تغییر پارادایم هوش مصنوعی: سقوط سهام انویدیا

جابجایی شن‌های تقاضای هوش مصنوعی

در حالی که گزارش‌های زنجیره تامین نشان‌دهنده تقاضای قوی برای کارت‌های شتاب‌دهنده هوش مصنوعی NVIDIA، به‌ویژه در بازار چین است، و جنسن هوانگ، مدیرعامل این شرکت، خود به اشتهای سیری‌ناپذیر برای تراشه‌های NVIDIA اشاره کرده است، بادهای تغییر در حال وزیدن هستند. ریسک‌های ژئوپلیتیکی در حال افزایش هستند و تمرکز بازار از این سوال که “چقدر می‌تواند رشد کند؟” به این سوال که “تا چه زمانی می‌تواند این مسیر رشد را حفظ کند؟” تغییر می‌کند.

احساسات بازار، همانطور که در نسبت قیمت به درآمد آتی NVIDIA منعکس شده است، به طور قابل توجهی سرد شده است. این روند سرد شدن همزمان با یک توسعه مهم در چشم انداز هوش مصنوعی است: ظهور DeepSeek و نسخه R1 آن.

DeepSeek: عامل برهم‌زننده

R1 دیپ‌سیک که در ژانویه 2020 راه‌اندازی شد، موج‌هایی را در سراسر صنعت ایجاد کرده است. این ابزار هوش مصنوعی با نیازهای کمتر به توان محاسباتی خود را متمایز می‌کند، در حالی که تاکید زیادی بر قابلیت‌های استدلال دارد. این ویژگی باعث ایجاد این باور فزاینده در بازار شده است که ساختار تقاضای جهانی برای توان محاسباتی هوش مصنوعی در حال تغییر اساسی است.

مدل R1 دیپ‌سیک از معماری “زنجیره تفکر” استفاده می‌کند. در حالی که این امر مصرف توان محاسباتی را برای یک درخواست استنتاج واحد در مقایسه با مدل‌های سنتی افزایش می‌دهد، اما از طریق بهینه‌سازی هوشمندانه الگوریتم، به کاهش 70 درصدی هزینه‌های سخت‌افزاری دست می‌یابد. واکنش بازار به ظهور DeepSeek سریع و آشکار بود: قیمت سهام NVIDIA در روزهای پس از انتشار عمومی DeepSeek به شدت کاهش یافت.

ظهور استدلال

تغییر به سمت قابلیت‌های استدلال توسط تحقیقات مورگان استنلی بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است. یافته‌های آنها نشان‌دهنده افزایش چشمگیر سهم استدلال در تقاضا برای توان محاسباتی در مراکز داده ایالات متحده است. از آنجایی که افراد و کسب‌وکارها به طور فزاینده‌ای به دنبال برنامه‌هایی هستند که فراتر از قابلیت‌های ربات‌های گفتگوی محبوب امروزی هستند، استدلال قرار است به سنگ بنای تقاضای فناوری هوش مصنوعی تبدیل شود.

تحلیلگران صنعت پیش‌بینی می‌کنند که هزینه‌های سرمایه‌ای برای “هوش مصنوعی پیشرو”، به‌ویژه برای استدلال، طی دو سال آینده از هزینه‌های آموزش پیشی خواهد گرفت. این نشان‌دهنده یک تغییر بزرگ در اولویت‌های سرمایه‌گذاری در بخش هوش مصنوعی است.

Cerebras Systems: به چالش کشیدن وضع موجود

DeepSeek در تلاش‌های برهم‌زننده خود تنها نیست. شرکت‌های دیگری، به ویژه Cerebras Systems، نیز در حال به چالش کشیدن نظم مستقر و از بین بردن فضای ممتازی هستند که NVIDIA مدت‌ها از آن برخوردار بوده است.

Cerebras، یک شرکت نسبتاً جوان، با فناوری نوآورانه “تراشه در مقیاس ویفر” خود، پیشرفت‌های چشمگیری در بازار تراشه‌های استدلال داشته است. آخرین محصول این شرکت عملکردی به طور قابل توجهی سریع‌تر از راه‌حل‌های GPU انویدیا در مدل‌های خاص ارائه می‌دهد، در حالی که به کاهش هزینه‌های قابل توجهی دست می‌یابد.

رویکرد انقلابی Cerebras شامل استفاده از کل ویفر به عنوان یک تراشه واحد است. این طراحی “All-in-One Wafer” گلوگاه‌های ارتباطی بین تراشه‌ها را از بین می‌برد و در نتیجه باعث افزایش چشمگیر پهنای باند حافظه و تراکم محاسباتی می‌شود.

پیامدهای تجاری این تغییر معماری عمیق است. در استقرار ابررایانه‌های هوش مصنوعی، سیستم‌های Cerebras کاهش قابل توجهی در زمان آموزش و مصرف انرژی نشان داده‌اند. علاوه بر این، این شرکت یک سرویس استنتاج راه‌اندازی کرده است که در مقایسه با راه‌حل‌های GPU سنتی، سرعت و مقرون به صرفه بودن بالاتری دارد.

Cerebras به طور فعال در حال گسترش زیرساخت‌های خود است و مراکز داده هوش مصنوعی جدیدی را برای افزایش قابل توجه ظرفیت استنتاج خود اضافه می‌کند. این گسترش تهاجمی بر تعهد این شرکت برای به چالش کشیدن سلطه NVIDIA تاکید می‌کند.

سخت‌افزار تعریف‌شده توسط نرم‌افزار: یک پارادایم جدید

DeepSeek علاوه بر ارائه یک راه‌حل استنتاج هوش مصنوعی مقرون‌به‌صرفه و با کارایی بالا، از روند سخت‌افزار تعریف‌شده توسط نرم‌افزار نیز حمایت می‌کند. DeepSeek از طریق همکاری‌ها، GPUهای میان‌رده را قادر می‌سازد تا از مدل‌های پیشرفته پشتیبانی کنند، که مستقیماً بر فضای ممتاز محصولات پیشرفته NVIDIA تأثیر می‌گذارد.

این تلاقی عوامل منجر به کوتاه شدن محسوس چرخه تحویل سرور هوش مصنوعی جهانی شده است. بازار این را به عنوان یک شاخص بالقوه از عرضه بیش از حد قریب‌الوقوع ظرفیت سرور هوش مصنوعی تفسیر می‌کند.

تغییر اتحادها و توسعه داخلی

حتی حامیان سرسخت قدرت هوش مصنوعی NVIDIA نیز نشانه‌هایی از تنظیم مجدد استراتژی‌های خود را نشان می‌دهند. مایکروسافت، متحد دیرینه، اجاره برخی از مراکز داده را لغو کرده است، و ساتیا نادلا، مدیرعامل این شرکت، علناً اذعان کرده است که بازده فعلی سرمایه‌گذاری برای برنامه‌های هوش مصنوعی، شدت سرمایه‌گذاری موجود را توجیه نمی‌کند.

سایر بازیگران اصلی، مانند اوراکل، در حال متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی هوش مصنوعی خود هستند و بخشی از سفارشات خود را به Cerebras اختصاص می‌دهند. در همین حال، متا در حال دنبال کردن مسیر خودکفایی است و سرمایه‌گذاری خود را در تراشه‌های خود توسعه‌یافته افزایش می‌دهد.

این تحولات در مجموع فشار نزولی بر قیمت سهام NVIDIA وارد می‌کنند. مدل‌های مالی نشان می‌دهند که کاهش قابل توجه سهم بازار NVIDIA از تراشه‌های استنتاج می‌تواند منجر به فشرده‌سازی قابل توجه نسبت قیمت به درآمد آتی آن شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز نشانه‌هایی از کاهش اعتماد را نشان می‌دهند و برخی از آنها سهام خود را در NVIDIA کاهش می‌دهند.

استدلال صعودی باقی می‌ماند

با وجود چالش‌های فزاینده، برخی نسبت به چشم‌انداز NVIDIA خوش‌بین هستند. طرفداران به پتانسیل رشد مداوم درآمد مرکز داده NVIDIA اشاره می‌کنند، که منوط به گسترش ظرفیت تولید برای فناوری‌های بسته‌بندی پیشرفته است.

جنسن هوانگ همچنان به اعتقاد خود به تقاضای پایدار برای راه‌حل‌های NVIDIA پایبند است و بر اهمیت افزایش محاسبات برای آموزش و استدلال در دستیابی به مدل‌های هوش مصنوعی هوشمندتر تاکید می‌کند. سفارش‌های عمده و پروژه‌های بلندپروازانه از سوی غول‌های صنعت همچنان به درجه‌ای از اعتماد به بازار تزریق می‌کنند.

برخی از تحلیلگران استدلال می‌کنند که تعدیل فعلی قیمت سهام یک عقب‌نشینی موقتی است و روند بلندمدت سرمایه‌گذاری زیرساخت هوش مصنوعی جهانی دست‌نخورده باقی می‌ماند.

بازسازی ارزش‌گذاری مبتنی بر الگوریتم‌ها

تعدیل مداوم قیمت سهام NVIDIA به دلیل علت اصلی آن قابل توجه است. این نشان‌دهنده بازسازی ارزش‌گذاری است که نه صرفاً توسط تکرارهای سخت‌افزاری، بلکه توسط یک انقلاب اساسی در الگوریتم‌ها هدایت می‌شود. مدل “توان محاسباتی تعریف‌شده توسط نرم‌افزار” DeepSeek در حال به چالش کشیدن پارادایم دیرینه رشد مبتنی بر قانون مور است.

برگ‌های برنده NVIDIA

در کوتاه‌مدت، NVIDIA همچنان دارای چندین مزیت کلیدی است:

• موانع اکولوژیکی: NVIDIA دارای یک جامعه توسعه‌دهنده عظیم در اطراف پلتفرم CUDA خود است که رقبای خود را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
• مزایای نسلی: این شرکت در فناوری فرآیند پیشرفته پیشتاز است.
• جریان نقدی فراوان: موقعیت مالی قوی NVIDIA امکان سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را در تحقیق و توسعه فراهم می‌کند.

با این حال، سوال نهایی این است که آیا این مزایا برای مقاومت در برابر تغییر پارادایم در حال انجام کافی خواهد بود یا خیر. پاسخ به توانایی NVIDIA برای انطباق و تبدیل بالقوه خود از یک “فروشنده تسلیحات سخت‌افزاری” به یک “ارائه‌دهنده خدمات توان محاسباتی” بستگی دارد.

یک تغییر لرزه‌ای در چشم‌انداز هوش مصنوعی

در درازمدت، این تحول صنعت، که با تبخیر تریلیون‌ها دلار ارزش بازار ایجاد شده است، پتانسیل تغییر شکل چشم‌انداز قدرت هوش مصنوعی جهانی را دارد. ظهور رویکردهای جایگزین، تاکید بر قابلیت‌های استدلال، و تغییر به سمت سخت‌افزار تعریف‌شده توسط نرم‌افزار، همگی به ایجاد یک محیط پویا و در حال تحول کمک می‌کنند. سال‌های آینده بدون شک دوره‌ای تعیین‌کننده برای NVIDIA و کل صنعت هوش مصنوعی خواهد بود. نظم مستقر در حال به چالش کشیده شدن است و آینده محاسبات هوش مصنوعی در حال بازنویسی است. ظهور بازیگران جدید، فناوری‌های نوآورانه و تقاضاهای در حال تحول بازار، چشم‌اندازی را ایجاد می‌کند که هم فرصت‌ها و هم عدم قطعیت‌ها را در بر دارد.