزرو پرواز و سفارش غذا را انجام می‌دهند.

سلیا چن، یک سرمایه‌گذار خطرپذیر مستقر در پکن، معتقد است که تغییر جهت به سمت حل ‘مشکلات دنیای واقعی’ یک اقدام هوشمندانه است. استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی چین به جای پیوستن به رقابت تسلیحاتی پرمخاطب زیرساخت، می‌توانند ایده‌ها را با کسری از هزینه مورد نیاز برای رقابت در ساخت مدل‌های بزرگ، آزمایش و پیاده‌سازی کنند.

روندهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر

علی‌رغم حمایت بیشتر دولتی و شور ملی‌گرایانه، تأمین مالی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در این فضا همچنان بی‌صدا است. بر اساس PitchBook، در سه ماهه اول امسال، سرمایه‌گذاران خطرپذیر 1.2 میلیارد دلار در 144 معامله در هوش مصنوعی و یادگیری ماشین چین، از جمله تشخیص گفتار و کنترل رباتیک، سرمایه‌گذاری کردند. ارزش کل معاملات در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 30 درصد کاهش یافته است.

کایلا بلومکویست، مدیر آزمایشگاه سیاست چین آکسفورد، معتقد است که این ممکن است مفید باشد، زیرا شرکت‌ها را برای ایجاد محصولات هوش مصنوعی برای تولید درآمد انگیزه می‌دهد. او خاطرنشان می‌کند که بسیاری از استارت‌آپ‌ها بر ساخت بر روی مدل‌های پایه مانند DeepSeek تمرکز دارند، که ممکن است نیاز به سرمایه‌گذاری عظیم و حمایت VC را کاهش دهد. این می‌تواند هوش مصنوعی را به روش‌های مختلفی دموکراتیک کند.

آینده هوش مصنوعی چین

در حالی که منتظر عرضه مدل نسل بعدی DeepSeek هستیم، Butterfly Effect ماه گذشته Manus را، یک عامل هوش مصنوعی فقط با دعوت، عرضه کرد. ادعا کرد که Manus اولین عامل هوش مصنوعی عمومی جهان است که می‌تواند وظایف را با درجه‌ای از استقلال انجام دهد که مدل‌های هوش مصنوعی فعلی فاقد آن هستند.

این شرکت اخیراً از همکاری با Alibaba خبر داد. ییچائو ‘پیک’ جی، یکی از بنیان‌گذاران Manus، گفت که این عامل با استفاده از مدل‌های پایه متعددی از جمله Claude Anthropic و Qwen Alibaba توسعه یافته است. علی‌رغم خرابی‌ها و اشکالات، Manus هیجاناتی را در مورد نسل کاملاً جدیدی از ابزارهای هوش مصنوعی با طیف گسترده‌ای از کاربردها ایجاد کرده است.

برای شرکت‌های هوش مصنوعی چین، ترکیب برنده ممکن است در ترکیب هوش مصنوعی با تخصص دامنه برای ارائه راهکارهایی باشد که فناوری بزرگ نمی‌تواند به راحتی آنها را تکرار کند. این شامل شرکت‌هایی است که به تولید تشخیص‌های پزشکی دقیق‌تر یا گردش کار تجاری سریع‌تر کمک می‌کنند.

فرصت‌های معناداری نه تنها برای بازیکنان بزرگ، بلکه برای بنیان‌گذاران بازار انبوه نیز در حال ظهور است. این تغییر به سمت برنامه‌های کاربردی عملی و راهکارهای تخصصی می‌تواند مرحله بعدی نوآوری هوش مصنوعی در چین را تعریف کند.

تأثیر ممنوعیت‌های تراشه ایالات متحده

ممنوعیت‌های تراشه ایالات متحده تأثیر قابل‌توجهی بر صنعت هوش مصنوعی چین داشته است و هم چالش‌ها و هم فرصت‌هایی ایجاد کرده است. در حالی که محدود کردن دسترسی به تراشه‌های پیشرفته برخی از جنبه‌های توسعه هوش مصنوعی را مختل کرده است، اما نوآوری در زمینه‌های دیگر را نیز برانگیخته است. شرکت‌های چینی مجبور شده‌اند راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای غلبه بر این محدودیت‌ها پیدا کنند، مانند توسعه الگوریتم‌های کارآمدتر و استفاده مؤثرتر از سخت‌افزار کم‌تر پیشرفته.

این امر منجر به تمرکز بیشتر بر بهینه‌سازی نرم‌افزار و نوآوری الگوریتمی شده است و به شرکت‌های هوش مصنوعی چینی اجازه می‌دهد تا حتی با منابع محدود به نتایج چشمگیری دست یابند. موفقیت DeepSeek، که مدل V3 خود را با استفاده از تراشه‌های Nvidia کم‌تر پیشرفته آموزش داد، گواهی بر این ابتکار است.

ممنوعیت‌های تراشه همچنین توسعه قابلیت‌های تولید تراشه داخلی در چین را تسریع کرده است. دولت سرمایه‌گذاری زیادی در این زمینه انجام داده است و هدف آن کاهش وابستگی این کشور به تامین‌کنندگان خارجی است. در حالی که ممکن است مدتی طول بکشد تا چین به خودکفایی کامل در تولید تراشه دست یابد، ممنوعیت‌های تراشه بدون شک این روند را تسریع کرده است.

مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز

ظهور مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز در چین یکی دیگر از روندهای مهمی است که صنعت را شکل می‌دهد. شرکت‌هایی مانند Alibaba و DeepSeek مدل‌های خود را به صورت عمومی منتشر کرده‌اند و به توسعه‌دهندگان و محققان اجازه می‌دهند تا به کار آنها دسترسی داشته باشند و بر اساس آن بسازند. این امر یک محیط مشارکتی را تقویت کرده و سرعت نوآوری را تسریع کرده است.

مدل‌های متن‌باز موانع ورود را برای شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های کوچک‌تر کاهش می‌دهند و آنها را قادر می‌سازند تا برنامه‌های کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد در ساخت مدل‌های خود از ابتدا توسعه دهند. این امر منجر به گسترش محصولات و خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی در صنایع مختلف شده است.

جنبش متن‌باز همچنین شفافیت و پاسخگویی را در توسعه هوش مصنوعی تشویق می‌کند. با در دسترس قرار دادن عمومی کد و داده‌های مورد استفاده برای آموزش این مدل‌ها، محققان می‌توانند عملکرد آنها را بررسی کنند و سوگیری‌ها یا محدودیت‌های احتمالی را شناسایی کنند. این می‌تواند منجر به سیستم‌های هوش مصنوعی قوی‌تر و قابل‌اعتمادتر شود.

تمرکز بر عامل‌های هوش مصنوعی

عامل‌های هوش مصنوعی، که می‌توانند وظایف را با درجه‌ای از استقلال انجام دهند، به عنوان یک حوزه کلیدی در صنعت هوش مصنوعی چین در حال ظهور هستند. شرکت‌هایی مانند Butterfly Effect در حال توسعه عامل‌های هوش مصنوعی هستند که می‌توانند وظایف را خودکار کنند، توصیه‌های شخصی ارائه دهند و به کاربران به روش‌های مختلف کمک کنند.

این عامل‌های هوش مصنوعی پتانسیل تغییر بسیاری از صنایع، از مراقبت‌های بهداشتی گرفته تا امور مالی تا آموزش را دارند. آنها می‌توانند وظایف تکراری را خودکار کنند و به کارگران انسانی اجازه دهند تا بر فعالیت‌های خلاقانه‌تر و استراتژیک‌تر تمرکز کنند. آنها همچنین می‌توانند خدمات شخصی‌سازی‌شده متناسب با نیازهای فردی هر کاربر ارائه دهند.

توسعه عامل‌های هوش مصنوعی نیازمند ترکیبی از فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی، از جمله پردازش زبان طبیعی، یادگیری ماشین و بینایی کامپیوتری است. شرکت‌های هوش مصنوعی چینی سرمایه‌گذاری زیادی در این زمینه‌ها انجام می‌دهند تا عامل‌های هوش مصنوعی پیشرفته‌ای را توسعه دهند که بتوانند در مقیاس جهانی رقابت کنند.

نقش حمایت دولت

دولت چین نقش مهمی در حمایت از صنعت هوش مصنوعی از طریق تأمین مالی، ابتکارات سیاستی و چارچوب‌های نظارتی ایفا می‌کند. دولت هوش مصنوعی را به عنوان یک اولویت استراتژیک شناسایی کرده است و متعهد به تقویت توسعه آن است.

تأمین مالی دولت به سمت موسسات تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های فعال در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی هدایت می‌شود. این تأمین مالی به تسریع نوآوری کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که چین در خط مقدم فناوری هوش مصنوعی باقی می‌ماند.

دولت همچنین از طریق ابتکارات سیاستی و پروژه‌های آزمایشی، اتخاذ هوش مصنوعی در صنایع مختلف را ترویج می‌کند. این ابتکارات شرکت‌ها را تشویق می‌کند تا هوش مصنوعی را در عملیات خود ادغام کنند و راهکارهای نوآورانه مبتنی بر هوش مصنوعی را توسعه دهند.

دولت همچنین در تنظیم صنعت هوش مصنوعی نقش دارد تا اطمینان حاصل شود که هوش مصنوعی به طور مسئولانه توسعه و استفاده می‌شود. این شامل رسیدگی به مسائلی مانند حریم خصوصی داده‌ها، سوگیری الگوریتمی و پیامدهای اخلاقی هوش مصنوعی است.

نتیجه‌گیری

صنعت هوش مصنوعی چین دوره‌ای از رشد و تحول سریع را تجربه می‌کند که ناشی از ترکیبی از عوامل است، از جمله ظهور شرکت‌های نوآورانه مانند DeepSeek، محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ممنوعیت‌های تراشه ایالات متحده و حمایت قوی دولت از توسعه هوش مصنوعی.

این امر منجر به تمرکز بیشتر بر برنامه‌های کاربردی عملی، مدل‌های متن‌باز و عامل‌های هوش مصنوعی، و تأکید روزافزون بر بهینه‌سازی نرم‌افزار و نوآوری الگوریتمی شده است. با ادامه تکامل صنعت هوش مصنوعی چین، انتظار می‌رود نقش مهم‌تری را در چشم‌انداز جهانی هوش مصنوعی ایفا کند.