جنجال هوش مصنوعی: جدال بایدو و دیپ‌سیک

انتقاد لی از دیپ‌سیک

رابین لی، بنیانگذار بایدو، اخیراً در کنفرانس توسعه دهندگان هوش مصنوعی Create2025 با اظهارات تند خود در مورد دیپ‌سیک، یک مدل هوش مصنوعی چینی دیگر، جنجال برانگیخت. لی از دیپ‌سیک به دلیل هزینه‌های بالا، زمان پاسخگویی کند و نرخ توهم بالا انتقاد کرد و همچنین به عملکرد محدود آن، به ویژه عدم توانایی آن در پردازش داده‌های چندرسانه‌ای مانند تصاویر، صدا و ویدیو اشاره کرد. در حالی که به نظر می‌رسید هدف از اظهارات لی برجسته کردن قدرت هوش مصنوعی بایدو بود، اما در عوض موجی از واکنش‌های منفی را برانگیخت و بسیاری انگیزه‌های او را زیر سوال بردند و بایدو را متهم کردند که عقب مانده است. برخی از مفسران آنلاین حتی پیشنهاد کردند که اظهارات لی منعکس کننده احساس اضطراب است. از آنجایی که دیپ‌سیک به کسب کشش و تشدید رقابت تکنولوژیکی ادامه می‌دهد، بایدو با فشار فزاینده‌ای برای تأیید مجدد رهبری صنعت خود از طریق محصولات ملموس و ابتکارات استراتژیک روبرو است.

لی در سخنرانی خود در این کنفرانس، استدلال کرد که قابلیت‌های دیپ‌سیک محدود به پردازش متن است و فاقد توانایی درک و تولید داده‌های تصویر و صدا است. او گفت که این محدودیت، کاربرد دیپ‌سیک را در موارد مختلف محدود می‌کند. لی همچنین تاکید کرد که دیپ‌سیک نرخ توهم قابل توجهی بالایی دارد که به دلیل نتایج نادرست، اعتماد کاربر را از بین می‌برد و در نتیجه تکیه بر این مدل را به عنوان یک راه حل اصلی برای کاربران دشوار می‌کند.

پیشنهادات متقابل بایدو

لی در مقابل دیپ‌سیک، آخرین مدل‌های بایدو، Wenxin Large Model 4.5 Turbo و Deep Thought Model X1 Turbo را به نمایش گذاشت. او اظهار داشت که این مدل‌ها از ورودی‌های چند وجهی پشتیبانی می‌کنند، قابلیت‌های استدلال منطقی قوی دارند و مزایای هزینه قابل توجهی را ارائه می‌دهند. لی فاش کرد که Wenxin 4.5 Turbo تنها 40 درصد قیمت مدل DeepSeek – V3 قیمت دارد، در حالی که X1 Turbo تنها 25 درصد قیمت DeepSeek – R1 است. او ابراز امیدواری کرد که این مدل‌های مقرون به صرفه به توسعه دهندگان کمک کنند تا هزینه‌های استقرار را کاهش دهند و کاربرد عملی فناوری هوش مصنوعی را تقویت کنند.

بدبینی عمومی

با این حال، انتقادات لی برای همه خوشایند نبود. برخی از کاربران آنلاین بایدو را به ترش رویی متهم کردند، یکی از مفسران با لحنی طعنه آمیز گفت: “آیا شما همین الان دیپ‌سیک را ادغام نکردید؟ حالا دارید از آن انتقاد می‌کنید.” منتقدان پیشنهاد کردند که بایدو فاقد خودآگاهی است و به جای بهبود محصولات خود، بر سرزنش رقبا تمرکز می‌کند.

تاکید لی بر کاربردها و اصلاحات هزینه

علیرغم فشار، لی تکرار کرد که کلید هوش مصنوعی در خود مدل‌ها نیست، بلکه در توانایی آنها برای استفاده مؤثر است. او استدلال کرد که حتی پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین مدل‌ها از نظر محاسباتی، اگر نتوانند از برنامه‌های کاربردی عملی پشتیبانی کنند، بی‌ارزش هستند. لی اظهار داشت که کاربردها هسته اصلی اکوسیستم هوش مصنوعی آینده هستند و کاهش موانع ورود، از جمله هزینه‌ها، برای تقویت نوآوری در بین توسعه دهندگان و شرکت‌ها بسیار مهم است.

تاریخچه هوش مصنوعی بایدو و فرصت‌های از دست رفته

بایدو در اوایل سال 2023 با راه اندازی Wenxin Yiyan، که به عنوان یکی از مدل‌های پیشگام هوش مصنوعی مولد چین شناخته می‌شود، وارد مسابقه مدل بزرگ شد. با این حال، استراتژی اولیه شارژ آن مانع رشد آن شد. هزینه اشتراک ماهانه 49.9 یوان بایدو با هدف جذب کاربران با کیفیت بالا، اما نتوانست به مقیاس لازم دست یابد. در نتیجه، کاربران فعال ماهانه (MAU) آن ثابت ماند. در مقابل، دیپ‌سیک یک مدل منبع باز و رایگان را اتخاذ کرد و به سرعت تعداد زیادی از توسعه دهندگان را جذب کرد. تا ژانویه 2024، MAU دیپ‌سیک به 33.7 میلیون رسید و به طور قابل توجهی از 13.05 میلیون Wenxin Yiyan پیشی گرفت. این پایگاه کاربری گسترده، چرخه فضیلت داده‌ها و پیشرفت‌های فناوری را تسهیل کرد.

مزایای هزینه و عملکرد دیپ‌سیک

دیپ‌سیک از معماری Mixture of Experts (MoE) و فناوری کوانتیزه FP8 خود برای کاهش هزینه‌های استنتاج به تنها 30 درصد از میانگین صنعت استفاده کرده است. آزمایش‌های متعدد شرکتی نشان داده است که استفاده از پلتفرم Qianfan Smart Cloud بایدو به طور متوسط 1.2 یوان برای هر 10000 درخواست هزینه دارد و یک مکالمه واحد حدود 0.8 یوان هزینه دارد. در مقابل، مدل دیپ‌سیک تنها 0.25 یوان هزینه دارد و هزینه‌های بودجه و هزینه‌های نیروی کار را بیش از 40 درصد کاهش می‌دهد.

شکست اولیه Wenxin Yiyan و صعود دیپ‌سیک از طریق منبع باز

بایدو در ابتدا این فرصت را داشت که با اپل برای ادغام Wenxin Yiyan در آیفون‌های فروخته شده در چین همکاری کند، که به طور قابل توجهی نفوذ آن را گسترش می‌داد. با این حال، این همکاری به دلیل نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و فنی به نتیجه نرسید و اپل را بر آن داشت تا مدل Qianwen علی‌بابا را انتخاب کند. این شکست باعث شد ارزش بازار بایدو در یک روز بیش از 10 میلیارد یوان کاهش یابد و بر اهمیت اجرای مؤثر فناوری و اجرای تجاری تأکید کند.

تغییر استراتژیک بایدو

بایدو در مواجهه با فشار منبع باز و رقابت قیمتی از سوی دیپ‌سیک، در اوایل سال 2025 از منبع باز کردن Wenxin Large Model خود خبر داد که نشان دهنده یک تغییر استراتژیک است. لی در این کنفرانس اظهار داشت که امیدوار است این مدل جدید موانع استفاده از فناوری هوش مصنوعی را کاهش دهد، توسعه برنامه‌های کاربردی را ترویج دهد و رشد اکوسیستم را تقویت کند.

آینده بایدو در هوش مصنوعی

علیرغم شروع زودهنگام در هوش مصنوعی، بایدو چندین فرصت کلیدی برای تحول بازار را از دست داده است. این شرکت اکنون باید از طرز فکر کوته بینانه خود دست بردارد و بر تقویت فناوری و رقابت پذیری محصول خود تمرکز کند. بایدو تنها با تسریع نوآوری و پرورش یک اکوسیستم توسعه دهنده قوی می‌تواند موقعیت پیشرو خود را در چشم انداز جهانی هوش مصنوعی دوباره به دست آورد.

هسته اصلی بحث: هزینه، عملکرد و دسترسی

هسته اصلی ‘جنجال’ بین بایدو و دیپ‌سیک، همانطور که در چین نامیده می‌شود، بر سه عامل کلیدی متمرکز است: هزینه، عملکرد و دسترسی. دیپ‌سیک، با مدل منبع باز و تمرکز بر کارایی، ظاهراً در بخش دسترسی برتری پیدا کرده است. دیپ‌سیک با رایگان کردن مدل خود و ارائه یک راه حل مقرون به صرفه، پایگاه توسعه دهنده بزرگی را جذب کرده است و نوآوری را در سطح مردمی تقویت می‌کند.

بایدو، از سوی دیگر، در ابتدا یک رویکرد سنتی‌تر و اختصاصی با Wenxin Yiyan اتخاذ کرد. در حالی که این مدل ممکن است مزایای عملکردی خاصی داشته باشد، مدل پرداخت برای استفاده آن مانع از پذیرش آن شد و در نهایت به دیپ‌سیک اجازه داد از نظر پایگاه کاربری و کشش بازار از آن پیشی بگیرد.

انتقادات لی از نرخ توهم دیپ‌سیک و قابلیت‌های چند وجهی محدود آن را می‌توان به عنوان تلاش برای برجسته کردن کاستی‌های بالقوه عملکرد دانست. با این حال، این انتقادات تا حد زیادی تحت الشعاع نگرانی‌ها در مورد کمبود رقابت پذیری ظاهری بایدو و عدم موفقیت اولیه آن در پذیرش جنبش منبع باز قرار گرفته است.

اهمیت یک اکوسیستم توسعه دهنده قوی

موفقیت هر مدل هوش مصنوعی در نهایت به قدرت اکوسیستم توسعه دهنده آن بستگی دارد. یک جامعه پر جنب و جوش و درگیر از توسعه دهندگان می‌تواند به بهبود مدل کمک کند، قابلیت‌های آن را گسترش دهد و برنامه‌های کاربردی نوآورانه‌ای ایجاد کند که باعث پذیرش شود.

مدل منبع باز دیپ‌سیک در ایجاد یک اکوسیستم توسعه دهنده قوی نقش بسزایی داشته است. دیپ‌سیک با ارائه دسترسی رایگان به مدل خود و ابزارهایی برای ساختن بر اساس آن، یک محیط مشارکتی ایجاد کرده است که نوآوری را تشویق می‌کند و توسعه را تسریع می‌کند.

رویکرد منبع بسته اولیه بایدو با Wenxin Yiyan، توانایی آن را برای ایجاد یک اکوسیستم مشابه محدود کرد. در حالی که این شرکت از آن زمان منبع باز را پذیرفته است، با چالش رسیدن به دیپ‌سیک و سایر شرکت‌هایی روبرو است که قبلاً جای پای محکمی در جامعه منبع باز ایجاد کرده‌اند.

تغییر به سمت هوش مصنوعی چند وجهی

یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی این بحث، اهمیت هوش مصنوعی چند وجهی است. انتقاد لی از عدم پشتیبانی دیپ‌سیک از تصاویر، صدا و ویدیو، تقاضای روزافزون برای مدل‌های هوش مصنوعی را برجسته می‌کند که می‌توانند انواع مختلف داده را درک و پردازش کنند.

هوش مصنوعی چند وجهی این پتانسیل را دارد که طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی جدید را در زمینه‌هایی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و سرگرمی باز کند. به عنوان مثال، از یک مدل هوش مصنوعی چند وجهی می‌توان برای تجزیه و تحلیل تصاویر پزشکی، ایجاد تجربیات یادگیری شخصی یا ایجاد محیط‌های واقعیت مجازی فراگیر استفاده کرد.

Wenxin Large Model 4.5 Turbo و Deep Thought Model X1 Turbo بایدو برای رفع نیاز به هوش مصنوعی چند وجهی طراحی شده‌اند. این مدل‌ها با پشتیبانی از ورودی‌های چند وجهی و داشتن قابلیت‌های استدلال منطقی قوی، در موقعیتی قرار دارند که در چشم انداز هوش مصنوعی به سرعت در حال تحول رقابت کنند.

پیامدهای گسترده‌تر برای صنعت هوش مصنوعی چین

درگیری بین بایدو و دیپ‌سیک پیامدهای گسترده‌تری برای صنعت هوش مصنوعی چین به طور کلی دارد. این نشان دهنده افزایش رقابت در بازار هوش مصنوعی چین و فشار بر شرکت‌ها برای نوآوری و انطباق با پویایی‌های متغیر بازار است.

ظهور دیپ‌سیک و سایر مدل‌های هوش مصنوعی منبع باز، سلطه بازیگران سنتی مانند بایدو را به چالش کشیده است. این مدل‌های جدید شرکت‌ها را مجبور می‌کنند تا در استراتژی‌های خود تجدید نظر کنند و رویکردهای جدیدی را برای توسعه و استقرار اتخاذ کنند.

دولت چین هوش مصنوعی را یک اولویت استراتژیک قرار داده است و سرمایه گذاری زیادی در توسعه این صنعت انجام می‌دهد. با ادامه رشد و بلوغ بازار، رقابت احتمالاً تشدید می‌شود و نوآوری‌های بیشتری را به همراه می‌آورد و فرصت‌های جدیدی را برای شرکت‌های تاسیس شده و استارت آپ‌ها ایجاد می‌کند.

آینده هوش مصنوعی در چین

آینده هوش مصنوعی در چین روشن است. این کشور دارای یک اقتصاد بزرگ و در حال رشد، یک دولت حامی و یک اکوسیستم پر جنب و جوش از محققان، توسعه دهندگان و کارآفرینان است.

با ادامه پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، احتمالاً تأثیر عمیقی بر تمام جنبه‌های جامعه چین خواهد داشت. از مراقبت‌های بهداشتی و آموزش گرفته تا تولید و حمل و نقل، هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که کارایی، بهره وری و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

درگیری بین بایدو و دیپ‌سیک تنها یک نمونه از رقابت شدیدی است که نوآوری را در بازار هوش مصنوعی چین هدایت می‌کند. با ادامه رقابت و همکاری شرکت‌ها، صنعت هوش مصنوعی چین آماده رشد و موفقیت مستمر است.

مسابقه جهانی برای تسلط بر هوش مصنوعی

رویدادهایی که در چین در حال وقوع هستند، نشان دهنده مسابقه جهانی بزرگتر برای تسلط بر هوش مصنوعی است. کشورها در سراسر جهان سرمایه گذاری زیادی در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی انجام می‌دهند و پتانسیل آن را برای متحول کردن اقتصاد و جوامع خود تشخیص می‌دهند.

ایالات متحده، چین و اروپا بازیگران اصلی در بازار جهانی هوش مصنوعی هستند. هر منطقه دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود است و رقابت بین آنها احتمالاً در سال‌های آینده تشدید خواهد شد.

مسابقه جهانی برای تسلط بر هوش مصنوعی فقط مربوط به فناوری نیست. همچنین مربوط به استعداد، داده‌ها و ملاحظات اخلاقی است. کشورهایی که می‌توانند استعدادهای برتر هوش مصنوعی را جذب و حفظ کنند، مقادیر زیادی داده را جمع آوری و پردازش کنند و دستورالعمل‌های اخلاقی برای استفاده از هوش مصنوعی تدوین کنند، بهترین موقعیت را برای موفقیت خواهند داشت.

ملاحظات اخلاقی هوش مصنوعی

با قدرتمندتر و فراگیرتر شدن فناوری هوش مصنوعی، توجه به پیامدهای اخلاقی آن بیش از پیش مهم است. هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که هم برای خیر و هم برای شر استفاده شود، و اطمینان از اینکه به شیوه‌ای مسئولانه و اخلاقی توسعه و استقرار می‌یابد، بسیار مهم است.

برخی از ملاحظات اخلاقی کلیدی هوش مصنوعی عبارتند از:

• تعصب: مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند تعصب‌های موجود در داده‌ها را تداوم بخشند و تقویت کنند و منجر به نتایج ناعادلانه یا تبعیض آمیز شوند.
• حریم خصوصی: مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند مقادیر زیادی از داده‌های شخصی را جمع آوری و پردازش کنند و نگرانی‌هایی را در مورد حریم خصوصی و امنیت ایجاد کنند.
• شفافیت: مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند مبهم و درک آنها دشوار باشد، که اطمینان از پاسخگویی و انصاف را چالش برانگیز می‌کند.
• جابجایی شغلی: مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند وظایفی را که در حال حاضر توسط انسان‌ها انجام می‌شوند، خودکار کنند و منجر به جابجایی شغلی و نابرابری اقتصادی شوند.

ضروری است که به طور فعال به این نگرانی‌های اخلاقی رسیدگی شود و مقررات و دستورالعمل‌هایی را تدوین کنیم که استفاده مسئولانه و اخلاقی از هوش مصنوعی را ترویج کند.